Czym jest bakteriomocz?

Bakteriomocz oznacza występowanie licznych bakterii w próbce moczu, potwierdzone odpowiednimi badaniami laboratoryjnymi. Najczęściej świadczy o zakażeniu układu moczowego (ZUM), któremu towarzyszą objawy, takie jak parcie na mocz, ból podczas oddawania moczu, a nawet krwiomocz. Ze względu na obecność u kobiet krótszej cewki moczowej oraz bliskie sąsiedztwo odbytnicy i ujścia narządów rodnych, nawet 80% przypadków ZUM dotyczy właśnie tej płci. Co więcej, nieleczone zakażenie może doprowadzić do przedostania się bakterii do górnych dróg moczowych i rozwoju ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek.

O bakteriomoczu mówimy, gdy stwierdzono:

• ≥10³ CFU/ml u kobiety z objawami zapalenia pęcherza moczowego w próbce moczu ze środkowego strumienia;
• ≥10⁴ CFU/ml u kobiety z objawami ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek w próbce moczu ze środkowego strumienia;
• ≥10⁵ CFU/ml w przypadku powikłanego ZUM w próbce moczu ze środkowego strumienia;
• ≥10² CFU/ml w próbce moczu pobranej poprzez jednorazowe wprowadzenie cewnika do pęcherza moczowego;
• każdą ilość CFU w moczu pobranym poprzez nadłonowe nakłucie pęcherza moczowego.

Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi bakteriomoczu są m.in. stosunki seksualne, wiek pomenopauzalny, ciąża oraz cukrzyca.

Umów się do lekarza rodzinnego

Escherichia coli w moczu

Bakteriomocz może być związany z obecnością wielu rodzajów bakterii, m.in. Klebsiella, Proteus czy Staphylococcus, jednak zdecydowaną większość zakażeń wywołuje szczep Escherichia coli. Szacuje się, że odpowiada ona za blisko 90% diagnozowanych przypadków ZUM. Fizjologicznie E. coli wchodzi w skład flory bakteryjnej jelita grubego, zaś jej transmisja do cewki moczowej następuje m.in. wskutek nieprawidłowego podmywania się lub niewystarczającej higieny. 

Bakteriomocz bezobjawowy

O bakteriomoczu bezobjawowym mówimy, gdy pomimo zwiększonej ilości bakterii w moczu (≥10⁵ CFU/ml, niezależnie od sposobu pobrania próbki), nie obserwuje się żadnych objawów klinicznych ZUM. W sytuacji tej leczenie nie jest konieczne, za wyjątkiem kobiet ciężarnych, pacjentów przed zabiegami urologicznymi oraz mężczyzn przed przezcewkową resekcją kruczołu krokowego.

Leczenie bakteriomoczu

Diagnostyką i leczeniem bakteriomoczu zajmuje się lekarz POZ, który w razie potrzeby może skierować pacjenta do urologa. Potwierdzenie infekcji dróg moczowych wymaga wykonania badania ogólnego moczu, określającego m.in. ciężar właściwy, pH lub obecność bakterii oraz leukocytów, a w określonych przypadkach także posiewu, celem dobrania odpowiedniego antybiotyku. 

Wizytę u wybranego lekarza umówisz za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Leczenie infekcji polega na zastosowaniu chemioterapeutyków (furazydyna, trimetoprim z sulfametoksazolem) lub antybiotyku (amoksycylina, fosfomycyna, cyprofloksacyna, lewofloksacyna). Wspomagająco warto sięgnąć po preparaty z wyciągiem z żurawiny oraz po leki ziołowe o działaniu moczopędnym, zawierające m.in. wyciąg z liści brzozy, pokrzywy, korzenia pietruszki czy ziela skrzypu.

Bakterie w moczu w ciąży

Zakażenie dróg moczowych u kobiet ciężarnych wymaga włączenia odpowiedniego antybiotyku, ze względu na zwiększone ryzyko powikłań i rozwoju ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek. W tym przypadku leczeniu podlega także bezobjawowy bakteriomocz. Zalecenia te wynikają ze zmian w obrębie dróg moczowych, jakie zachodzą w trakcie ciąży, m.in. ucisku macicy na jajowody czy zwiększonego zastoju moczu, sprzyjającego infekcji.

Jak zapobiegać infekcjom układu moczowego?

Profilaktyka zakażeń układu moczowego polega przede wszystkim na spożywaniu odpowiedniej ilości płynów i regularnym oddawaniu moczu. W przypadku kobiet warto także dbać o odpowiednią technikę podmywania, by nie przenosić bakterii z okolic odbytu w okolice cewki moczowej. Ponadto pamiętajmy, by nie przerywać zaleconej przez lekarza kuracji, nawet jeśli objawy ustąpią. Sprzyja to nawrotom infekcji, które mogą okazać się trudniejsze w leczeniu.

Bibliografia:

1. Drabczyk, R. (2021). Zakażenia układu moczowego – informacje ogólne. Medycyna praktyczna. Dostępna na: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.14.8.#129290.
2. Duława, J, Drabczyk, R. (2021). Bakteriomocz bezobjawowy. Medycyna [praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.14.8.5.
3. Tuszyński, P., Żmudzka E., Uman-Ntuk, E. (2020). Intymne problemy kobiet z perspektywy farmaceuty. Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków, s. 113-119.

Autor