Histamina — działanie

Histamina oddziałuje w naszym organizmie na kilka rodzajów receptorów. Każdy z nich znajduje się w innym miejscu naszego ciała, a jego połączenie z histaminą wywołuje różne, charakterystyczne dla danego receptora efekty. Nazywane są receptorami histaminowymi i oznacza się je numerami od 1 do 4. Zapisuje się je w następujący sposób: H1, H2, H3 i H4.

Histamina — działanie na receptor H1

Histamina może łączyć się z receptorem H1, który zlokalizowany jest w naczyniach krwionośnych i sercu, ale również mięśniach gładkich i ośrodkowym układzie nerwowym. Oddziaływanie histaminy z tym receptorem powoduje skurcz mięśni i rozszerzenie naczyń krwionośnych zwiększając tym samym ich przepuszczalność.

Histamina — działanie na receptor H2

Histamina wykazuje swoje działanie, oddziałując również z receptorem H2. Receptor ten zlokalizowany jest podobnie jak receptor H1 w sercu, ale również znajduje się w żołądku i macicy. Połączenie histaminy z receptorem H2 powoduje zwiększenie wydzielania soku żołądkowego i śluzu.

Histamina — działanie na receptor H3

Histamina działa na receptor H3, który występuje na największym obszarze naszego organizmu. Receptor ten znajdziemy w przewodzie pokarmowym, ale też drogach oddechowych i ośrodkowym układzie nerwowym. Połączenie histaminy z receptorem H3 wywołuje sprzężenie zwrotne, które prowadzi do zwiększania syntezy histaminy.

Histamina — działanie na receptor H4

Histamina działa na układ odpornościowy poprzez receptory H4 znajdujące się w śledzionie, grasicy, szpiku kostnym i leukocytach, czyli białych krwinkach. Oddziałując z wszystkimi tymi elementami, histamina moduluje ich działanie związane z prawidłowym funkcjonowaniem reakcji odpornościowej naszego organizmu.

Umów dogodny termin telekonsultacji u lekarza rodzinnego

Histamina — rola w organizmie

Histamina uwalniana z komórek, które ją magazynują, odgrywa znaczącą rolę w pojawianiu się stanu zapalnego. Histamina może zostać uwolniona pod wpływem czynników fizycznych (na przykład różnicy temperatur), ale też toksyn (bakteryjnych i wirusowych), jadu owadów, niektórych leków, a także składników pokarmowych.

Rolą histaminy jest odpowiednie modulowanie wielu czynników wpływających na prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. Należą do nich: odpowiednia kontrola napięcia mięśni gładkich, kontrola wydzielania soku żołądkowego i śluzów oraz prawidłowe funkcjonowanie odpowiedzi układu odpornościowego. Histamina odgrywa również znaczącą rolę w procesie powstawania alergii.

Histamina a alergia

Histamina bierze udział procesie powstawania oraz przebiegu alergii. Proces ten związany jest przede wszystkim z działaniem na receptor H1. Histamina uwalniana jest z komórek po kontakcie z ciałem obcym, które nasz organizm postrzega jako wrogie, czyli alergen. Tak duże uwalnianie znacznych ilości histaminy powoduje podrażnienie narządów, w tym skóry, czy błon śluzowych, co wpływa na pojawienie się typowych objawów alergii — swędzenie, wyciek z nosa, czy pokrzywka.

Histamina oraz proces łączenia się jej z receptorami jest stosowany również w samym leczeniu alergii. W walce z alergią stosowane są leki antyhistaminowe, które łącząc się z receptorami, blokują możliwość przyłączenia się do nich histaminy. Dzięki temu nie obserwujemy negatywnych objawów alergii.

Odpowiedni dobór leków antyalergicznych powinien zostać poprzedzony odpowiednim badaniem. W związku z tym należy udać się na diagnozę do alergologa lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w celu dobrania odpowiedniej terapii.

Dostępność lekarzy w Twojej okolicy sprawdzisz na stronie LekarzeBezKolejki.pl.

Nietolerancja histaminy

Histamina wytwarzana jest w naszym organizmie, ale również może być dostarczana wraz z pokarmem. Objawy nietolerancji histaminy są niespecyficzne i zazwyczaj przypominają te związane z występowaniem alergii. Najpoważniejszym możliwym objawem, jaki może pojawić się po spożyciu produktów bogatych w histaminę przy posiadaniu genetycznej nietolerancji, jest szok anafilaktyczny, który jest stanem zagrożenia życia i zdrowia. W przypadku jego wystąpienia konieczne jest natychmiastowe udanie się na szpitalny oddział ratunkowy.

Bibliografia

1. Piwowarek, K.Ł., Kruszewski, J. Nietolerancja histaminy. Medycyna Praktyczna. (2017). Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/artykuly/162244,nietolerancja-histaminy (Data dostępu: 01.2024)
2. Buczyłko, K., Bartnicka, A., Kruszewski, J., Plata-Nazar, K., Piwowarek, K., Kupczyk, M., Gawlik, R., Lebensztejn, D., Bartuzi, Z., Mazela, J., Szlagatys-Sidorkiewicz, A. (2023). Wytyczne diagnostyki i postępowania w nietolerancji histaminy. Alergologia Polska – Polish Journal of Allergology, 10, 3. str.: 141–151.
3. Lewandowska-Polak, A. (2016). Wskazania i dawkowanie leków przeciwhistaminowych w leczeniu chorób alergicznych. Medycyna Po Dyplomie. Dostępne na stronie: https://podyplomie.pl/medycyna/23184,wskazania-i-dawkowanie-lekow-przeciwhistaminowych-w-leczeniu-chorob-alergicznych (Data dostępu: 01.2024)

Autor