Depresja poporodowa - co to takiego?

Depresja poporodowa to choroba,z którą mierzy się około 10-22% kobiet w okresie poporodowym. Cechuje się silnym spadkiem nastroju, złym samopoczuciem, a często również niechęcią do nowonarodzonego dziecka. Do jej zwalczenia zazwyczaj wymagana jest pomocy specjalisty, a leczenie trwa długo. Niestety, szacuje się, że 50% chorych nie korzysta z pomocy wykwalifikowanych osób.

Co ciekawe, depresja poporodowa nie pojawia się zazwyczaj w momencie pojawienia się na świecie dziecka, ale jakiś czas po porodzie. Moment wystąpienia pierwszych objawów depresji bywa różny u różnych mam - czasem ma to miejsce w ciągu kilkunastu dni, a czasem ponad pół roku po porodzie.

Niezwykle istotne jest, aby depresji poporodowej nie lekceważyć i w razie potrzeby rozpocząć właściwe leczenie. To ważne, gdyż pogłębiająca się depresja może wpłynąć nie tylko na gorszy stan zdrowia i samopoczucie młodej mamy, ale również zaburzyć relacje z dzieckiem.

Umów się do psychologa

Objawy depresji poporodowej

Osoby zmagające się z depresją poporodową często nie zdają sobie sprawy z powagi swojego stanu. Dlatego ważne jest, aby bliscy znali i potrafili rozpoznać objawy sugerujące obecność depresji u młodej mamy.

Wśród objawów, którymi charakteryzuje się przebieg depresji poporodowej wyróżnić można m.in.:

• stałe zmęczenie po porodzie,
• zły nastrój,
• rozdrażnienie,
• ciągłe poddenerwowanie,
• brak umiejętności znajdowania przyjemności w życiu (osoba chora będzie mówić np. że nic już jej nie cieszy),
• poczucie beznadziei,
• chęć odsunięcia się od dziecka i brak chęci do zaangażowania się w opiekę nad nim,
• brak sił.

Edynburska Skala Depresji Poporodowej

Istnieją pytania, które pomagają w ocenie, czy u danej osoby istnieje ryzyko depresji poporodowej oraz jak jest ono wysokie. Mowa tu o Edynburskiej Skali Depresji Poporodowej, którą z łatwością można znaleźć w internecie i dać do wypełnienia kobiecie, której może dotyczyć problem depresji poporodowej. Kwestionariusz składa się z dziesięciu pytań, a każda odpowiedź ma przypisaną określoną liczbę punktów, które sumuje się po wypełnieniu całego testu. Na podstawie uzyskanej liczby punktów należy odczytać wynik.

Depresja poporodowa a baby blues

Poporodowy smutek nazywany jest często baby blues. Występuje wcześniej niż depresja poporodowa, bo nawet już około 3 dnia po porodzie, a dotyka 25-28% rodzących. Podłoże baby blues jest powiązane z nagłą zmianą w gospodarce hormonalnej organizmu kobiety, do której dochodzi w okresie okołoporodowym. W tym czasie młoda mama:

• bywa smutna i płaczliwa,
• czuje się poddenerwowana,
• może mieć problemy ze snem,
• może zmagać się z zaburzeniami apetytu.

Objawy baby blues powinny ustąpić po około 10 dniach od porodu. Jeśli utrzymują się dłużej - warto obserwować taką kobietę, gdyż poporodowy smutek może przekształcić się w depresję poporodową.

Psychoza poporodowa

Według danych statystycznych - 1/1000 kobiet rodzących zapadnie na psychozę poporodową. Zazwyczaj problem dotyka osób, które zmagają się z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak schizofrenia czy afektywna choroba dwubiegunowa.

Psychoza poporodowa cechuje się objawami typowymi dla depresji poporodowej oraz urojeniami i/lub omamami. Stan psychozy jest niebezpieczny dla matki oraz nowonarodzonego dziecka, gdyż zamroczona kobieta nie będzie działać racjonalnie.

Depresja poporodowa - gdzie szukać pomocy?

Jeśli czujesz, że możesz cierpieć na depresję poporodową - udaj się do psychiatry lub psychologa oraz porozmawiaj z najbliższymi, gdyż ich wsparcie będzie pomocne w trakcie leczenia.

Natomiast, gdy objawy sugerujące depresję poporodową zauważy któryś z członków rodziny, w pierwszej kolejności warto porozmawiać z młodą mamą o tym, jak ona się czuje. Następnie, za zgodą kobiety warto zabrać ją na wizytę do psychiatry lub skorzystać z pomocy psychologa czy psychoterapeuty.  W miarę możliwości warto również wziąć na siebie znaczną część obowiązków związanych z opieką nad dzieckiem, aby kobieta miała zapewniony czas i przestrzeń na powrót do zdrowia.

Wizytę u wybranego specjalisty umówisz z łatwością za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Depresja poporodowa u mężczyzn?

Choć depresja poporodowa zazwyczaj dotyczy kobiet, to należy pamiętać, że może dotyczyć także mężczyzn. Szacuje się, że zmaga się z nią nawet 10% młodych ojców. Szczególnie często depresja poporodowa dotyka panów, których partnerki cierpią na depresję. 

Objawy depresji poporodowej u mężczyzn pojawiają się zazwyczaj, gdy ich dziecko jest w wieku 3-6 miesięcy. Obraz choroby może przypominać ten charakterystyczny dla kobiet, ale może cechować się również pracoholizmem, nadużywaniem środków psychoaktywnych i alkoholu, zmianami w zachowaniu (zmęczenie, złość, irytacja), a nawet przejawami przemocy.

Bibliografia:

1. Kossakowska, K. (2019). Depresja poporodowa matki i jej konsekwencje dla dziecka i rodziny. Kwartalnik Naukowy Fides Et Ratio, 39(3), s. 134-151. DOI: https://doi.org/10.34766/fetr.v3i39.127.
2. Młoda matka w depresji (2020). Dostępne na: https://pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba/mloda-matka-w-depresji.

Autor