Co to jest alergiczne zapalenie spojówek?

Ze względu na czas działania alergenów możemy wyróżnić kilka rodzajów alergicznego zapalenia spojówek:

• ostre - reakcja alergiczna na duże stężenie alergenu, zazwyczaj trwa do 48 h., a alergenami najczęściej powodującymi tego typu reakcje są pyłki roślin, sierść zwierząt czy leki;
• okresowe - inaczej sezonowe, jest to reakcja alergiczna na alergeny występujące okresowo w ciągu roku, na przykład pyłki traw;
• przetrwałe - inaczej całoroczne, gdy mamy do czynienia z alergenami występującymi przez cały rok, jak roztocza czy pleśń;
• zawodowe - mamy z nim do czynienia, gdy na alergen jesteśmy narażeni w miejscu pracy, a objawy łagodnieją w okresach przerwy od pracy (weekendy, urlopy).

Do najczęstszych przyczyn, czyli alergenów wywołujących alergiczne zapalenie spojówek możemy zaliczyć:

• pyłki roślin,
• roztocza kurzu domowego,
• sierść zwierząt domowych,
• metale,
• niektóre leki,
• pleśń.

Umów się do lekarza rodzinnego

Jakie są objawy alergicznego zapalenia spojówek?

Najbardziej charakterystycznym objawem alergicznego zapalenia spojówek, którego nieobecność wyklucza alergiczne podłoże choroby jest świąd spojówek. Dodatkowe objawy, które występują to:

• łzawienie oczu,
• przekrwienie oczu,
• obrzęk powiek,
• światłowstręt,
• zmiany skórne wokół oczu - łuszcząca się skóra, wypryski, zaczerwienienie,
• śluzowa lub wodnista wydzielina z worka spojówkowego,
• wodnista wydzielina z nosa.

W zależności od sezonowości alergicznego zapalenia spojówek nasilenie objawów może być różne. W ostrym przebiegu objawy pojawiają się gwałtownie, są silne i przemijają samoistnie po około 48 godzinach. W przypadku przewlekłego alergicznego zapalenie spojówek symptomy są łagodniejsze, choroba trwa znacznie dłużej.

Alergiczne zapalenie spojówek u dzieci

Alergiczne zapalenie spojówek u dzieci ma taki sam przebieg jak u osób dorosłych. Charakteryzuje się sezonowością występowania, co jest związane z działaniem alergenów. U dziewczynek pojawia się zazwyczaj po okresie pokwitania, natomiast u chłopców przed. Zachorowalność spada wraz z wiekiem.

W przypadku dzieci po wystąpieniu objawów należy udać się do lekarza rodzinnego lub alergologa w celu przeprowadzenia diagnostyki. Niestety, u dzieci często może dochodzić do wystąpienia zapalenia spojówek o innym podłożu niż alergiczne, ze względu na częste pocieranie oczu czy niedostateczne zwracanie uwagi na higienę rąk. Alergiczne zapalenie spojówek może być mylone z wieloma groźnymi chorobami oczu, takimi jak infekcje, wiosenne zapalenie spojówek czy atopowe zapalenie spojówek. Nieleczone mogą doprowadzić do poważnych uszkodzeń wzroku, dlatego bardzo ważne jest szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Jak leczyć alergiczne zapalenie spojówek?

W przypadku wystąpienia alergicznego zapalenia spojówek zazwyczaj zaleca się trzy etapy postępowania. Najważniejszym z nich jest profilaktyka, czyli unikanie kontaktu z alergenem. Dodatkowo stosuje się postępowanie niefarmakologiczne, mające na celu złagodzenie objawów za pomocą wypłukiwania i częstego przemywania oczu roztworami soli fizjologicznej czy częstego stosowania nawilżających kropli do oczu bez konserwantów. Ulgę mogą również przynieść chłodne okłady.

Postępowanie farmakologiczne polega na stosowaniu leków przeciwalergicznych. Najskuteczniejsze z nich to krople na alergiczne zapalenie spojówek, w których skład wchodzą substancje o działaniu antyhistaminowym, takie jak olopatadyna, azelastyna, ketotifen czy kromoglikany.

Substancje te są stosowane miejscowo i dostępne są bez recepty. Mają one jednak ograniczenia wiekowe, dlatego przed zastosowaniem należy poradzić się farmaceuty lub alergologa oraz dokładnie przeczytać ulotkę preparatu. Dodatkowo stosować można doustne środki przeciwalergiczne w postaci tabletek i syropów, a w przypadku innych objawów, takich jak alergiczny nieżyt nosa, zastosowanie znajdują donosowe aerozole ze sterydem.

W przypadku ostrych uciążliwych objawów, z którymi nie radzą sobie wyżej wymienione leki, stosuje się tak zwane odczulanie. W niektórych przypadkach umożliwia ono nawet całkowite wyleczenie choroby. O zastosowaniu tego typu zabiegu decyduje doświadczony alergolog na podstawie dokładnie przeprowadzonej diagnostyki oraz wywiadu.

Wizytę u wybranego specjalisty zarezerwujesz wygodnie bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Jaka jest profilaktyka alergicznego zapalenia spojówek?

Do najważniejszych działań profilaktycznych należy unikanie kontaktu z alergenem. Jeśli nie jest to możliwe można starać się ograniczyć wpływ danego czynnika poprzez:

• stosowanie okularów ochronnych,
• częste przemywanie oczu solą fizjologiczną,
• dokładne mycie całego ciała i włosów oraz zmiana ubrania po powrocie do domu,
• stosowanie oczyszczaczy powietrza,
• unikanie pocierania oczu,
• częste dokładne sprzątanie mieszkania,
• wymrażanie rzeczy, na których zbiera się kurz, takich jak pościel czy zabawki.

Bibliografia

1. Bogacka, E. (2022). Alergiczne zapalenie spojówek - przyczyny, objawy, leczenie. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobyspojowki/69492,alergiczne-zapalenie-spojowek.
2. Świerczyńska-Krępa, M. (2022). Alergiczne zapalenie spojówek: ostre, okresowe i przetrwałe. Przyczyny, objawy i leczenie. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/57892,ostre-okresowe-i-przetrwale-alergiczne-zapalenie-spojowek.
3. Bogacka, E., Groblewska, A. Alergiczne zapalenie spojówek. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.167.9.1. (Dostęp: 12.2022).
4. Prost, M. (2016). Zapalenie spojówek u dzieci. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/oczy/78910,zapalenia-spojowek-u-dzieci

Autor