Pacjentka z mapą w rękach

Znajdź lekarza w okolicy

Pacjentka trzyma kartkę z kalendarza

Wybierz termin i godzinę

Pacjentka rezerwuje termin

Zarezerwuj wizytę

Pacjentka rezerwuje termin

Przyjdź na wizytę

Umów się do lekarza na NFZ lub prywatnie.

Znajdź wolny termin wizyty teraz!

Kwas foliowy – funkcje, źródła, objawy niedobór i nadmiaru

2021-07-30 14:44
Zielone awokado, ogórki, brokuły, papryka, seler naciowy, kiwi, jabłka na białym tle.

Kwas foliowy – inaczej witamina B9 jest jedną z niezbędnych substancji do utrzymania prawidłowego zdrowia organizmu. Występuje w żywności pod postacią folianów, a także w suplementach diety oraz żywności fortyfikowanej. Jakie więc są funkcje witaminy B9? Gdzie znajduje się kwas foliowy oraz jakie są objawy niedoboru i nadmiaru tej witaminy?

Kwas foliowy – funkcje

Kwas foliowy zaliczany jest do folianów, gdzie wyróżniony jest pod postacią witaminy B9. W organizmie człowieka pełni bardzo istotne funkcje – bierze udział w metabolizmie kwasów nukleinowych, syntezie cząsteczek budujących DNA, uczestniczy w procesie krwiotworzenia, reguluje wzrost komórek oraz ich dojrzewanie.

Umów się do lekarza rodzinnego

Jakie są źródła kwasu foliowego?

Kwas foliowy znajduje się głównie w produktach pochodzenia roślinnego – nasionach roślin strączkowych, surowych lub ugotowanych na chrupko warzywach zielonych:

  • brokuł;
  • brukselka;
  • szpinak;
  • włoska kapusta;
  • sałata;
  • szparagi.

Źródłem folianów są również drożdże, produkty z pełnego ziarna, maliny, pomarańcze oraz orzechy. Wśród produktów mięsnych w kwas foliowy bogate będą podroby – głównie wątroba oraz wędliny. Foliany występują także w asortymencie nabiałowym – maślance, jogurcie, serach dojrzewających. Częste spożycie ryb oraz jaj również przyczynia się do pokrycia zapotrzebowanie na witaminę B9. Należy jednak pamiętać, że kwas foliowy obecny w żywności jest niestabilny – złe warunki przechowywania, długie gotowanie oraz promienie słoneczne przyczyniają się do jego rozkładu. Najlepszą formą spożycia produktów bogatych w foliany jest ich spożycie na surowo z warzyw oraz produktów pełnoziarnistych. Spożywając duże ilości alkoholu możemy doprowadzić do niedoborów kwasu foliowego gdyż takie używki ograniczają przyswajanie witaminy B9. Aby stworzyć jak najlepszą rację pokarmową dostarczającą duże ilości folianów warto skorzystać z porady dietetyka. Dzięki konsultacji ze specjalistą narażenie na niedobory jest dużo niższe.

Kwas foliowy – niedobór

Niedobór kwasu foliowego prowadzić może do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jedną z nich jest niedokrwistość megaloblastyczna objawiająca się takimi symptomami jak:

Niedobór folianów jest bardzo niebezpieczny w czasie trwania ciąży – przyczyniać się może do wad rozwojowych dziecka. Konsekwencjami niedoboru kwasu foliowego w ciąży są:

  • wady cewy nerwowej;
  • mała masa urodzeniowa dziecka;
  • poronienia.

Aby zapobiec wadom rozwojowym dziecka podczas trwania ciąży, należy podczas wizyty u lekarza ginekologa omówić ewentualną suplementację kwasem foliowym. Dzięki temu, możemy uniknąć konsekwencji będących następstwem niedoboru folianów w rozwoju dziecka. O każdym wprowadzonym suplemencie powinien decydować lekarz prowadzący. Nigdy nie należy tego robić na własną rękę.

Kwas foliowy – nadmiar

Nadmiar folianów jest rzadko spotykaną sytuacją. Spożywając kwas foliowy wraz z pożywieniem mamy bardzo niewielkie szanse doprowadzić do jego nadmiaru w organizmie. Inna sytuacja jest w momencie niewłaściwego stosowania suplementów diety. Przedawkowanie folianów może spowodować negatywne skutki w funkcjonowaniu układu nerwowego u osób borykających się z niedoborem witaminy B12. Dopuszczalne dzienne spożycie folianów wynosi 1000 mcg / dzień.

Kwas foliowy – zapotrzebowanie

Zalecane spożycie folianów zarówno u kobiet jak i u mężczyzn wynosi 400 mcg / dzień. Wzrost zapotrzebowania występuje w okresie ciąży – do 600 mcg/ dzień. W organizmie człowieka magazyn folianów znajduje się głównie w wątrobie – jeżeli dieta będzie całkowicie pozbawiona kwasu foliowego, zapasy w organizmie wystarczą nam na około 4 miesiące. Synteza witaminy B9 w organizmie człowieka jest bardzo znikoma – bakterie bytujące w jelitach mają zdolność wytwarzania kwasu foliowego, lecz ilości te są niewystarczające na pokrycie dziennego zapotrzebowania na tą witaminę.

Dzięki szeregom reakcji na które ma wpływ prawidłowa podaż kwasu foliowego, każdego dnia warto zadbać o to, aby pokryć jej zapotrzebowanie z pożywieniem. Pamiętajmy o regularnych badaniach krwi, na które skierować nas może lekarz rodzinny. W przypadku, gdy poziom kwasu foliowego we krwi jest niski, dobrze jest skorzystać z porady dietetyka w celu wyeliminowania błędów żywieniowych oraz wprowadzenia zmian, które korzystnie wpłyną na wzrost poziomu kwasu foliowego w organizmie. 

Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.


Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Więcej artykułów