Przyczyny powstawania zgorzeli zęba

Zgorzel zęba jest poważnym schorzeniem, które rozwija się w wyniku nieleczonego stanu zapalnego miazgi zęba. W dalszej kolejności dochodzi do obumarcia tkanki miazgi i jej rozkładu gnilnego z udziałem bakterii beztlenowych. Zgorzel zęba może mieć charakter częściowy (dotyczy tylko jednego kanału) lub całkowity, gdy obejmuje wszystkie kanały zęba i całą miazgę.

Przyczyną powstawania zgorzeli zęba jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej, a także dieta bogata w cukry proste. Zaniedbania w połączeniu z dużą wilgocią i wysoką temperaturą tworzą się idealne warunki do rozwoju bakterii, które są przyczyną powstawania próchnicy zębów. Gdy dotyczy ona zewnętrznych warstw zębów (szkliwa i zębiny) dolegliwości bólowe są niewielkie, jednak konieczne jest jej usunięcie, by bakterie nie przedostawały się wgłąb zęba. Dlatego bardzo ważne są regularne wizyty u stomatologa, staranny przegląd uzębienia i usuwanie ognisk próchnicy oraz profilaktyka - staranne szczotkowanie zębów dwa razy dziennie, nitkowanie i używanie płynów do płukania jamy ustnej

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Gnijący ząb a zgorzel zęba

Gnijący ząb powoduje silny ból, gdyż w miazdze znajdują się liczne zakończenia nerwowe i naczynia krwionośne. Przybiera barwę brunatnoszarą lub niemal czarną, a powstające w wyniku działania w miazdze bakterii beztlenowych gazy są przyczyną nieprzyjemnego zapachu. Wbrew pozorom, zaawansowana zgorzel zęba powoduje mniejszy ból, niż ta w początkowej fazie, ponieważ ubytek w zębie jest już zazwyczaj na tyle duży, że powstające gazy i zgniła tkanka swobodnie wydobywają się na zewnątrz, nie powodując ucisku na głębiej położone nerwy.

Umów się na wizytę do lekarza rodzinnego

Objawy zgorzeli zęba

Sygnałem alarmowym, który może wskazywać na rozwijającą się zgorzel miazgi, są niezbyt nasilone, ale stale nawracające dolegliwości bólowe zęba. Często są lekceważone przez pacjentów, gdyż ustępują po kilku dniach. To duży błąd, ponieważ w tym czasie stan zapalny spowodowany zakażeniem bakteryjnym i martwica zęba nadal się rozwijają. Gdy ból zęba staje się nie do zniesienia i nasila się np. podczas zmiany ciśnienia, pozycji ciała lub gryzienia, leczenia jest bardziej skomplikowane, długotrwałe i wymaga go nie tylko ząb, ale często również głębiej położona tkanka kostna. Procesowi gnilnemu zęba mogą także towarzyszyć objawy ogólne, takie jak osłabienie, obrzęk twarzy i stany podgorączkowe.

Charakterystycznym objawem zgorzeli zęba jest nieprzyjemny zapach z ust, który spowodowany jest postępującym gniciem miazgi zębowej. 

Jak leczyć zgorzel zęba?

Leczenie zgorzeli zęba jest procesem kilkuetapowym, więc trzeba przygotować się na kilka wizyt w gabinecie dentystycznym. Przed rozpoczęciem leczenia stomatolog wykonuje zdjęcie RTG, by określić stopień zajęcia tkanek. Następnie pod znieczuleniem usuwa ogniska próchnicy i gnijące tkanki, może założyć tzw. wkładkę dezynfekującą na kilka następnych dni. Gdy zgorzel zęba nie jest jeszcze silnie zaawansowana, dentysta może podjąć się leczenia kanałowego (endodontycznego). Jednak jeśli ząb jest w bardzo złym stanie może okazać się konieczne jego całkowite usunięcie.

Istnieją także metody częściowego usunięcia korzenia zęba objętego zgorzelą:

• resekcja wierzchołka korzenia - usunięcie wierzchołka korzenia zęba;
• radisekcja korzenia - usunięcie części korzenia w zębie wielokanałowym;
• hemisekcja - usunięcie korzenia z fragmentem korony.

W kolejnych etapach stomatolog podejmuje się odbudowy zęba i wypełnia powstałe po leczeniu kanałowym ubytki. Po ekstrakcji zęba niezbędne może okazać się zastosowanie implantu, mostu protetycznego lub korony. 

Zastosowane przed i w trakcie leczenia środki przeciwbólowe i przeciwzapalne przynoszą ulgę w bólu, jednak do całkowitego usunięcia zgorzeli niezbędna jest interwencja stomatologa. Często do terapii lekarz włącza doustny antybiotyk.

Zgorzel zęba po leczeniu kanałowym

Zgorzel zęba po leczeniu kanałowym zdarza się dość rzadko. Zwykle ma miejsce, gdy dentysta nie usunie dokładnie i całkowicie ogniska próchniczego i wypełni ząb pozostawiając w nim resztki bakterii. Czasem do rozwoju zgorzeli dochodzi w trakcie leczenia kanałowego wskutek nadkażenia miejsca bakteriami beztlenowymi.

Powikłania zapalenia miazgi zęba

Postępujące zapalenie miazgi zęba i martwica powodują niszczenie okolicznych tkanek, w tym także dziąseł i kości szczęki lub żuchwy. Skutkami zgorzeli zęba są m.in. rozwój ropni oraz zapalenie okostnej, które może spowodować utratę kolejnych zębów.

Istnieje duże ryzyko, że bakterie rozwijające się w ognisku zapalnym dostaną się do krwiobiegu. Mogą wówczas być przyczyną rozwoju:

• reumatoidalnego zapalenia stawów,
• zapalenia mięśnia sercowego,
• udaru mózgu,
• kłębuszkowego zapalenia nerek,
• ropni i torbieli w innych narządach ciała,
• sepsy, czyli zakażenia ogólnoustrojowego krwi.

Podczas rozkładu gnilnego tkanek powstają toksyczne dla organizmu produkty metabolizmu bakterii beztlenowych. Należą do nich m.in. kadaweryna i putrescyna, bardziej znane jako "trupie jady" - substancje te uszkadzają układ krążenia i układ nerwowy.

Bibliografia:

1. EPIDEMIOLOGICAL CHRONICLE / KRONIKA EPIDEMIOLOGICZNA (2017). PRZEGL EPIDEMIOL, 71(3). Dostępna na: http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/files/peissues/PE_nr_3_2017___Calosc.pdf.
2. Mackiewicz A., Olczak-Kowalczyk, D. (2012). Pokrycie pośrednie miazgi w zębach mlecznych w aspekcie klinicznym i mikrobiologicznym – systematyczny przegląd piśmiennictwa. Nowa Stomatologia, 1.
3. Pulp Necrosis (2018). Dostępne na: https://www.healthline.com/health/pulp-necrosis#symptoms. (Dostęp: 11.2022).
4. Herrera, D., Retamal‐Valdes, B., Alonso, B., Feres, M. (2017). Acute periodontal lesions (periodontal abscesses and necrotizing periodontal diseases) and endo‐periodontal lesions. WILEY Journal of Clinical Periodontology. DOI: 10.1111/jcpe.12941.
5. Piekoszewska-Ziętek, P., Turska-Szybka, A., Olczak-Kowalczyk, D. (2016). Infekcje zębopochodne - przegląd piśmiennictwa. Nowa Stomatologia, 21(2), s. 120-134.