Czym charakteryzuje się kaszel produktywny?

Kaszel mokry, nazywany także kaszlem produktywnym, może stanowić objaw toczącej się infekcji lub towarzyszyć chorobom przewlekłym, m.in. mukowiscydozie lub przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP). Jego celem jest usunięcie wydzieliny, która w wyniku stanu zapalnego gromadzi się w drogach oddechowych. Często jest to utrudnione, ze względu na zwiększoną lepkość śluzu, nasilenie jego przylegania do nabłonka dróg oddechowych oraz osłabiony transport śluzowo-rzęskowy.

Mokremu kaszlowi towarzyszy charakterystyczny dźwięk, wskazujący na zaleganie wydzieliny w drogach oddechowych oraz odkrztuszanie plwociny. Często nasila się w nocy lub tuż po przebudzeniu. Kaszel produktywny ustępujący do 3 tygodni określany jest jako ostry, natomiast po upływie 8 tygodni, mówimy o kaszlu przewlekłym. 

W przypadku wystąpienia kaszlu mokrego, warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub internistą, który po przeprowadzeniu badania osłuchowego zadecyduje, czy leczenie objawowe będzie wystarczające. W przypadku nadkażenia bakteryjnego, konieczne może być zastosowanie antybiotyku.

Wizytę u wybranego specjalisty zarezerwujesz za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Umów wizytę u lekarza rodzinnego

Jak wybrać syrop na kaszel mokry?

W leczeniu kaszlu mokrego stosowane są preparaty wykrztuśne (sekretolityczne), których zadaniem jest upłynnienie nagromadzonej wydzieliny oraz mukolityczne, zmniejszające lepkość zalegającego śluzu. Najczęściej wybieraną postacią leku są syropy, zwłaszcza w przypadku kaszlu mokrego u dzieci. Najmłodszym pacjentom dedykowane są krople, ułatwiające podanie preparatu oraz dopasowanie odpowiedniej dawki.

Ambroksol

Ambroksol zaliczany jest zarówno do leków mukolitycznych, jak i wykrztuśnych. Jego dodatkową zaletą jest poprawa czynności rzęsek nabłonka oddechowego, a także działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Ambroksol jest substancją powszechnie stosowaną w leczeniu kaszlu mokrego u dzieci, ze względu jego skuteczność i bezpieczeństwo. Syropy i krople można podawać maluchom od 1. roku życia.

Co ciekawe, ambroksol jest aktywnym metabolitem bromheksyny, również stosowanej w preparatach wykrztuśnych. Obecnie jednak wskazuje się na przewagę ambroksolu, ze względu na większą skuteczność i dłuższy czas działania.

Acetylocysteina

Acetylocysteina należy do leków wykrztuśnych i mukolitycznych. Dzięki zdolności do rozcinania wiązań dwusiarczkowych, prowadzi do zmniejszenia lepkości zalegającej wydzieliny i ułatwia jej odkrztuszanie. Podobnie jak ambroksol, acetylocysteina wykazuje działanie antyoksydacyjne.

Zarówno syropy, jak i tabletki do rozpuszczania w wodzie z acetylocysteiną, zarejestrowane są od 3. roku życia. Przeciwwskazaniem do stosowania acetylocysteiny jest choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, nadreaktywność oskrzeli oraz stan astmatyczny.

Karbocysteina

Mechanizm działania karbocysteiny jest zbliżony do acetylocysteiny i polega na rozcinaniu wiązań dwusiarczkowych w obrębie śluzu, zmniejszając tym samym jego lepkość. Syropy bez recepty z karbocysteiną dopuszczone są do stosowania od 6. roku życia, z kolei syrop dostępny jedynie z przepisu lekarza posiada rejestrację od 2. roku życia. Nie zaleca się ich jednak u pacjentów z chorobą wrzodową.

Preparaty ziołowe

Wśród preparatów ziołowych o działaniu wykrztuśnym najczęściej stosuje się syropy zawierające wyciągi z liści bluszczu. Zawarta w nich alfa-hederyna rozrzedza wydzielinę oraz wpływa na zmniejszenie skurczu oskrzeli. Wyciągi z liści bluszczu są szczególnie polecane w leczeniu kaszlu mokrego u dzieci, już od 2. roku życia. Skuteczne w kaszlu produktywnym są także wyciągi z tymianku oraz dziewanny.

Syropy na kaszel mokry - dlaczego warto je stosować?

Stosowanie leków wykrztuśnych i mukolitycznych wspomaga oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny i skraca czas trwania infekcji. Ponadto, niektóre mukolityki zwiększają stężenie antybiotyków w obrębie śluzu, co ma szczególne znaczenie w leczeniu zakażeń bakteryjnych.

O czym należy pamiętać podczas leczenia kaszlu mokrego?

Ważnym aspektem leczenia kaszlu mokrego jest zwiększone spożycie płynów. Odpowiednie nawodnienie organizmu sprzyja rozrzedzeniu wydzieliny i ułatwia tym samym jej odkrztuszanie. Pomocne mogą okazać się także nebulizacje z soli hipertonicznej.

Pamiętajmy także, aby syropy na kaszel mokry podawać do ok. godziny 16.00, aby odkrztuszanie wydzieliny nie zakłócało spokojnego snu, bardzo ważnego w okresie zdrowienia i regeneracji.

Bibliografia:

1. Tuszyński, P., Uman-Ntuk, E., Pelczarska, M. (2018). Zeszyty Apteczne: Przeziębienie i grypa z perspektywy farmaceuty. Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków, s.77-83.
2. Mrówka-Kata, K., Kata, D., Namysłowski, G. (2010). Miejsce leków mukolitycznych w leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych. Forum Medycyny Rodzinnej, vol. 4, no 1, s. 59–64.

Autor