Charakterystyka gronkowców

Gronkowce to grupa bakterii, w obrębie której zidentyfikowano ponad 30 gatunków, w tym kilkanaście chorobotwórczych dla człowieka. Dzieli się je na koagulazododatnie i koagulazoujemne, ze względu na zdolność do wytwarzania enzymu koagulazy. Za najpowszechniejsze zakażenia gronkowcowe odpowiedzialny jest Staphylococcus aureus, czyli gronkowiec złocisty. W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się pacjenci z upośledzoną odpornością oraz poddani hospitalizacji, gdyż do dużej części zachorowań dochodzi w warunkach szpitalnych. Drogą rozprzestrzeniania się gronkowca jest przede wszystkim kontakt z zakażoną skórą lub zanieczyszczoną powierzchnią, rzadziej droga kropelkowa.

Zakażenia gronkowcem

Z grupy bakterii koagulazododatnich, najczęstszym patogenem wywołującym chorobę jest Staphylococcus aureus. Powodować może zarówno zakażenia miejscowe, jak i uogólnione. Infekcje skóry przyjmują postać ropnych zmian w postaci liszajców, czyraków, ropni, zapalenia mieszków włosowych i potowych. Wyjątkowo niebezpieczne jest zakażenie tkanki podskórnej, nazywane martwiczym zapaleniem powięzi, gdyż prowadzić może nawet do śmierci. Dodatkowo, rozwinąć może się gronkowcowe zapalenie spojówek oraz choroby dróg oddechowych.

Staphylococcus aureus posiada zdolność do wytwarzania różnych toksyn, mogących powodować wstrząs toksyczny. Objawia się on wysoką temperaturą ciała, niewydolnością narządową oraz obszernymi zmianami na skórze. U noworodków odpowiedzialne są za chorobę Rittera i Lyella, w przebiegu której pojawia się gorączka, a także pękające pęcherze, prowadzące do uszkodzeń skóry wskutek odwarstwiania się naskórka. Tzw. enterotoksyny, znajdowane w skażonej żywności, powodują również zatrucia pokarmowe.

Infekcje uogólnione, to przede wszystkim posocznica i zapalenie wsierdzia, będące poważnym zagrożeniem zdrowia i życia. Zakażenie może rozprzestrzeniać się wraz z krwią do poszczególnych narządów. Odnotowuje się także zakażenia kości i stawów. Gronkowce koagulazoujemne są czynnikiem wywołującym przede wszystkim zakażenia układu moczowego, zwłaszcza u pacjentów cewnikowanych, a także zapalenie wsierdzia. Zwiększone ryzyko dotyczy osób ze sztucznymi zastawkami lub rozrusznikiem serca.

Diagnostyka zakażenia gronkowcem

Objawy charakterystyczne dla zakażenia gronkowcem wskazują na konieczność szybkiego kontaktu z lekarzem POZ, który przeprowadzi badanie diagnostyczne i zleci posiew, w celu identyfikacji patogenu odpowiedzialnego za infekcję. Wizytę zarezerwować możesz za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl, bez konieczności wychodzenia z domu. Wczesna interwencja jest bardzo ważna, gdyż zakażenie może rozprzestrzeniać się na inne osoby, z którymi pacjent miał kontakt. Jeśli mamy do czynienia z zatruciem pokarmowym, istotne jest aby zidentyfikować skażoną żywność.

Leczenie zakażenia gronkowcem

Jak w każdym zakażeniu bakteryjnym, podstawą leczenia infekcji jest zastosowanie odpowiedniego antybiotyku. Zakażenia tkanki skórnej i podskórnej wymagać mogą interwencji chirurgicznej i wykonania drenażu. Jeśli bakteria namnożyła się na wszczepionych elementach, np. implantach, najczęściej konieczne jest ich usunięcie.

Aby nie dopuścić to rozprzestrzenienia się patogenu na większą grupę pacjentów, podstawą jest zachowanie zasad odpowiedniej higieny i unikanie niepotrzebnego kontaktu chorego z osobami niezakażonymi.

Utrudnienia w leczeniu zakażenia gronkowcem

Ogromną trudnością w leczeniu zakażeń gronkowcem jest narastająca oporność bakterii na stosowane antybiotyki. Wiąże się to ze zmniejszoną skutecznością farmakoterapii i większym ryzykiem powikłań choroby. W szpitalach coraz częściej identyfikuje się szczepy gronkowca złocistego opornego na metycylinę (MRSA), który nie reaguje na wiele leków. W ostatnich latach wzrasta także liczba zakażeń pozaszpitalnych tym szczepem.