Czym jest zespół przewlekłego zmęczenia?

Zespół przewlekłego zmęczenia (CFS - Chronic Fatigue Syndrom) to szereg objawów, na które składają się głównie uczucie nawracającego lub permanentnego zmęczenia. Przemęczenie może trwać miesiącami, a nawet latami, utrudniając normalne funkcjonowanie.

Przyczyny występowania zespołu przewlekłego zmęczenia (CFS)

Niestety, do tej pory nie jest znana przyczyna występowania zespołu przewlekłego zmęczenia. Specjaliści, choć próbowali wyodrębnić możliwe przyczyny, skłaniają się ku wieloczynnikowej naturze schorzenia.

Umów wizytę u psychiatry

Zespół przewlekłego zmęczenia - objawy kliniczne

Pacjenci chorujący na zespół przewlekłego zmęczenia, wśród najważniejszych objawów podają uczucie zmęczenia, nawet po niewielkim wysiłku umysłowym lub fizycznym. Co więcej, zmęczenie to nie ustępuje po odpoczynku. Inne dolegliwości, na które skarżą się pacjenci z CFS to m.in. spadek koncentracji.

Niestety, ze względu na mało specyficzne objawy, najczęściej pacjenci korelują objawy z innymi chorobami ogólnoustrojowymi. Niespecyficzność objawów znacząco wydłuża proces diagnozowania zespołu przewlekłego zmęczenia. Ostatecznie chory powinien trafić do gabinetu psychologa lub psychiatry.

Kiedy rozpoznaje się zespół przewlekłego zmęczenia?

Niezwykle ważny w rozpoznaniu zespołu przewlekłego zmęczenia jest wywiad z pacjentem i badanie fizykalne. Warto pamiętać, że CFS może być mylone z depresją, choć w wielu przypadkach oba te schorzenia występują równocześnie.

W celu rozpoznania zespołu przewlekłego schorzenia stosuje się kryteria i skalę Fakudy. Oznacza to, że diagnozowany pacjent powinien spełnić tzw. kryteria duże oraz 4 z 8 kryteriów małych.

Kryteria do rozpoznania zespołu przewlekłego zmęczenia (kryteria duże):

• zgłoszenie przez pacjenta uczucia permanentnego zmęczenia (trwającego dłużej niż pół roku), które nie ustępuje po odpoczynku i wpływa na jego funkcjonowanie w życiu codziennym;
• pacjentowi nie towarzyszą inne objawy somatyczne lub psychiczne.

Kryteria małe do rozpoznania zespołu przewlekłego zmęczenia:

• ból gardła;
• powiększone i bolesne węzły chłonne pachowe lub szyjne;
• bóle mięśniowe;
• zmęczenie utrzymujące się po wysiłku fizycznym (choć wcześniej wysiłek był dobrze tolerowany);
• nadmierna senność lub bezsenność;
• zaburzenia koncentracji i pamięci;
• wędrujące bóle stawowe;
• bóle głowy o innym charakterze niż bóle głowy występujące przed chorobą.

Jeśli zauważasz u siebie powyższe objawy - zgłoś się do lekarza. Wizytę u wybranego specjalisty zarezerwujesz z łatwością na stronie LekarzeBezKolejki.pl.

Jak odzyskać energię?

Energię można odzyskać stosując się do kilku zasad:

• odpoczynek,
• odpowiednia ilość snu,
• ograniczenie emitowania światła niebieskiego przed snem,
• aktywność fizyczna,
• odpowiednio zbilansowana dieta.

Jednak w przypadku zespołu przewlekłego zmęczenia, zastosowanie powyższych metod, choć jest oczywiście bardzo ważne (dla naszego psychicznego i fizycznego), może nie przynieść wystarczających efektów. W tym przypadku, aby odzyskać energię, najczęściej muszą zostać podjęte kroki farmakologiczne. O doborze leków decyduje psychiatra. Warto również skorzystać z pomocy psychologa podczas procesu terapeutycznego.

Leczenie zespołu przewlekłego zmęczenia

Niezwykle ważne w leczeniu CFS jest równoległa specjalistyczna pomoc psychiatry, jak i włączenie farmakoterapii. Choć nie ma jednego konkretnego sposobu postępowania, najczęściej terapia zespołu przewlekłego zmęczenia polega na stosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz wspomaganiu pacjenta witaminami, m.in. B12, kwasem foliowym czy magnezem.

W objawach przewlekłego bólu stosowane są również leki z grupy środków o działaniu przeciwdepresyjnym - SNRI, mające na celu zniwelowanie tych objawów oraz SSRI, mające na celu polepszenie neuroprzekaźnictwa, które zostało zaburzone w przebiegu choroby.

Diagnostyka różnicowa zespołu przewlekłego zmęczenia

Ogromnie ważne jest zgłoszenie się do specjalisty w przypadku zauważenia u siebie przewlekłego zmęczenia i innych niepokojących objawów, gdyż choroba ta znacząco utrudnia funkcjonowanie w życiu codziennym. Nawet proste czynności mogą być ogromnym wyzwaniem dla pacjenta zmagającego się z CFS. 

Należy pamiętać, że objawy zespołu przewlekłego zmęczenia nie są specyficzne jedynie dla tego schorzenia. Podczas wizyty psychiatra różnicuje zgłaszane przez chorego objawy z depresją, innymi schorzeniami somatycznymi lub inną choroba ogólnoustrojową, która również może mieć wpływ na samopoczucie. Lekarz w celu postawienia trafnej diagnozy zleca zrobienie badań, m.in. podstawowych badań krwi i moczu.

Bibliografia:

1. Wilk, M., Łoza, B. (2018). Zespół przewlekłego zmęczenia. Neuropsychiatria, vol. 10, nr 1, s. 12-17.
2. Araszkiewicz, A. (2014). Wyniszczający zespół przewlekłego zmęczenia. Psychiatria po Dyplomie, nr 5.

Autor