Czym jest endometrium?

Endometrium to błona śluzowa macicy. W toku ewolucji u kobiet wykształciła się ta tkanka, jako “posłanie” dla zarodka. Złuszczone endometrium to inaczej krew miesiączkowa. Jeżeli lekarz chce ocenić czy endometrium u danej kobiety jest prawidłowe, musi wiedzieć, w której dokładnie fazie cyklu miesiączkowego się ona znajduje. Badaniem obrazującym endometrium jest USG przezpochwowe wykonane przez ginekologa.

Zmiany endometrium w zależności od cyklu miesięcznego

Większość tkanek w naszym ciele jest taka sama przez całe życie, natomiast endometrium jest pod tym kątem wyjątkową tkanką. Przede wszystkim, co miesiąc się odnawia, zmienia się wraz z wiekiem kobiety oraz, w zależności od fazy cyklu, może wyglądać zupełnie inaczej.

Kryterium oceny to jej grubość ze względu na fazę cyklu:

• po miesiączce - bardzo cienkie ok. 3-5 mm;
• w trakcie owulacji - minimum 7 mm, zazwyczaj ok. 8-10 mm;
• przed miesiączką - najczęściej 10-12 mm (brak górnej granicy, 18-20 mm i powyżej wskazuje na bardzo obfite miesiączki).

Choroby związane z endometrium

Pomimo tego, że nawet w fazie swojego największego wzrostu endometrium ma około kilkunastu centymetrów, może wiązać się z nim wiele chorób:

• endometrioza - najczęściej występujące schorzenie;
• przerost/atrofia endometrium;
• rak endometrium;
• polipy endometrialne.

Czym charakteryzuje się endometrioza?

Endometrium prawidłowo znajduje się tylko w jamie macicy. Jeżeli występuje w innych miejscach, jest to stan chorobowy, który nazywamy endometriozą. Gdzie może pojawić się tkanka endometrium? Najczęstsza lokalizacja to jajowody i jajniki. W wielu przypadkach, jest to również jama otrzewnej, przewód pokarmowy, pochwa, pęcherz moczowy czy blizna po przebytym cięciu cesarskim. Rzadko, ale zdarzają się przypadki, gdzie tkankę endometrium znajduję się w płucach czy mózgu. Świadczy to o tym, że może pojawić się dosłownie wszędzie w obrębie organizmu. 

Czy endometrioza zawsze wiąże się z niepłodnością?

W wielu przypadkach to właśnie problemy z poczęciem dziecka są objawem endometriozy i diagnozuje się ją w okresie starań o dziecko. Natomiast, statystycznie problem niepłodności dotyczy 30% kobiet chorujących na tą przypadłość. Choroba wpływa na płodność przede wszystkim dlatego, że często tworzą się zrosty w jamie brzusznej i wewnątrz macicy, które utrudniają zapłodnienie i dotarcie komórki jajowej do macicy. Drugi aspekt choroby wpływający na płodność to substancje m.in. białka i enzymy wydzielane przez ogniska endometriozy, które blokują możliwość zapłodnienia i zagnieżdżenie się zarodka. Dzięki osiągnięciom współczesnej medycyny, u większości kobiet z endometriozą udaje się doprowadzić do zdrowej ciąży.

Przyczyny zachorowania na endometriozę

Choroba dotyczy głównie kobiet w wieku reprodukcyjnym. Czynniki genetyczne odpowiadają aż w 50% za rozwój tej choroby. Dochodzą do tego również czynniki środowiskowe, które mogą spowodować wystąpienie endometriozy np. wcześniactwo czy otyłość.

Czynniki ryzyka wystąpienia endometriozy

• choroba występująca już wcześniej w rodzinie;
• wczesny wiek pierwszej miesiączki;
• skrócone cykle menstruacyjne <27 dni;
• krwawienia trwające >7 dni;
• późny wiek urodzenia pierwszego dziecka;
• obfite, bolesne krwawienia miesiączkowe;
• dominacja estrogenowa w badaniach hormonalnych.

Objawy endometriozy

Do głównych objawów choroby, poza problemem niepłodności należy ból podbrzusza. Odczuwa go około 50% kobiet. Bóle zazwyczaj występują podczas miesiączki, ale w wielu przypadkach pojawiają się też w innych fazach cyklu. Dostępne bez recepty leki przeciwbólowe z paracetamolem czy ibuprofenem najczęściej nie są wystarczające aby załagodzić ból u pacjentek, dlatego też konieczne jest przepisanie silniejszych preparatów przez ginekologa.

Wtórne objawy endometriozy wynikające z lokalizacji zmian

• biegunki;
• zaparcia;
• bolesne stosunki płciowe;
• bolesne oddawanie moczu;
• przemęczenie (wynikające z przewlekłego stanu zapalnego).

Każdą niepokojącą nas zmianę w funkcjonowaniu cyklu menstruacyjnego czy występowaniu bolesnych miesiączek warto przedyskutować z lekarzem ginekologiem. Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.