Czym są migdałki?

Migdałki są zbudowane z tkanki limfatycznej, mają formę wypustek umiejscowionych w różnych częściach gardła. Wyróżnia się dwa migdałki podniebienne, trzeci migdałek (tzw. migdał gardłowy), migdałek językowy, dwa migdałki trąbkowe oraz grudki chłonne zlokalizowane w tylnej części gardła. Wszystkie te elementy wchodzą w skład pierścienia gardłowego Waldeyera, który chroni organizm przed czynnikami chorobotwórczymi, uniemożliwiając ich dotarcie do układu oddechowego i pokarmowego.

Jakie funkcje pełnią migdałki?

Gdy dochodzi do rozwoju infekcji górnych dróg oddechowych, migdałki mobilizują się do pracy i produkują więcej przeciwciał (limfocytów T i B), by organizm mógł szybciej poradzić sobie z chorobą. W wyniku tego procesu budowana jest tzw. pamięć immunologiczna. Po powrocie do zdrowia migdałki kurczą się i powracają do pierwotnych rozmiarów. 

Dzieci chorują częściej niż dorośli, ponieważ ich odporność dopiero się kształtuje. Każda infekcja pozwala wypracować odpowiednią odpowiedź immunologiczna, dzięki której w wieku dorosłym organizm z łatwością poradzi sobie z typowymi infekcjami. Migdałki podniebienne i migdałek gardłowy fizjologicznie zwiększają swoje rozmiary u dzieci w wieku od 3. do 7. lat, a proces ten zanika z wiekiem. Niemniej nawracające infekcje bakteryjne i wirusowe u dzieci sprawiają, że migdałki są stale powiększone, a to zmniejsza drożność układu oddechowego i może być źródłem wielu problemów zdrowotnych.

Umów wizytę u laryngologa

Objawy przerostu migdałków

Zdarza się, że przerost migdałków podniebiennych i migdałka gardłowego przebiega zupełnie bezobjawowo i nie daje żadnych ujemnych skutków zdrowotnych. Najczęściej jednak dochodzi do znacznego ich powiększenia i związanych z tym nieprzyjemnych dolegliwości.

Przerost migdałków podniebiennych najczęściej objawia się trudnościami w przełykaniu oraz niewyraźną, „kluskowatą” mową, czemu towarzyszą nawracające infekcje górnych dróg oddechowych. Wraz z powiększeniem się migdałków pojawić się może chrapanie oraz niebezpieczny dla zdrowia bezdech senny.

Nieco inaczej przebiega przerost migdałka gardłowego. Wraz z patologicznym powiększeniem się migdałka występuje przewlekła niedrożność nosa, która zmusza osobę chorą do oddychania przez usta. Charakterystyczne w tym stanie jest mówienie przez nos, czemu towarzyszą nawracające infekcje z górnych dróg oddechowych oraz przewlekły wyciek z nosa. Niejednokrotnie występują także przewlekłe stany zapalne zatok i nawracające infekcje górnych dróg oddechowych.

Jeżeli podejrzewamy u siebie lub u dziecka przerost migdałków, konieczna jest konsultacja z lekarzem rodzinnym, pediatrą lub laryngologiem.

Metody leczenia przerostu migdałków

Przerost migdałków leczy się różnymi sposobami, a wybór metody uzależniony jest od natężenia objawów oraz wieku pacjenta. U dzieci, u których do powiększenia migdałów dochodzi często, dolegliwości zwykle mijają samoistnie w pewnym wieku. Jeżeli przerost jest przyczyną występowania wspomnianych wcześniej objawów, pediatra lub laryngolog może zaordynować leczenie glikokortykosteroidami donosowymi lub terapię immunostymulującą. Jeżeli farmakoterapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów, a objawy nasilają się, laryngolog może zalecić leczenie chirurgiczne. Wskazaniem do usunięcia migdałka gardłowego (adenoidektomia) lub migdałków podniebiennych (tonsylektoimia) jest:

• ograniczenie drożności górnych dróg oddechowych, które powoduje trudności w oddychaniu, zespół bezdechów sennych i nawracające zapalenia śluzówki nosa, zatok przynosowych i ucha środkowego;
• zaburzenia oddychania w trakcie snu oraz nawracające stany zapalne migdałków podniebiennych.

Czy można zapobiegać przerostowi migdałków?

W przypadku dzieci powiększenia migdałków trudno uniknąć, jednak można próbować zmniejszyć częstotliwość infekcji górnych dróg oddechowych. Warto zadbać o odporność dziecka poprzez odpowiednią dietę, aktywność fizyczną, prawidłową ilość snu i wsparcie w postaci witaminy D i nienasyconych kwasów tłuszczowych (np. tran). Należy również unikać ekspozycji na dym tytoniowy i mocno zanieczyszczone powietrze, aby nie doprowadzić do stanu zapalnego migdałków.