Co to jest schizofrenia paranoidalna?

Badania wykazały, że schizofrenia jest jedną z najbardziej znanych chorób psychicznych. Schizofrenik paranoidalny podczas psychozy zupełnie inaczej postrzega siebie oraz swoje otoczenie. Według klasyfikacji psychiatrycznych ICD-10 i DSM-IV, schizofrenia należy do zaburzeń psychotycznych o różnych postaciach. Najbardziej znaną i najczęściej występującą postacią schizofrenii jest schizofrenia paranoidalna. Charakteryzuje się ona urojeniami występującymi z omamami oraz zaburzeniami postrzegania.

Umów termin wizyty u lekarza psychiatry

Schizofrenia paranoidalna – przyczyny

Dokładne przyczyny zachorowania na schizofrenię paranoidalną nie są do końca poznane. Uważa się, że do rozwoju schizofrenii predysponuje tak zwany model biopsychospołeczny, który uwzględnia czynniki:

• biologiczne (w tym genetyczne);
• społeczne;
• środowiskowe;
• psychologiczne. 

Coraz większe znaczenie w rozwoju schizofrenii paranoidalnej przypisuje się stresowi psychospołecznemu, który pojawia się z przebiegu negatywnych wydarzeń życiowych. Według badaczy, osoby chorujące na schizofrenię trudniej radzą sobie z sytuacjami stresującymi w dużym natężeniu. To natomiast może prowadzić do rozwoju objawów chorobowych. 

Dziedziczenie schizofrenii paranoidalnej

Wśród przyczyn zachorowania na schizofrenię największe znaczenie przypisuje się czynnikom genetycznym. Przeprowadzone badania dowodzą, że schizofrenia w dużej mierze jest chorobą dziedziczną. Szczególnie narażone są osoby w pierwszym stopniu pokrewieństwa. Warto jednak pamiętać, że nie jest to reguła i podatność genetyczna wcale nie musi oznaczać zachorowania na schizofrenię. Na rozwój tej choroby składa się wiele czynników. 

Schizofrenia paranoidalna – objawy

Paranoidalna schizofrenia może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn przed 30. rokiem życia. U osób starszych zdarza się bardzo rzadko, jednak jeśli objawy się pojawią to określa się ją mianem schizofrenii wieku późnego. Pierwszym objawem schizofrenii są zmiany i zaburzenia zachowania. Choroba ta może rozwijać się nagle lub powoli, z objawami narastającymi nawet przez kilka miesięcy albo kilka lat.

Do objawów schizofrenii paranoidalnej zalicza się:

• omamy;
• urojenia prześladowcze;
• urojenia dotyczące wyśmiewania i podsłuchiwania przez inne osoby;
• urojenia dotyczące tego, że inne osoby chcą nam zrobić krzywdę;
• urojenia ksobne, czyli przekonanie, że jest się przedmiotem szczególnego zainteresowania;
• urojenia zdrady;
• omamy słuchowe;
• omamy węchowe;
• omamy smakowe;
• trudności w przekazie myśli;
• niestabilny nastrój;
• rozkojarzenie;
• zaburzenia zachowania.

Schizofrenia paranoidalna - leczenie

Terapia pacjentów ze schizofrenią obejmuje leczenie zaostrzeń choroby i zapobieganie nawrotom. Leczenie chorych ze schizofrenią ma charakter kompleksowy i obejmuje:

• farmakoterapię (leki przeciwpsychotyczne pierwszej lub drugiej generacji);
• psychoterapię;
• psychoedukację;
• terapię zajęciową;
• inne formy terapii (np. elektrowstrząsy);
• terapię rodzinną.

W niektórych zaostrzeniach choroby wymagana może być hospitalizacja.

Ponadto, w leczeniu schizofrenii równie ważna jest modyfikacja stylu życia pacjenta, która obejmuje:

• prawidłowy sposób odżywiania;
• aktywność fizyczną;
• odpowiednią ilość snu i wyregulowanie rytmów okołodobowych;
• rezygnację z alkoholu i innych używek;
• zadbanie o odpowiednią formę odpoczynku. 

Czym grozi nieleczona schizofrenia?

Nieleczona schizofrenia skutkuje pogłębieniem się choroby i pogorszeniem stanu pacjenta. Znacznie wzrasta ryzyko pojawienia się depresji, napadów lęku, a także możliwość poważnego uszkodzenia mózgu. Schizofrenia jest chorobą śmiertelną, a nieleczona może zwiększać ryzyko samobójstw. 

Czy można wyleczyć schizofrenię paranoidalną?

Aby wyzdrowienie chorego na schizofrenię paranoidalną było możliwe, muszą zostać zapewnione wszystkie niezbędne warunki leczenia. Skuteczne leczenie obejmuje: farmakoterapię, psychoterapię oraz socjoterapię. Musi być indywidualnie dostosowane do możliwości i stanu chorego. 

Wyróżnia się cztery rodzaje wyzdrowienia:

• Wyzdrowienie objawowe – brak objawów pozytywnych i wejście w stan remisji;
• Wyzdrowienie pełne – remisja i brak objawów przy pełnym powrocie do życia sprzed choroby;
• Wyzdrowienie społeczne – tym mianem określa się niezależność zawodową i społeczną;
• Wyzdrowienie psychologiczne – brak trudności wynikających z lęku, depresji czy traumatycznych wspomnień. 

Schizofrenia paranoidalna - podsumowanie

Schizofrenia zaliczana jest do chorób przewlekłych i jej przebieg może się różnić u każdego pacjenta. Należy ją odpowiednio leczyć pod okiem psychiatry i psychoterapeuty, nawet w okresie remisji, w celu powrotu i utrzymania normalnego życia. Nigdy nie należy odstawiać leków na własną rękę ani przerywać regularnych wizyt u lekarza prowadzącego. Terapia jest bowiem konieczna dla zapewnienia profilaktyki nawrotów choroby. 

Do wybranego specjalisty możesz umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia:

1. Borowiecka-Kluza, J. (2014). Schizofrenia. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/78549,schizofrenia. (Dostęp: 07.2023).
2. Miernik-Jaeschke, M. (2016). Schizofrenia u dzieci i młodzieży. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/psychiatria/81287,schizofrenia-u-dzieci-i-mlodziezy. (Dostęp: 07.2023).
3. Glinowiecki, M. (2017). Schizofrenia w rodzinie a system wsparcia społecznego. Analiza socjologiczna. Uniwersytet Warszawski. Dostępne na: https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/2159/PRACA%20DOKTORSKA.pdf?sequence=1 (Dostęp: 07.2023).

Autor