Jak powstaje mocz?

Mocz jest ciekłym produktem końcowym metabolizmu. Komórki organizmów żywych w wyniku procesów metabolicznych wytwarzają wiele półproduktów o dużej zawartości azotu, które muszą zostać usunięte z organizmu na zewnątrz. Trafiają one do krwioobiegu i wraz z krwią krążąca docierają do nerek. W wyniku filtracji nerkowej poza związkami azotowymi z krwi usuwane są np. nadmiar jonów sodowych, potasowych, chlorkowych i wapniowych, produkty metabolizmu białek (amoniak), czy też produkty metabolizmu leków. Kłębuszek nerkowy zbudowany jest tak, aby z kolei nie był przepuszczalny dla białek, i dlatego u osób zdrowych obecność białka w moczu jest sytuacją patologiczną.

Jakie są wskazania do badania obecności białka w moczu?

Badanie moczu jest jednym z najczęściej przeprowadzanych analiz - samo pobranie materiału jest proste, brak jest przeciwwskazań, a ponadto dostarcza wielu informacji o stanie układu moczowego i całego organizmu. Wskazaniem do wykonania badania moczu jest podejrzenie:

• chorób nerek (wszelkiego rodzaju zapalenia),
• kamicy dróg moczowych,
• nowotworu dróg moczowych,
• zapalenia pęcherza moczowego,
• powikłań cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, czy też otyłości.

Dodatkowo, często badanie moczu jest zalecane jako dodatek do morfologii krwii po to, aby uzyskać pełniejszy obrazu stanu zdrowia pacjenta, a także zweryfikować zgodności wyników.

Do czego możemy pobierać mocz do badań na obecność białka?

Mocz do badań na obecność białka należy pobrać do specjalnego pojemnika - kubeczka, który dostaliśmy w punkcie, w którym przeprowadzane jest badanie. Można go też samodzielnie zakupić w aptece. 

W jaki sposób prawidłowo pobiera się próbkę moczu do badań?

W celu pobrania moczu do badania należy pobrać mocz z pierwszego, porannego oddawania moczu. Najlepszym materiałem do badań jest mocz z tzw. “środkowego strumienia”. Aby pobrać go prawidłowo pierwszą porcję moczu należy oddać do toalety, środkową pobrać do kubeczka (wystarczy około 20 ml), a pozostały mocz oddać ponownie do toalety.

Aby mieć pewność, że nie zanieczyścimy naszej próbki moczu, przed pobraniem powinniśmy dokładnie umyć ujście cewki moczowej - przy użyciu ciepłej wody z mydłem lub z zastosowaniem specjalnego płynu do higieny intymnej:

• u kobiety poprzez rozchylenie warg sromowych i przemywanie w kierunku od przodu do tyłu,
• u mężczyzn poprzez odciągnięcie napletka.

Dodatkowo, bardzo istotny jest czas dostarczenia pobranej próbki do laboratorium -  trzeba to zrobić maksymalnie do dwóch godzin od momentu pobrania moczu do kubeczka. Jeżeli nie mamy takiej możliwości, otrzymaną próbkę możemy przechowywać do kilku godzin w lodówce w temp. 2-8 st.C.

Na co może wskazywać białko w moczu?

W przypadku prawidłowo funkcjonującego układu moczowego, w moczu nie powinno być obecne białko. Jeżeli jednak w zostało ono wykryte w badaniu laboratoryjnym nie powinniśmy tego bagatelizować, ponieważ może to świadczyć o następujących dolegliwościach:

• chorobie nerek -  najczęściej jest to kłębuszkowe zapalenie nerek, ale może to być również śródmiąższowe lub cukrzycowe zapalenie nerek, stan przedrzucawkowy czy rzucawka;
• chorobie dróg moczowych - najczęściej jest to zapalenie dróg moczowych lub zapalenie gruczołu krokowego;
• chorobach układu krążenia, np. zakrzepicy żył nerkowych, niewydolności serca, ciężkim nadciśnieniu tętniczym;
• chorobie krwi, np. szpiczaku;
• gorączce lub bardzo ciężkim wysiłku fizycznym.

Jakie kroki podjąć po stwierdzeniu białka w moczu?

Mimo tego, że białko w moczu nie jest stanem naturalnym, w momencie jego wykrycia nie należy panikować, a przede wszystkim nie należy próbować samodzielnie leczyć tego problemu. W momencie otrzymania nieprawidłowych wyników konieczna jest konsultacja z lekarzem rodzinnym w celu postawienia dokładnej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia. W przypadku ciężkich chorób układu moczowego, lekarz rodzinny może skierować nas do urologa. Wizytę u wybranego specjalisty możesz zarezerwować na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Autor