Czym jest zespół policystycznych jajników?

Zespół policystycznych jajników najczęściej dotyczy kobiet w wieku rozrodczym, a jego początki mogą sięgać już okresu dojrzewania. Charakteryzuje się licznymi zaburzeniami metabolicznymi i hormonalnymi, do których zalicza się: nadmiar androgenów, insulinooporność, zaburzenia gospodarki węglowodanowej i lipidowej, hiperinsulinizm oraz często współistniejącą otyłość. Długoterminowymi konsekwencjami zespołu wielotorbielowatych jajników może być cukrzyca, zespół metaboliczny, nadciśnienie czy choroby układu krążenia.

Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników?

Jednym z najczęściej występujących objawów towarzyszących PCOS jest zaburzenie miesiączkowania. Często jest to całkowity zanik miesiączki utrzymujący się nawet kilka miesięcy. Do innych oznak PCOS należą:

• nadmierne owłosienie typu męskiego;
• uciążliwy trądzik;
• otyłość (BMI>30) lub nadwaga (BMI>25);
• problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała i schudnięciem;
• wypadanie włosów;
• łysienie typu męskiego;
• problemy z zajściem w ciążę;
• zaburzenia nastroju oraz problemy ze snem;
• obturacyjny bezdech senny towarzyszący głównie pacjentkom z nadmierną masą ciała.

Zespół policystycznych jajników – diagnoza i leczenie

Według najnowszych kryteriów rotterdamskich, aby rozpoznać PCOS u dorosłych kobiet należy stwierdzić obecność dwóch z trzech objawów, do których zalicza się:

1. Całkowity brak lub rzadsze występowanie owulacji;
2. Biochemiczne lub/i kliniczne oznaki hiperandrogenizmu;
3. Cechy policystycznych jajników w obrazie ultrasonograficznym (obecność 12 bądź więcej pęcherzyków o średnicy od 2 do 9 mm lub zwiększona objętość jajnika).

W przypadku diagnozowania PCOS u nastolatek kryteria są nieco inne. Stwierdza się u nich zaburzenia menstruacyjne - miesiączki są nieregularne, rzadkie, oraz hiperandrogenizm. Z kolei nieprawidłowy, pęcherzykowy obraz jajników nie jest już koniecznym kryterium diagnostycznym.

U kobiet z nadwagą lub otyłością, u których występuje PCOS ważne jest uzyskanie i utrzymanie prawidłowej masy ciała. Można to osiągnąć poprzez zmianę nawyków żywieniowych i regularną aktywność fizyczną. Ponadto lekarz ginekolog może zalecić leczenie farmakologiczne tabletkami hormonalnymi oraz metforminą, która uwrażliwia tkanki na insulinę. Wprowadzenie w życie tych zaleceń często zwiększa szanse kobiet na posiadanie potomstwa.

Zespół policystycznych jajników – okiem dietetyka

Dietoterapia jest nieodłącznym elementem w leczeniu policystycznych jajników. Pierwszą i najważniejszą zasadą jest spożywanie produktów z niskim indeksem i ładunkiem glikemicznym, które nie powodują szybkich skoków glukozy i insuliny we krwi. Do produktów o niskim IG zaliczamy: większość warzyw i owoców (UWAGA! NIE WSZYSTKIE), jogurt naturalny, kefir, mleko, twaróg, oleje, orzechy, pełnoziarniste produkty zbożowe takie jak chleb żytni, grube kasze, nasiona roślin strączkowych czy ryż brązowy.

WSKAZÓWKA

Aby obniżyć indeks glikemiczny posiłku warto uwzględnić w nim dodatek białka i dobrego tłuszczu np. banana zblenduj z jogurtem naturalnym i orzechami włoskimi. Jogurt oraz orzechy znacznie obniżą glikemię koktajlu.

W diecie zespołu policystycznych jajników powinno się ograniczyć spożycie tłuszczu ogółem, w szczególności nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu głównie występujących w tłustych mięsach. Zwiększyć należy podaż wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 znajdujących się w tłuszczach roślinnych np. oliwie z oliwek, tłustych rybach, orzechach czy awokado. Ponadto dieta powinna obfitować w składniki takie jak potas, magnez, wapń, selen i potas. Ważne jest, aby kobiety cierpiące na zespół policystycznych jajników rozważyły konsultację z dietetykiem w celu wdrożenia odpowiedniego i indywidualnie zbilansowanego jadłospisu.

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty możesz zarezerwować na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Autor