Nadwaga - współczesny problem

Nadwaga i otyłość to problem większości krajów zachodu. Z nadmierną masą ciała kłopot mają wszyscy, niezależnie od wieku i płci. Eksperci alarmują, że problem ten z czasem będzie narastał i dotyczył coraz szerszego grona osób. Już teraz w Polsce 30% kobiet i 44% mężczyzn ma nadwagę.

Co jest przyczyną tych niepokojących danych? Dominującym powodem jest nieprawidłowa dieta, obfitująca w cukry proste i tłuszcze nasycone, a także fakt, że jemy więcej niż potrzebuje nasz organizm. Co więcej, tego nadmiaru kalorii nie spalamy, bo coraz mniej się ruszamy. Niska aktywność fizyczna w połączeniu z postępem technologicznym sprawiły, że tyjemy na potęgę.

BMI - czym jest i jak obliczyć ten wskaźnik?

Jednym z najczęściej wykorzystywanych wskaźników jest tzw. wskaźnik BMI (ang. body mass index). Dzięki niemu można wyliczyć wskaźnik masy ciała, dzięki któremu szacuje się ryzyko zachorowania na schorzenia cywilizacyjne związane z nadwagą i otyłością, w tym: miażdżycę, chorobę niedokrwienną serca, cukrzycę typu 2.

Wzór na obliczenie BMI jest bardzo prosty:

BMI = masa ciała (kg)/wzrost (m)2

Zatem u osoby, która ma 1,65 m wzrostu i waży 55 kg, wskaźnik BMI wynosi 20,20. Wzór ten ma zastosowanie wyłącznie u osób dorosłych. W przypadku dzieci i młodzieży stosuje się tzw. siatki centylowe.

WHO a normy BMI

Światowa Organizacja Zdrowia podała szczegółową klasyfikację, według której wyliczony wskaźnik BMI można przyporządkować do konkretnego zakresu wagi¹.

• <16,00 - wygłodzenie
• 16,00 - 16,99 - wychudzenie
• 17,00 - 18,49 - niedowaga
• 18,50 - 22,99 - norma niski przedział
• 23,00 - 24,99 - norma wysoki przedział
• 25,00 - 27,49 - nadwaga niski przedział
• 27,50 - 29,99 - nadwaga wysoki przedział
• >= 30,00 - otyłość
• 30 - 34,9 - otyłość I stopnia
• 35 - 39,9 - otyłość II stopnia
• 40 - otyłość III stopnia

Podana klasyfikacja masy ciała jest zgodna z aktualnymi wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia.

BMI - czy warto się nim kierować?

Wskaźnik BMI wylicza się szybko, jednak należy mieć świadomość, że nie jest on dokładny i miarodajny. Nie uwzględnia on osobniczych cech danej osoby - wieku, budowy ciała, ilości masy mięśniowej - co często prowadzi do nieprawidłowych wniosków. Dobrym przykładem są osoby bardzo aktywne fizycznie, które mogą pochwalić się rozbudowaną tkanką mięśniową oraz niską zawartością tkanki tłuszczowej. Osoby te, choć wysportowane i zdrowe, wskaźnik BMI mogą mieć bardzo wysoki, charakterystyczny dla osób z nadwagą lub otyłością. Działa to również w drugą stronę - niski wskaźnik  BMI również nie gwarantuje, że jesteśmy całkowicie zdrowi. Dlatego BMI należy traktować jako pewną wskazówkę lub sygnał, by o siebie lepiej zadbać.

Jeżeli zależy nam na prawidłowej masie ciała, warto poprosić o pomoc dietetyka, który skomponuje dla nas odpowiedni jadłospis oraz doradzi w kwestii aktywności fizycznej. Wizytę u tego specjalisty zamówimy w serwisie LekarzeBezKolejki.pl, gdzie dostępne są tysiące terminów u lekarzy z całej Polski.

Oprócz BMI istniej kilka innych wskaźników, pomocnych w dbaniu o sylwetkę i poziom tkanki tłuszczowej. One również dostarczają szacunkowych danych, które należy traktować jak wsparcie w monitorowaniu stanu zdrowia i wagi.

• BAI (ang. body adiposity index) - wskaźnik ten informuje o stopniu otłuszczenia ciała. Wylicza się go na podstawie stosunku obwodu bioder do wzrostu, biorąc pod uwagę płeć oraz wiek.
• WHR (ang. waist-hip ratio) - oblicza się go na podstawie stosunku obwodu pasa do obwodu bioder. Otrzymany wynik informuje nas o typie otyłości. Gdy WHR jest wyższe lub równe 0,8 u kobiet i 0,9 u mężczyzn, mamy do czynienia z otyłością brzuszną (typ androidalny). WHR poniżej 0,8 u kobiet i 0,9 u mężczyzn wskazuje na otyłość gynoidalną.
• ABSI (ang. a body shape index) - wskaźnik ten wylicza się na podstawie wzrostu, obwodu talii i wagi.
• SBSI (ang. surface-based body shape index) - przy wyliczaniu tego wskaźnika bierze się pod uwagę różne typy sylwetki, dlatego dodatkowymi zmiennymi są: obwód talii, długość tułowia i całkowita powierzchnia ciała.

^{1. World Health Organization, BMI classification, http://apps.who.int/bmi/index.jsp?introPage=intro_3.html}