Czym są kępki żółte?

Kępki żółte (łac. xanthoma), nazywane również żółtakami, to niewielkie i najczęściej grudkowe zmiany skórne o żółtawym zabarwieniu. Pojawiają się jako efekt gromadzenia w organizmie nadmiaru tłuszczu w postaci trójglicerydów lub cholesterolu (głównie frakcji LDL, czyli tzw. złego cholesterolu). Żółtaki często lokalizują się na twarzy, głównie w okolicach powiek i na powiekach, ale mogą także wystąpić na innych obszarach skóry, np. kończynach górnych, dolnych czy pośladkach.

Umów się do lekarza rodzinnego

Kępki żółte powiek

Żółtaki szczególnie często pojawiają się na powiekach. Widoczne są jako niewielkie zgrubienia skóry o barwie brązowej lub żółtej. Aby zobaczyć takie zmiany, można zerknąć nie tylko w  literaturę naukową, ale również w malarstwo, gdyż na twarzy Mona Lisy widać charakterystyczne kępki żółte namalowane przez autora. 

W momencie zaobserwowania żółtaków należy udać się na konsultację do lekarza rodzinnego lub internisty. Lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad oraz wykona podstawowe badanie fizykalne, a także skieruje pacjenta na badania laboratoryjne, mające na celu m.in. oznaczenie stężenia cholesterolu we krwi. Problem może być również wynikiem innych schorzeń, dlatego lekarz POZ może skierować chorego do innego specjalisty w celu przeprowadzenia dalszej diagnostyki.

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty umówisz z łatwością i bez konieczności wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Kępki żółte a inne objawy

Z uwagi na fakt, iż występowanie żółtaków ma zazwyczaj związek z zaburzeniem gospodarki lipidowej organizmu, zmianom mogą towarzyszyć również objawy ogólnoustrojowe. Do symptomów chorobowych związanych z nadmiarem cholesterolu we krwi zaliczyć można:

• postępującą miażdżycę;
• problemy sercowe, takie jak choroba niedokrwienna serca;
• cukrzycę;
• nadciśnienie tętnicze;
• dysfunkcje wątroby.

Jeśli obserwujesz u siebie kępki żółte lub inne niepokojące objawy – udaj się do specjalisty.

Czy kępki żółte są zmianami groźnymi dla zdrowia?

Choć pojawienie się żółtych zmian na skórze może budzić niepokój, nie ma powodu do obaw. Żółtaki nie stanowią zmiany złośliwej, a bardziej defekt estetyczny. Nie należy ich jednak bagatelizować, lecz możliwie szybko usunąć kępki żółte oraz rozpocząć walkę z przyczyną ich powstania, czyli nadmiarem tłuszczu we krwi.

Kępki żółte – jak je usunąć?

Nie należy zwlekać z decyzją o udaniu się do lekarza oraz z usunięciem zmian skórnych. Wyróżnia się kilka metod usuwania kępek żółtych.

• Metoda laserowa – używa się kilka rodzajów laserów (m.i.n laser erbowo-yagowy, laser CO2, barwnikowy laser pulsacyjny), a dobór zależy od indywidualnej sytuacji każdego pacjenta.
• Metoda chirurgiczna – zabieg wykonuje się miejscowo i zazwyczaj nie pozostaje po nim blizna. Niestety, pomimo usunięcia zmiany, żółtaki mogą powtórnie pojawiać się w miejscach, z których zostały usunięte. 

Należy również pamiętać, że nieodłącznym elementem walki z żółtakami jest właściwa terapia pierwotnej choroby przewlekłej, będącej przyczyną wystąpienia kępek żółtych. 

Czy można zapobiec wystąpieniu kępek żółtych?

W celu zminimalizowania pojawienia się na skórze żółtaków, należy zadbać o kilka spraw. Po pierwsze, należy prowadzić zdrowy tryb życia, tzn. dbać o regularną aktywność fizyczną i dobrze zbilansowaną dietę, gdyż takie zachowania pomagają utrzymać stężenie cholesterolu we krwi na prawidłowym poziomie. Dodatkowo, osoby z chorobami przewlekłymi, taki jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca, powinny odbywać regularne kontrole swego stanu zdrowia i stosować się do zaleceń terapeutycznych, aby choroba nie wymknęła się spod kontroli.

Bibliografia:

1. Kruś S., Skrzypek E. (2007). Patomorfologia kliniczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 109.
2. Gołdyn A., Goździalska A., Jaśkiewicz J. (2013). Dermatozy skórne – aktualne problemy cukrzycy. Współczesne kierunki w medycynie prewencyjnej. Kraków, Oficyna Wydawnicza AFM, s. 27-40.
3. Grabańska K., Walczak-Gałęzewska M., Bogdański P., Pupek-Musialik D. (2011). Genetyczne zaburzenia przemiany lipidów — opis przypadku. Forum Zaburzeń Metabolicznych, t. 2, nr 1, s. 74–84. ISSN 2081–2450.
4. Burdzy D., Ozga D., Kosydar-Bochenek J., Burdzy K., Lewandowski B. (2017). Zastosowanie laserów w terapii wybranych problemów skórnych. Przegląd metod. Medycyna estetyczna.
5. Grajewska A., Borkowska K., Święcki A., Tomaszewicz K., Polecka A., Rysiak E. Charakterystyka i rola zmian skórnych w przebiegu marskości wątroby. s. 464-472. Dostępne na: https://ppm.edu.pl › download › 0000067419-wcag.
6. Pogrzebielski A. (2013). Żółte plamki na powiekach. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/lista/61870,zolte-plamki-na-powiekach

Autor