Skąd bierze się nadwrażliwość zębów?

Nadwrażliwością zębów nazywa się dolegliwość polegającą na wystąpieniu krótkotrwałego bólu zęba po zadziałaniu bodźców. Do wystąpienia nadwrażliwości zębów dochodzi, gdy zostaje odsłonięta zębina, która w fizjologicznych warunkach jest przykryta szkliwem, ochraniającym koronę zęba oraz przez cement, osłaniający część korzeniową zęba. Gdy szkliwo lub cement zostają uszkodzone, dochodzi do odsłonięcia kanalików zębinowych. Pod wpływem zadziałania bodźca na kanaliki dochodzi do reakcji bólowych. 

Wśród przyczyn wystąpienia nadwrażliwości zębów, czyli sytuacji, w których zostaje uszkodzona naturalna bariera chroniąca zębinę, wyróżnia się:

• nieprawidłową higienę zębów, 
• zgrzytanie zębami,
• choroby dziąseł, 
• inwazyjne leczenie dentystyczne, 
• wybielanie zębów, 
• usuwanie kamienia nazębnego,
• refluks, 
• nadmierne spożywanie słodkich napojów gazowanych.

Jakie są objawy nadwrażliwości zębów?

Do bólu zębów w przebiegu nadwrażliwości może dochodzić pod wpływem różnych bodźców. Można je podzielić na bodźce:

• mechaniczno-dotykowe (podczas szczotkowania zębów, usuwania kamienia nazębnego),
• termiczne (zimne lub gorące napoje i dania),
• osmotyczne (bardzo słone lub słodkie dania),
• chemiczne (kwaśne napoje lub jedzenie). 

Pacjenci często zgłaszają się do lekarza dentysty i opisują swoje objawy jako ból zęba przy wciąganiu powietrza lub nadwrażliwość na zimne powietrze i napoje. Częstym bodźcem powodującym ciągły ból zęba jest duże stężenie cukru lub soli w jamie ustnej, dlatego ból może pojawiać się po jedzeniu słodyczy i napojów gazowanych. 

Nadwrażliwość zębów dotyczy najczęściej kłów i pierwszych zębów przedtrzonowych, głównie od strony policzkowej. Najrzadziej występuje w obrębie zębów trzonowych. 

Jak wyleczyć nadwrażliwość zębów?

Leczenie nadwrażliwości zębów opiera się na znalezieniu przyczyny wystąpienia i jej możliwe usunięcie. Jeśli nie jest to możliwe, dostępnych jest wiele preparatów, które można stosować jako domowe sposoby radzenia sobie z nadwrażliwością zębów. Kiedy one są niewystarczająco skuteczne, to w gabinetach stomatologicznych są stosowane zabiegi, które mają na celu zamykanie odsłoniętych kanalików zębinowych i redukcję bólu. Do tych metod należą:

• lakierowanie zębów preparatami na bazie fluoru,
• zamykanie kanalików przy pomocy żywic i materiałów wypełniających, 
• biostymulacja laserowa. 

Gdy wszystkie metody zawiodą, lekarz stomatolog w ostateczności może poddać ząb leczeniu kanałowemu, nie jest to jednak rutynowe postępowanie.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Jakie preparaty stosować przy nadwrażliwości zębów?

Często radzimy się lekarza dentysty lub farmaceuty, pytając, co pomaga na nadwrażliwość zębów lub jaka jest najlepsza pasta na nadwrażliwość zębów. Odpowiedź nie jest prosta, bo na rynku istnieje wiele preparatów pomagających radzić sobie z tą dolegliwością. Są dostępne żele, pasty i płukanki na nadwrażliwość zębów. Nie bez znaczenia pozostaje wybór szczoteczki do zębów — warto sięgać po te z miękkim włosiem.

Przy wyborze past do zębów warto zwrócić uwagę na współczynnik ścieralności (RDA). To parametr, który mówi o stopniu ścieralności pasty do zębów względem zębiny. Im niższy jest ten wskaźnik (30-50), tym pasta bardziej nadaje się do wrażliwych zębów. Pasty o wysokim współczynniku RDA (190-250) mają właściwości wybielające i redukujące przebarwienia. Pasty stosowane przy nadwrażliwości często zawierają dodatek aminofluorków, fluorku cyny lub hydroksyapatytu, które pozytywnie wpływają na uszczelnianie kanalików zębinowych. Innym składnikiem, na który warto zwrócić uwagę, jest azotan potasu. Jego działanie polega na blokowaniu synaps pomiędzy komórkami nerwowymi, co jest związane z redukcją bólu. 

Płukanki na nadwrażliwość zębów również mogą zawierać dodatek aminofluorków, azotanu potasu, polimerów, tworzących warstwę chroniącą szkliwo oraz ekstrakty ziołowe, np. z nagietka i oczaru wirginijskiego.

Bibliografia

1. Kasiak, Marcin, and Mirosława Kasiak. "Pasty do zębów–skład i działanie." Farmacja Polska 9 (2009): 665-672.
2. A. Haładyj, Problemy zdrowotne jamy ustnej - nadwrażliwość zębiny w powiązaniu z zapaleniem dziąseł, Stomatologia po dyplomie: https://podyplomie.pl/stomatologia/32163,problemy-zdrowotne-jamy-ustnej-nadwrazliwosc-zebiny-w-powiazaniu-z-zapaleniem-dziasel, [dostęp 21.01.2025]

Autor