Cholesterol – nie taki zły

Cholesterol nie ma najlepszej opinii, ponieważ kojarzony jest z otyłością oraz innymi chorobami metabolicznymi i układu krążenia. Warto jednak zdać sobie sprawę, że dla naszego organizmu jest niezwykle ważny. Występuje w osoczu i tkankach, jest elementem budulcowym błon lipidowych. Dzięki obecności cholesterolu neurony mogą przekazywać impulsy nerwowe, syntezowane są hormony steroidowe, kwasy żółciowe oraz witamina D3. Ponadto cholesterol bierze udział w metabolizowaniu tłuszczów. Niestety jego nadmiar bywa dla naszego zdrowia szkodliwy.

Lipidogram, czyli profil lipidowy

Mianem lipidogramu określa się wynik badania laboratoryjnego, którym sprawdza się stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji lipoprotein wysokiej gęstości (HDL) i niskiej gęstości (LDL) oraz triglicerydów.

Cholesterol frakcji LDL nazywany jest "złym cholesterolem". Gdy jego wartości są przekroczone, zaczyna się on odkładać w ścianach naczyń krwionośnych, co sprzyja rozwojowi chorób układu sercowo-naczyniowego. Frakcja HDL nazywana jest "dobrym cholesterolem", ponieważ zapobiega odkładaniu się cholesterolu w naczyniach, zatem korzystnie wpływa na pracę układu krwionośnego. Istotne jest więc obniżanie frakcji LDL i zadbanie o to, by cholesterol frakcji HDL był wyższy. Obie te frakcje składają się na cholesterol całkowity.

Przy lipidogramie bada się także poziom triglicerydów. Podwyższone stężenie tych lipidów zwiększa ryzyko chorób układu krążenia. Bardzo wysokie stężenie może doprowadzić do rozwoju ostrego zapalenia trzustki.

Kto powinien wykonać lipidogram?

Jeżeli do tej pory nie wykonywaliśmy lipidogramu, warto to zmienić. Regularne kontrolowanie poziomu lipidów daje szerszy obraz naszego stanu zdrowia i umożliwia szybszą reakcję w przypadku wykrycia pewnych nieprawidłowości na wczesnym ich etapie. Badanie to zalecane jest gdy:

• zmagamy się z nadwagą i otyłością,
• nie jesteśmy zbyt aktywni fizycznie,
• palimy papierosy,
• w rodzinie mieliśmy przypadku chorób układu krążenia,
• chorujemy na : cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, przewlekłe choroby zapalne, przewlekłe choroby nerek,
• jesteśmy obciążeni genetyczną skłonnością do podwyższonego poziomu cholesterolu.

Lipidogram – normy

Normy poziomy cholesterolu i triglicerydów zgodne z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego:

• Cholesterol całkowity: <190 mg/dl
• Cholesterol frakcji LDL: <115 mg/dl
• Cholesterol frakcji HDL mężczyźni: ≥40 mg/dl
• Cholesterol frakcji HDL kobiety: ≥45 mg/dl
• Triglicerydy: ≤150 mg/dl

Normy dla frakcji LDL są niższe w przypadku osób chorujących na cukrzycę, choroby nerek oraz schorzenia układu sercowo-naczyniowego. Zgodnie z zaleceniami osoby, które ukończyły 20 lat lipidogram powinny powtarzać co 5 lat. Po 50. roku życia należy to robić co dwa lata. Jeżeli wyniki są podwyższone, badanie powinno wykonywać się co roku. Pacjenci, którzy przyjmują leki na obniżenie cholesterolu powinny badać się co pół roku.

Skierowanie na lipidogram może wypisać nam lekarz rodzinny. Badanie to znajduje się w tzw. koszyku świadczeń gwarantowanych, zatem możemy je wykonać bezpłatnie. Na wizytę do lekarza rodzinnego umówimy się przez serwis LekarzeBezKolejki.pl.

Wysoki cholesterol – dlaczego szkodzi?

Wysokie stężenie cholesterolu w osoczu krwi nazywane jest hipercholesterolemią. Zalicza się ją do zaburzeń metabolicznych, które jest jednym z głównych czynników podwyższonego ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Wyróżnia się dwa typ hipercholesterolemii - pierwotną i wtórną. Hipercholesterolemia pierwotna ma podłoże genetyczne, zaś drugi tym może być wynikiem przyjmowania pewnych grup leków lub występowania chorób, takich jak: zespół nerczycowy, choroby wątroby, niedoczynność tarczycy.

Przewlekła hipercholesterolemia przyczynia się do rozwoju schorzeń naczyń obwodowych, tętniaka aorty brzusznej, choroby niedokrwiennej serca, a nawet udaru niedokrwiennego mózgu.

Lipidogram – jak przygotować się do badania?

Lipidogram wykonuje się na czczo. Zaleca się, by od ostatniego posiłku pacjenta minęło 13-14 godzin. Ponadto na 2-3 dni przed badaniem należy całkowicie zrezygnować z alkoholu.

Badanie wykonuje się w godzinach porannych. Wskazane jest, by na dzień przed badaniem unikać forsownych treningów, a przed samym badaniem (około 15 minut) odpocząć w pozycji siedzącej. Jeżeli lekarz nie zalecił inaczej, rano należy przyjąć stosowane dotychczas leki.

Przestrzeganie tych zaleceń jest niezbędne. W przeciwnym razie uzyskane wyniku mogą nie być w pełni miarodajne, a badanie trzeba będzie powtórzyć.