Czym jest chondromalacja rzepki?

O chondromalacji rzepki mówimy w przypadku zmniejszenia twardości chrząstki stawowej – mamy wówczas do czynienia z procesem stale postępującym, który w ostateczności prowadzi do zniszczenia rzepki. Wraz ze zmiękczeniem, rzepka traci swoje właściwości – z twardej i sprężystej, staje się miękka, w wyniku czego nie jest w stanie pełnić swojej funkcji. Rzepka wówczas traci zdolność ochrony tkanki kostnej.

Do pozostałych funkcji rzepki zaliczamy:

• amortyzację – odpowiada za przenoszenie obciążenia dynamicznego;
• ochronę – chroni przednią część kolana zarówno podczas jego zginania, jak i prostowania; 
• zwiększanie siły mięśnia czworogłowego.

Niestety, mimo zabezpieczenia rzepki przez warstwy tkanki stawowej, może dojść do jej nadmiernego przeciążenia, a co za tym idzie do uszkodzenia. Chrząstka nie jest w żaden sposób unerwiona i unaczyniona, odżywia się poprzez płyn stawowy. Rzepka nie posiada zdolności do regeneracji, więc jej uszkodzenia są nieodwracalne.

Co więcej, przez brak unerwienia, uczucie przypominające ból rzepki pojawia się dopiero na zaawansowanych etapie choroby i to właśnie wtedy pacjenci udają się do lekarza.

Umów się do lekarza rodzinnego

Chondromalacja rzepki – przyczyny

Zmiękczenie rzepki to jeden z najczęstszych powodów bólu kolana, zwłaszcza u osób dorastających. Przyczyną tego stanu rzeczy mogą być nieprawidłowości w budowie stawu kolanowego (tzw. koślawe kolano), osłabienie czy też nadmierne napięcie mięśni wokół stawu, a w niektórych przypadkach także nieprawidłowa lokalizacja samej rzepki kolanowej.

Do czynników zwiększających ryzyko chondromalacji rzepki możemy również zaliczyć:

• wszelkiego rodzaju urazy mechaniczne stawu kolanowego;
• nadmierne obciążenie stawu kolanowego – będące wynikiem źle przeprowadzonego treningu, obciążającej pracy czy też nadwagi.

Chondromalacja rzepki – klasyfikacja

W celu określenia stopnia zaawansowania chondromalacji rzepki, stosuje się klasyfikację wg. Outerbridge’a. Klasyfikacja ta wyróżnia następujące stopnie uszkodzenia:

• 1 stopień – zmiany wywołane chorobą są powierzchowne, w okolicach chrząstki można wyczuć zmiękczenie;
• 2 stopień – zmiany występują od połowy chrząstki stawowej, dodatkowo można zaobserwować pęknięcia i szczeliny w chrząstce stawowej;
• 3 stopień – zmiany rozciągają się powyżej połowy grubości chrząstki, a same pęknięcia występują na całej grubości i sięgają do kości podchrzęstnej, lecz nie następuje jej odsłonięcie;
• 4 stopień – ubytki w chrząstce stawowej są na tyle poważne, że dochodzi do odsłonięcia kości podchrzęstnej.

Objawy chondromalacji rzepki

W przypadku chondromalacji rzepki, podstawowym objawem jest ból w przedniej części kolana. Najczęściej jest on obserwowany podczas siedzenia ze zgiętymi stawami kolanowymi, w trakcie schodzenia po schodach czy też schodzenia z gór. Na początku choroby można zaobserwować wysięk ze stawu kolanowego, najczęściej po długiej wycieczce w górach.

Dodatkowo przy chondromalacji rzepki występują objawy takie jak:

• uczucie sztywności stawu kolanowego,
• obrzęk stawu kolanowego – szczególnie po jego przeciążeniu,
• trzeszczenie w stawie kolanowym,
• utrata stabilności stawu kolanowego.

Chondromalacja rzepki – leczenie

W celu postawienia trafnej diagnozy, lekarz reumatolog przeprowadza wywiad z pacjentem, a także zleca badania kliniczne (testy więzadłowe, łąkotkowe) oraz dodatkowe badania obrazowe (RTG, USG). 

W celu leczenia chondromalacji rzepki stosuje się:

• leczenie zachowawcze – poprzez fizjoterapię, kinezyterapię czy też leczenie farmakologiczne;
• leczenie chirurgiczne – najczęściej przeprowadza się artroskopię, która jest stosunkowo małoinwazyjnym zabiegiem z krótkim okresem rekonwalescencji. 

Jeżeli choroba jest bardziej zaawansowana, możliwe jest przeprowadzenie zabiegów mających na celu pobudzenie regeneracji chrząstki, uzupełnienie jej ubytków, wszczepienie endoprotezy czy wykonanie przeszczepu chrząstki stawowej. O metodzie leczenia decyduje reumatolog, w razie potrzeby wraz z chirurgiem.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz w łatwy i szybki sposób umówić z wykorzystaniem portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Autor