Czym są zaburzenia lękowe?

Zaburzenia lękowe to grupa zaburzeń psychicznych, w których charakterystycznym objawem jest występowanie napadów paniki, silnego lęku lub strachu. Objawy te często utrudniają codzienne funkcjonowanie, dlatego tak ważna jest odpowiednie leczenie i opieka lekarza psychiatry. 

Rodzaje zaburzeń lękowych według klasyfikacji ICD-10 obejmują dwie duże grupy:

• (F40) – zaburzenia lękowe w postaci fobii (agorafobia, fobie społeczne i izolowane postaci fobii);
• (F41) – inne zaburzenia lękowe, do których należą: zaburzenia lękowe z napadami lęku (epizodyczny lęk napadowy), zaburzenia lękowe uogólnione inaczej nerwica lękowa, zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane.

Umów termin wizyty u psychiatry

Przyczyny zaburzeń lękowych

Pojawiający się lęk może mieć różne przyczyny i opiera się na modelu biopsychospołecznym. Może powstawać na skutek różnorakich czynników, które mogły mieć miejsce już nawet w dzieciństwie. Należą do nich:

• czynniki biologiczne;
• czynniki środowiskowe;
• czynniki społeczne;
• czynniki kulturowe;
• czynniki genetyczne;
• stresujące lub traumatyczne wydarzenia.

Czy zaburzenia lękowe są dziedziczne?

Badania pokazują, że występowanie zaburzeń lękowych w rodzinie może predysponować do pojawienia się ich również u dzieci. Nie jest to jednak regułą, a na to czy dane zaburzenie się rozwinie największy wpływ mają czynniki środowiskowe.

Objawy zaburzeń lękowych - czym się charakteryzują różne rodzaje zaburzeń lękowych?

Objawy stanów lękowych mogą się różnić od siebie w zależności od typu zdiagnozowanych zaburzeń lękowych. U każdego człowieka objawy mogą być inne.

Osoby ze zdiagnozowaną fobią mogą zauważyć u siebie specyficzne symptomy, takie jak:

• kołatanie serca;
• uczucie braku tchu i gorąca;
• pocenie się;
• drżenie rąk i mięśni;
• unikanie miejsc, ludzi, przedmiotów, które wywołują napięcie;
• paniczny lęk przed śmiercią.

U osób z zaburzeniami lękowymi uogólnionymi, poczucie lęku może objawiać się poprzez:

• uczucie ciągłego, wewnętrznego napięcia;
• niepokój;
• rozdrażnienie;
• zaburzenie koncentracji i uwagi;
• zaburzenia snu;
• pojawiające się bóle i zawroty głowy;
• przyspieszone bicie serca;
• ból w klatce piersiowej;
• przyspieszony oddech.

Zaburzenia lękowe z napadami lęku mogą charakteryzować objawy takie jak:

• duszność;
• szybkie bicie serca;
• zawroty głowy;
• kołatanie serca
• wtórny strach przed śmiercią;
• poczucie strachu przed utratą kontroli.

Zaburzenia lękowe u dzieci i nastolatków – objawy

Lęk jest naturalnym stanem emocjonalnym, który ma za zadanie ostrzegać przed potencjalnym niebezpieczeństwem. Jeśli jednak u dziecka lęk trwa bardzo długo, zaburza codzienne funkcjonowanie (dziecko np. boi się wsiąść do autobusu), a ponadto towarzyszą mu objawy somatyczne, takie jak pocenie się, przyspieszony oddech czy uczucie duszności – wtedy można podejrzewać zaburzenia lękowe u dzieci. Sytuacja ta wymaga konsultacji u specjalisty - psychiatry lub psychoterapuety - w celu prawidłowej diagnostyki. 

Jak leczyć zaburzenia lękowe?

Najskuteczniejszą metodą leczenia zaburzeń lękowych jest terapia w nurcie poznawczo-behawioralnym. Psychoterapia pomaga zmienić schematy myślowe chorego, a także uczy sposobów relaksacji, kontroli, szukaniu przyczyny i radzenia sobie w różnych sytuacjach. 

Poza terapią, ważne jest także wprowadzenie odpowiednich leków na zaburzenia lękowe pod okiem lekarza psychiatry. W leczeniu stanów lękowych stosowane są leki przeciwdepresyjne o działaniu przeciwlękowym.

Do wybranego lekarza można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Leczenie zaburzeń lękowych należy rozpatrywać kompleksowo. Dlatego właśnie tak ważna jest zarówno psychoterapia, psychoedukacja, farmakoterapia, jak i techniki uważności czy ćwiczenia nad oddechem. 

Test na zaburzenia lękowe

Diagnozy dotyczącej stanów i zaburzeń lękowych dokonuje specjalista, najlepiej psychiatra. Poprzedzona jest ona przeprowadzeniem dokładnego wywiadu i wypełnieniem odpowiednio przeznaczonych do tego testów. 

Jeśli w internecie udało Ci się znaleźć test do samodzielnego uzupełnienia to pamiętaj, że na jego podstawie nie możesz sam postawić diagnozy zaburzeń lękowych. Dostępne internetowe testy są jedynie pomocą i wskazówką do tego, aby udać się do odpowiedniego specjalisty w celu przeprowadzenia dokładnej diagnostyki.

Czy zaburzenia lękowe są uleczalne?

Zaburzenia lękowe są chorobą, która wymaga wprowadzenia odpowiedniego leczenia. Jeśli pacjent zostanie objęty odpowiednią opieką to zaburzenia lękowe są uleczalne. Warto pamiętać, że niezbędna jest tutaj odpowiednia psychoterapia, psychoedukacja oraz leczenie farmakologiczne.

Bibliografia:

1. Borowiecka-Karpiuk, J. (2022). Zaburzenia lękowe (nerwica lękowa) związane ze stresem i pod postacią somatyczną. Medycyna Praktyczna. Dostępne na:https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/77401,zaburzenia-nerwicowe-lekowe-zwiazane-ze-stresem-i-pod-postacia-somatyczna. (Dostęp: 07.2023)
2. Miernik-Jaeschke, M. (2016). Zaburzenia lękowe u dzieci i młodzieży. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/psychiatria/81304,zaburzenia-lekowe-u-dzieci-i-mlodziezy (Dostęp: 07.2023).
3. Nitka-Siemińska A. (2014). Zaburzenia lękowe – charakterystyka i zasady leczenia. Forum Medycyny Rodzinnej, tom 8, nr 1, 37–43.