Świerzb − co to za choroba?

Świerzb to choroba pasożytnicza skóry, wywołana przez pewien rodzaj roztoczy łac. Sarcoptes scabiei. Jest to gatunek pasożyta o białawym zabarwieniu oraz o niewielkim rozmiarze (nie większym niż pół milimetra). Świerzbowiec ludzki żywi się komórkami naskórka żywiciela, a zapłodniona samica świerzbowca drąży w nich ślepo zakończone tunele, w których składa 2-3 jaja dziennie, z których potem wylęgają się larwy. Po 2-3 tygodniach larwy przekształcają się w dojrzałe świerzbowce. Dlatego też wszelkie objawy pojawiają się po około 3 tygodniach od momentu zarażenia.

Należy pamiętać, iż mimo, że w pierwszym okresie nie pojawiają się charakterystyczne dla świerzbu objawy, osoba zakażona może w tym czasie zarażać innych. Dlatego zaleca się, aby wszystkie osoby z najbliższego otoczenia chorego podjęły leczenie − nawet wtedy, gdy jeszcze nie występują objawy.

Umów się do dermatologa

Jak dochodzi do zakażenia świerzbowcem?

Do zarażenia świerzbem dochodzi najczęściej drogą bezpośredniego kontaktu fizycznego, np. poprzez podawanie ręki, uścisk czy kontakty seksualne z osobą chorą. Rzadziej do zarażenia może dojść drogą pośrednią, np. poprzez korzystanie z odzieży, bielizny czy ręczników osoby zakażonej.

W dzisiejszych czasach pojawienie się ognisk schorzenia jest związane z dużym skupiskiem osób. Z tego powodu może się pojawić m.in. w domach opiek, zakladach karnych czy w szpitalach.

Jakie są objawy świerzbu?

Jednym z głównych objawów świerzbu jest intensywny świąd, który ma charakter uogólniony a nie zlokalizowany. Świąd nasila się po rozgrzaniu ciała, zwłaszcza po kąpieli oraz w nocy. 

Inną charakterystyczną cechą świerzbu są zmiany w postaci grudek czy pęcherzyków, które są wynikiem drążenia przez pasożyta kanalików w naskórku. Grudkowa wysypka, na którą uskarża się chory, skutkuje intensywnym drapaniem skóry, co wywołuje uszkodzenie naskórka, a to stwarza doskonale warunki do nadkażenia bakteryjnego oraz do przeniesienia zakażenia na inne części ciała. Wysypka może obejmować: 

• przestrzenie międzypalcowe,
• boczne powierzchnie palców,
• fałdy skórne czy zgięcia,
• okolice narządów płciowych − zwłaszcza u mężczyzn,
• okolice sutków oraz miejsca pod piersiami u kobiet,
• pośladki.

U niemowląt wysypka może być zlokalizowana także na dłoniach, stopach oraz na owłosionej skórze głowy. Natomiast u dorosłych głowa, szyja, dłonie oraz stopy zazwyczaj nie są zajęte chorobą.

Jak wygląda rozpoznanie świerzbu?

W momencie wystąpienia charakterystycznych objawów bądź po kontakcie z osobą, u której stwierdzono świerzb, powinniśmy udać się do lekarza pierwszego kontaktu lub dermatologa. Rozpoznanie opiera się na wywiadzie przeprowadzonym z pacjentem oraz na ocenie wyglądu zmian chorobowych. Specjalista zapyta pacjenta o jego wszelkie objawy towarzyszące, jak i objawy występujące u bliskich osób. Rozpoznanie świerzbu zostaje potwierdzone zwykle w badaniu dermatoskopowym.

Pamiętaj, że w momencie wystąpienia niepokojących objawów, wizytę u specjalisty możesz z łatwością umówić za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Świerzb − leczenie

Specjalista w momencie postawienia diagnozy przepisuje preparatu lecznicze niezbędne do pozbycia się pasożyta. Leczeniu zostają poddane także wszystkie osoby, z którymi chory miał kontakt.

W leczeniu świerzbu stosuje się :

• 5% krem z permetryną, który cechuje się najwyższą wyleczalnością. Jest to lek pierwszego rzutu, ze względu na wysoką skuteczność oraz wysoki profil bezpieczeństwa,
• 10% roztwór benzoesanu benzylu − stosowany w leczeniu świerzbu, jak i w profilaktyce (jako środek zabezpieczający),
• maść siarkową − może być stosowana u kobiet ciężarnych oraz u dzieci od 4. roku życia,
• krotamiton − w postaci maści lub roztworu jako środek zmniejszający intensywny świąd.

Leczeniu farmakologicznemu musi także towarzyszyć dbanie o wysoki poziom higieny. Świerzbowce żyją poza skórą człowieka 2-3 dni, a następnie giną. Wszystkie ubrania, pościel i inne tkaniny powinny zostać uprane w temperaturze powyżej 60°C. Przedmioty, których nie da się uprać, powinny zostać szczelnie zamknięte w foliowym worku na co najmniej 72 godziny bądź zamrożone na co najmniej 12 godzin w temperaturze -20°C.

Autor