Skąd się bierze alergia?

Alergia pojawia się w efekcie nadmiernej aktywności naszego układu immunologicznego, po kontakcie z niektórymi substancjami (alergenami). Organizm alergika w sposób nieprawidłowy odpowiada na nieszkodliwe czynniki, które dla zdrowego organizmu nie-alergika są zupełnie obojętne. 

Choroba może pojawiać się sezonowo (jak ma to miejsce np. w przypadku alergii na pyłki), bądź towarzyszyć choremu bez względu na porę roku (np. alergia na kurz, czy sierść zwierząt).

Do najczęstszych alergenów, czyli czynników wywołujących alergię, należą: pyłki roślin, kurz, roztocza kurzu, sierść zwierząt, a także pokarmy - szczególnie orzechy, cytrusy, truskawki, kakao i krowie mleko. Także leki mogą powodować alergie - zarówno stosowane doustnie, we wstrzyknięciach czy te aplikowane na skórę. Odpowiedzialne za nie mogą być substancje aktywne, ale także substancje pomocnicze w nich obecne. Przy pierwszym kontakcie pacjenta z danym lekiem trudno jest przewidzieć, czy wywoła on u niego reakcję alergiczną, jednak niektóre grupy leków powodują uczulenia częściej niż inne - są to przede wszystkim antybiotyki z grupy penicylin, leki przeciwbólowe, leki miejscowo znieczulające oraz miejscowe środki kontrastowe.

Kiedy wykonać testy alergiczne?

Kiedy pojawiają się u nas męczące objawy alergii takie jak: wodnisty wyciek z nosa, łzawienie oczu, swędzenie skóry powinno to skłonić nas do wizyty u lekarza rodzinnego, który skieruje nas do alergologa. Lekarz podczas wywiadu zbierze informacje o rodzaju objawów, ich nasileniu i częstotliwości występowania, a w kolejnym etapie zaleci wykonanie testów alergicznych, które umożliwią ostateczne zidentyfikowanie czynnika wywołującego alergię. Wyniki testów alergicznych pozwolą lekarzowi na ustalenie odpowiedniego leczenia choroby - wszystko po to, aby złagodzić jej objawy i przynieść nam ulgę.

Umów wizytę u alergologa

Skórne testy alergiczne

Alergiczne testy skórne są podstawowym badaniem służącym do diagnozowania alergii. Obecnie wykonuje się trzy rodzaje testów skórnych: przy podejrzeniu alergii wziewnych, na jad owadów i alergii pokarmowych (choć w przypadku tych ostatnich ich czułość jest znacznie mniejsza niż przy pozostałych). Są to testy punktowe i śródskórne oraz testy płatkowe, które służą do rozpoznania związków chemicznych wywołujących alergie skórne - najczęściej metali (chrom, kobalt, nikiel), konserwantów, barwników i aromatów. Testy skórne wykonywać u dorosłych i dzieci po 4. roku życia - ze względu na utrudnioną współpracę młodszych dzieci.

Tego rodzaju testy alergiczne wykonuje się w okresie, kiedy pacjentowi nie doskwierają żadne objawy alergii - wszelkiego rodzaju zmiany i choroby skóry stanowią przeciwwskazanie do ich wykonania.  Należy także odpowiednio wcześnie odstawić leki przeciwalergiczne - minimum 2 tygodnie przed badaniem, ponieważ mogą spowodować, że otrzymany wynik będzie niewiarygodny. Wynik testu interpretuje się na podstawie zmian (bąbla, zaczerwienienia, obrzęku), które pojawiły się na skórze w miejscu podania alergenu.

Ze względu na ryzyko wystąpienia silnej reakcji alergicznej, która może zagrażać zdrowiu dziecka, wykonywanie skórnych testów alergicznych jest przeciwwskazane u kobiet w ciąży.

Testy alergiczne punktowe

To najbardziej popularny test alergiczny. W trakcie testu na skórę (najczęściej jest to niezmieniona chorobowo skóra przedramienia) nanosi się kropelki roztworu, z których każda zawiera jakiś potencjalny alergen. Następnie przy pomocy małego lancetu delikatnie nacina się skórę w miejscu podania, co umożliwia wprowadzenie alergenów do jej górnych warstw. Aby mieć pewność, że badanie zostało prawidłowo wykonane konieczne jest przeprowadzenie dwóch prób kontrolnych - z histaminą (która zawsze powinna dawać wynik dodatni) z roztworem soli fizjologicznej (której wynik zawsze powinien być ujemny). 

Testy alergiczne śródskórne

Są testami o większej czułości od testów punktowych. Podczas badania małe objętości roztworów z alergenami wstrzykuje się podskórnie za pomocą strzykawki i obserwuje powstałe zmiany.

Naskórkowe testy płatkowe (NTP)

Badanie wykonuje się w celu zidentyfikowania czynnika wywołującego u pacjenta alergię kontaktową. Podczas tekstu na skórę pleców przykleja się specjalne komory zawierające alergen. Muszą one pozostać przez odpowiedni czas w bezpośrednim kontakcie ze skórą. Pierwszy odczyt zmian wykonuje się po 48 godzinach, po czym powtarza się czynność w 72 godzinie od naklejenia plastrów. W trakcie badania należy unikać aktywności fizycznej oraz moczenia plastra.

Testy z krwi

Przeprowadza się je u dorosłych i dzieci (już od 6. miesiąca życia). Oprócz dużej wiarygodności ich zaletą jest fakt, że można je wykonywać u pacjentów z objawami alergii oraz u tych osób, które ze względu na ich nasilenie nie mogą sobie pozwolić na odstawienie leków przeciwhistaminowych. Celem badania jest oznaczenie specyficznych przeciwciał IgE w krwi pacjenta.

Autor