Co to jest ropień zęba?

Ropniem zęba nazywamy komorę, która jest wypełniona treścią ropną i ograniczona tkankami. Ropnie mogą pojawiać się w różnych miejscach, np. w płucach, wątrobie, w okolicach odbytu czy pach. O ropniu okołozębowym mówi się, gdy przyczyną powstania stanu zapalnego jest stan zębów (np. stan zapalny korzenia zęba, miazgi czy infekcja dziąseł). 

Ropień zęba powstaje w wyniku toczącego się w organizmie stanu zapalnego w okolicy korzenia zęba. W skład ropy wchodzą komórki bakteryjne, obumarłe tkanki oraz komórki układu odpornościowego, m.in. leukocyty. 

W zależności od miejsca wystąpienia, ropnie zęba można podzielić na ropnie wewnątrzustne i zewnątrzustne. Do ropni wewnątrzustnych zalicza się ropnie występujące na języku, podniebieniu, policzku a także w przedsionku jamy ustnej. Ropnie zewnątrzustne są zlokalizowane w okolicy podżuchwowej i podbródkowej. 

Objawy ropnego zapalenia zęba 

Ze względu na nasilenie objawów i stopień zaawansowania ropnia zęba wyróżnia się jego kilka rodzajów:

• ropień okołowierzchołkowy; 
• ropień podokostnowy; 
• ropień podśluzówkowy. 

Ropień okołowierzchołkowy zęba

Ropień okołowierzchołkowy charakteryzuje się odczuwaniem przez pacjenta silnego, pulsującego bólu, który może przybierać na sile w pozycji leżącej oraz przy jedzeniu i piciu zbyt ciepłych i zimnych potraw. Pacjentowi towarzyszy uczucie wysadzania zęba z zębodołu. Ból może promieniować na okolice ucha, szyi czy szczęki. 

Ropień podokostnowy zęba

Ropień podokostnowy wiąże się z wydostaniem się treści ropnej przez kość wyrostka zębodołowego. Pacjent odczuwa silniejszy ból niż w pierwszej fazie. Ropniowi podokostnowemu zęba często towarzyszy podwyższona temperatura ciała oraz opuchlizna okolicznych tkanek, np. policzka. 

Ropień podśluzówkowy zęba

W fazie ropnia podśluzówkowego dochodzi do przedostania się treści ropnej pod błonę śluzową, czemu może towarzyszyć zmniejszenie dolegliwości bólowych, ze względu na mniejszy nacisk treści ropnej na tkanki. Pacjenci w takiej sytuacji zastanawiają się, czy ropień zęba sam pęknie. I tak, w tej fazie może dojść do pęknięcia ropnia, co objawia się nieprzyjemnym smakiem i zapachem z ust. Gorączka i obrzęk nadal się utrzymują. Pomimo mniejszego natężenia bólu i pęknięcia ropnia, problem nie mija i nadal należy udać się do stomatologa, ponieważ zapalenie i rozprzestrzenianie się bakterii może prowadzić do wielu groźnych powikłań.

Jakie są przyczyny powstania ropnia koło zęba?

Do powstania ropnia okołozębowego dochodzi najczęściej wskutek zainfekowania martwych komórek miazgi zęba przez bakterie i ich rozprzestrzenianie się w okolicznych tkankach. Z kolei do obumarcia miazgi w największym stopniu przyczynia się próchnica. Im głębsza jest erozja szkliwa i im większy ubytek tkanek zęba, tym większe prawdopodobieństwo, że rozwinie się stan zapalny miazgi. 

Kiedy pacjent z taką infekcją szybko pojawi się u lekarza dentysty, zapalenie miazgi można jeszcze wyleczyć przyczynowo — oczyszczając, opracowując i zakładając wypełnienie na ząb. Gdy jednak proces ten jest już bardzo rozwinięty, może okazać się, że jedyną opcją pozostaje leczenie kanałowe, polegające m.in. na usunięciu miazgi. Jest to proces o tyle niekorzystny dla pacjenta, że miazga zęba w sposób naturalny stanowi barierę chroniącą ząb przed szkodliwym działaniem bakterii. Ząb po leczeniu kanałowym jest bardziej narażony na działanie bakterii, które mogą z wnętrza zęba przedostawać się do otaczających tkanek i powodować m.in. wystąpienie ropnia okołozębowego. 

Do innych przyczyn powstania ropnia koło zęba można zaliczyć stany zapalne. Szczególnie takie, które toczą się przy zębach zatrzymanych. Również pozostawione w wyrostku zębodołowym korzenie zębowe, które mogą być zainfekowane, mogą stanowić źródło bakterii.

Jak leczyć ropień zęba?

Pacjenci często pytają dentystów, jaki antybiotyk stosuje się na ropień zęba? Lekiem na ropne zapalenie dziąseł związane z powstaniem ropnia okołozębowego jest amoksycylina i klindamycyna. Należy mieć jednak na uwadze, że w pierwszej kolejności należy usunąć przyczynę powstania ropy w okolicy zęba poprzez usunięcie zęba, leczenie kanałowe lub w odwracalnych przypadkach — oczyszczenie zęba i założenie plomby. Leczenie antybiotykiem i lekami przeciwbólowymi jest wskazane przy występowaniu objawów ogólnoustrojowych, m.in. gorączki, zawrotów głowy i bólu. 

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Powikłania nieleczonego ropnia zęba

Nieleczony ropień zęba może powodować wiele poważnych powikłań zagrażających zdrowiu i życiu pacjenta. Stan zapalny może rozprzestrzeniać się na zatoki przynosowe, śluzówkę jamy ustnej, a także w obrębie twarzoczaszki, przyczyniając się do zapalenia żuchwy, szczęki i oczodołów. Powikłaniem nieleczonego ropnia zęba może być również zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a nawet sepsa.

Bibliografia

1. Burczyńska A. i in. (2017). Ropień tkanek okołowierzchołkowych- etiologia, patogeneza i epidemiologia. Przegląd epidemiologiczny, s. 417-429.
2. Jańczuk, Z. (2007). Stomatologia zachowawcza – Zarys kliniczny. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Autor