Woda utleniona - jak działa?

Woda utleniona to 3% roztwór nadtlenku wodoru w wodzie. Jest stosowana jako środek odkażający na wszelkie rany i zadrapania. Jej działanie przeciwbakteryjne jest jednak dyskusyjne i budzi kontrowersje. Nadtlenek wodoru w zetknięciu z powietrzem ulega rozkładowi do wody i tlenu. Reakcja ta jest bardziej widoczna na ranie, gdzie pod wpływem enzymów (katalaz) występujących w naszych tkankach ulega rozkładowi. Wydzielana jest wtedy piana, która oczyszcza rany z martwych tkanek i zanieczyszczeń. Jej działanie przeciwbakteryjne jest krótkie, a co za tym idzie nieskuteczne. Na skórze czy ranie szybko ulega rozkładowi do nieaktywnego tlenu i wody.

Jest za to dobrym środkiem służącym do wstępnego oczyszczenia rany z martwych tkanek, zabrudzeń czy bakterii. Pieniąca się woda utleniona powoduje oddzielenie od rany drobnoustrojów oraz wszelkich zabrudzeń znajdujących się na niej. Dodatkowo zmiękcza strupy i niweluje przykre zapachy. Dlatego mimo wszystko warto mieć ją w swojej apteczce.

Umów się do lekarza rodzinnego

Czy stosowanie wody utlenionej na rany jest słuszne?

Woda utleniona nie jest skutecznym środkiem do odkażania ran, nie zmniejsza ona ilości bakterii. Dodatkowo, stosowana przewlekle woda utleniona może opóźniać gojenie ran i przyczynia się do powstawania blizn. Na rynku dostępnych jest wiele innych środków odkażających o wiele bardziej skutecznych oraz stosunkowo niedrogich.

Mimo jej nieskuteczności w odkażaniu ran, woda utleniona ma swoich zwolenników. Jest uważana za cudowny środek na wiele dolegliwości, przepisy na jej wykorzystanie znajdziemy na wielu forach, niestety w większości nie są to zastosowania zgodne z jakimikolwiek zaleceniami, nie mają również żadnego udowodnionego działania. O ile w miarę bezpiecznie można ją zastosować po odpowiednim rozcieńczeniu do płukania gardła czy nosa, to już jako cudowny środek do picia przy nowotworach powinna być omijana szerokim łukiem.

Woda utleniona na zatkane ucho

Jednym z domowych sposobów na oczyszczanie uszu jest zastosowanie odpowiednio rozcieńczonego roztworu wody utlenionej. Należy kilka kropli wody utlenionej rozcieńczyć w soli fizjologicznej (w ilości około 5-10 ml). Tak przygotowany roztwór należy wykorzystać zaraz po przygotowaniu. Kilka kropli rozcieńczonej wody utlenionej należy wkroplić do ucha, potrzymać około 2-3 minuty, a następnie wylać przechylając głowę, a pozostałość wypłukać solą fizjologiczną. Pieniąca się woda utleniona powoduje rozmiękczenie woskowiny i ułatwia oczyszczanie uszu. Ta naturalna i niedroga metoda ma wielu zwolenników, pamiętajmy jednak że w aptekach są dostępne specjalne środki do tego typu zabiegów, przebadane pod względem bezpieczeństwa, posiadające niekiedy większą skuteczność od rozcieńczonej wody utlenionej.

Można również stosować wodę utlenioną na zatkane ucho, ale tylko prz zalegającej woskowinie, nie powinniśmy tego robić w przypadku infekcji czy stanu zapalnego. Zmiękcza to powstały czop i ułatwia jego usunięcie. W przypadku zatkanego ucha woskowiną, która utrudnia słyszenie - lepiej udać się na zabieg usuwania woskowiny do otolaryngologa.

Płukanie gardła wodą utlenioną

Odpowiednio rozcieńczona woda utleniona może być wykorzystana do płukania gardła podczas przeziębienia, w stanach zapalnych jamy ustnej czy do płukania kieszonek zębowych. Jest to raczej zastosowanie, które nie ma poparcia w badaniach naukowych, jednak sposób ten jest wykorzystywany z powodzeniem od lat. 

Płukanie gardła wodą utlenioną może przynieść ulgę w bólu. Przed użyciem należy odpowiednio rozcieńczyć roztwór, wystarczy 5 ml wody utlenionej i około 250 ml wody w temperaturze pokojowej. Po przygotowaniu należy jak najszybciej wykorzystać roztwór, ponieważ woda utleniona jest bardzo nietrwała i szybko ulega rozpadowi. Gardło można płukać 2-3 razy dziennie, również u małych dzieci, które poradzą sobie z tą czynnością. Mimo że woda utleniona, a zwłaszcza tak rozcieńczony roztwór, jest względnie bezpieczna, kobiety w ciąży i karmiące powinny się skonsultować ze swoim lekarzem ginekologiem lub lekarzem rodzinnym. Płukanie gardła wodą utlenioną może przynieść ulgę w łagodnych stanach zapalnych lub można je stosować jako uzupełnienie terapii. W przypadku poważniejszych stanów należy zastosować leki działające silnej - w postaci tabletek do ssania, aerozoli do gardła lub płynów do płukania. W celu dobrania właściwej terapii należy skonsultować się z laryngologiem lub lekarzem rodzinnym.

Płukanie zatok wodą utlenioną

Woda utleniona może być również wykorzystana do płukania zatok, oczywiście po odpowiednim rozcieńczeniu. Nie znajdziemy jednak żadnej oficjalnej informacji na ten temat w ulotce preparatu. Jest to kolejne zastosowanie nie mające poparcia w badaniach naukowych ani oficjalnych zaleceniach. To domowy sposób płukania zatok stosowany od bardzo dawna. Wystarczy wziąć około 2-4 kropli wody utlenionej oraz około 5 ml soli fizjologicznej. Roztwór natychmiast po przygotowaniu należy wykorzystać. Wkroplenie płukanki do nosa pozwoli rozrzedzić zalegająca wydzielinę i ułatwi oczyszczanie nosa i zatoki z kataru. Wodę utlenioną do nosa można stosować 2 razy dziennie, raczej u osób dorosłych, ponieważ używana na błonę śluzową nosa może powodować nieprzyjemne dla dzieci pieczenie.

Wizytę u wybranego specjalisty zarezerwujesz wygodnie nie wychodząc z domu za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia:

1. Drosou, A., Falabella, A., Kirsner, R. (2003). Antiseptics on Wounds: An Area of Controversy. Medscape. Dostępny na: https://www.medscape.com/viewarticle/456300_3. (Dostęp: 01.2023).
2. Lau, W.Y., Wong, S.H. (1981). Randomized, prospective trial of topical hydrogen peroxide in appendectomy wound infection. The American Journal of Surgery, 142(3), s. 393-397.
3. Sierpniowska, O. (2012). Hydrogenii peroxydum – przeżytek, czy ,,woda życia”. Aptekarz Polski. Dostępne na: https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/07-2012-hydrogenii-peroxydum-przezytek-czy-woda-zycia/. (Dostęp: 01.2023).
4. Woda utleniona Amara. Ulotka informacyjna dla pacjenta. Dostępne na: https://www.aptekaolmed.pl/produkty_ulotki/Ulotka%20dla%20pacjenta:%20woda%20utleniona%20Amara.pdf. (Dostęp: 01.2023).

Autor