Jaką funkcję pełni transferyna?

Transferyna jest białkiem, którego zadanie polega na transporcie żelaza w surowicy krwi z jego magazynów (wątroby, enterocytów lub komórek wątroby) do miejsca, w którym jest na nie zapotrzebowanie. Jest to szczególnie ważne w procesie syntezy krwinek czerwonych w szpiku kostnym, gdyż żelazo wchodzi w skład hemoglobiny, niezbędnej dla prawidłowych funkcji erytrocytów. Ponadto, transferyna ma na tyle dużą masę cząsteczkową, że nie ulega filtracji w kłębuszkach nerkowych. Dzięki temu, tworząc połączenie z żelazem, uniemożliwia jego utratę z moczem.

Wytwarzanie transferyny zachodzi w obrębie wątroby. Prawidłowo wykształcone białko ma zdolność transportowania dwóch atomów żelaza. 

Zależność między ilością żelaza w organizmie, a stężeniem transferyny jest odwrotnie proporcjonalna. Oznacza to, że w przypadku niedoborów tego pierwiastka, poziom transferyny wzrasta powyżej normy. 

Umów się do lekarza rodzinnego

Jakie są normy laboratoryjne dla transferyny?

Chcąc zweryfikować gospodarkę żelazem w organizmie, warto oznaczyć zarówno stężenie transferyny, jak i jej wysycenie. Normy mogą nieznacznie różnić się, w zależności od laboratorium wykonującego badanie. Najczęściej przyjmuje się:

• prawidłowe stężenie transferyny w przedziale 25–50 µmol/l (200–400 mg/dl),
• optymalne wysycenie żelazem w przedziale 15-45%.

Dodatkowo, wykonuje się także oznaczenie parametru TIBC, czyli całkowitej zdolności wiązania żelaza. Składają się na nią dwie wartości – aktualna ilość żelaza we krwi związana z transferyną oraz ilość wolnej transferyny, która może związać kolejne porcje tego pierwiastka. U kobiet, norma mieści się w przedziale 40-80 µmol/l (223-446 µg/dl), zaś u mężczyzn – 45-70 µmol/l (251-391 µg/dl).

Obniżony poziom transferyny

Obniżony poziom transferyny wskazuje najczęściej na choroby zapalne lub nowotworowe. Często towarzyszy również schorzeniom wątroby i nerek. Co ciekawe, zatrucie nadmiarem żelaza przebiega zazwyczaj z prawidłowym poziomem transferyny, lecz przy jej zwiększonym wysyceniu. W celu dokładniejszej diagnostyki niezbędne jest oznaczenie pozostałych wskaźników gospodarki żelazem i w razie potrzeby, wykonanie dodatkowych badań.

Podwyższony poziom transferyny

Zwiększone stężenie transferyny przy równoczesnym niskim jej wysyceniu, wskazuje na niedokrwistość z niedoboru żelaza, czyli anemię. Najczęstszą przyczyną jest niewystarczająca podaż żelaza w diecie, jego nadmierna utrata z krwią lub zaburzenia wchłaniania. Interpretując wyniki badań, warto zwrócić także uwagę na objawy, takie jak:

• szybkie męczenie się i osłabienie,
• zaburzenia koncentracji,
• bóle i zawroty głowy,
• pogorszenie kondycji skóry, włosów i paznokci,
• kołatanie serca,
• bladość skóry i błon śluzowych,
• spadek odporności.

Jak przebiega oznaczenie transferyny?

Oznaczenie stężenia i wysycenia transferyny oraz wartości TIBC zleca lekarz POZ na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego. Procedura polega na pobraniu próbki krwi żylnej w laboratorium diagnostycznym. Najczęściej wymagane jest zgłoszenie się na czczo, czyli minimum 8 godzin po ostatnim posiłku. Pamiętaj, aby wyniki badań odnosić do podanych przez laboratorium wartości referencyjnych.

Wizytę u wybranego specjalisty umówisz z łatwością i bez wychodzenia z domu za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Co zrobić, gdy badanie transferyny wykaże nieprawidłowości?

W przypadku nieprawidłowych wyników badań związanych z transferyną, dalsze postępowanie wymaga dodatkowej diagnostyki i ustalane jest indywidualnie przez lekarza prowadzącego. W przypadku niedokrwistości konieczna jest modyfikacja diety oraz zastosowanie leków zawierających żelazo. Pamiętajmy jednak, by suplementację tym pierwiastkiem przeprowadzać zawsze pod kontrolą lekarza, gdyż jego przedawkowanie grozi poważnymi powikłaniami.

Autor