Pacjentka z mapą w rękach

Znajdź lekarza w okolicy

Pacjentka trzyma kartkę z kalendarza

Wybierz termin i godzinę

Pacjentka rezerwuje termin

Zarezerwuj wizytę

Pacjentka rezerwuje termin

Przyjdź na wizytę

Umów się do lekarza na NFZ lub prywatnie.

Znajdź wolny termin wizyty teraz!

Szkorbut – czym jest? Objawy szkorbutu. Niedobór jakiej witaminy powoduje szkorbut?

2021-06-11 11:31
Literka C i połówka pomarańczy na pomarańczowym tle, symbolizujące witaminę C.

W obecnych czasach szkorbut jest znany głównie z książek.Szkorbut, czyli choroba spowodowana niedoborem witaminy C. Kiedyś choroba ta dotyczyła przede wszystkim marynarzy czy piratów, którzy mieli utrudniony dostęp do produktów zawierających tę witaminę. Na szczęście, obecnie szkorbut występuje rzadko, choć niestety się zdarza. Dotyczy krajów skrajnego ubóstwa, osób z wyniszczonym organizmem (alkoholizm) lub na silnie restrykcyjnej diecie. Czym dokładnie jest szkorbut i jak się objawia?

Szkorbut – co to za choroba?

Szkorbut to wielonarządowa choroba związana z niedoborem witaminy C (kwasu askorbinowego). Witamina C stanowi jeden z wielu niezbędnych składników diety i nie jest syntetyzowana w organizmie, co oznacza, że musi zostać dostarczona do organizmu z zewnątrz (w pożywieniu). Kwas askorbinowy ułatwia syntezę kolagenu, czyli głównego budulca m.in. skóry i ścięgien. Stan, w którym dochodzi do jej niedoboru jest dla organizmu niebezpieczny i wyniszczający.

Umów się do lekarza rodzinnego

Objawy niedoboru witaminy C w szkorbucie

Utrzymujący się przez dłuższy czas niedobór kwasu askorbinowego, może powodować wiele zaburzeń. Do cech charakterystycznych mogących świadczyć o rozwijającym się szkorbucie należą m.in.:

  • samoistne krwawienia (głównie dziąseł),
  • utrzymujący się stan zapalny dziąseł,
  • wypadanie zębów,
  • znacznie wydłużone gojenie się ran,
  • bóle mięśni, stawów,
  • złamania (osteoporoza),
  • gorsze samopoczucie (ospałość, osłabienie).

Zapotrzebowanie na witaminę C podczas szkorbutu i nie tylko

Ze względu na to, że witamina C musi być dostarczona do organizmu z zewnątrz (najlepiej w formie pożywienia), warto znać jej zapotrzebowanie. U osób dorosłych wynosi ono około 60-100/120 mg na dobę. Jest to ilość, która jest możliwa do dostarczenia w postaci odpowiednio zbilansowanej diety. Nie jest wówczas konieczna dodatkowa suplementacja witaminy C.

Podczas szkorbutu musimy jednak zadbać o uzupełnienie powstałego niedoboru kwasu askorbinowego, co często wiąże się z wymogiem stosowania dodatkowych preparatów z witaminą C. 

Witamina C – w czym może pomóc?

Dostarczenie odpowiedniej ilości witaminy C, oprócz przeciwdziałaniu chorobie zwanej szkorbutem, niesie również za sobą masę korzyści. Wśród nich wymienia się:

  • opóźnienie starzenia się skory,
  • regulowanie wytwarzania kolagenu,
  • przyspieszenie gojenia się ran.

Kwas askorbinowy jest także aktywnym antyoksydantem.

Produkty z witaminą C

Najlepszą formą dostarczenia witaminy C do organizmu są świeże owoce i warzywa. Bardzo wiele osób mylnie twierdzi, że najwięcej kwasu askorbinowego posiadają cytrusy. Otóż nie. Są produkty znacznie bogatsze w tą witaminę, np. czarna porzeczka, natka pietruszki, papryka czerwona, jarmuż itd. To właśnie po produkty bogate w witaminę C należy sięgać, aby uchronić organizm przed szkorbutem.

Szkorbut – czy wciąż występuje?

Szkorbut obecnie diagnozuje się bardzo rzadko, gdyż na całym świecie znacznie wzrosła świadomość społeczeństwa na temat konieczności stosowania zdrowej i dobrze zbilansowanej diety, bogatej w warzywa i owoce. Najczęściej szkorbut dotyka osób silnie wyniszczonych, np. w wyniku zmagań z chorobą nowotworową lub pacjentów cierpiących na zaburzenia odżywiania, takie jak bulimia czy anoreksja.

Warto obserwować swój organizm i możliwie szybko reagować na niepokojące sygnały. W tym celu należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym i omówić obawy. Jeśli stwierdzony zostanie szkorbut i konieczne będzie zwiększenie podaży witaminy C (potwierdzone badaniami laboratoryjnymi lub niepokojącymi objawami), lekarz pokieruje Cię,w  jaki sposób najlepiej wzmocnić organizm i wrócić do zdrowia.

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty możesz w łatwy sposób i bez konieczności wychodzenia z domu umówić za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Powikłania szkorbutu

Nieleczona choroba wciąż postępuje i może prowadzić do poważnych konsekwencji. Wśród powikłań nieleczonego szkorbutu wymienić można m.in. częste krwawienia czy ogólne osłabienie organizmu. Wymagana jest wówczas interwencja specjalisty, po którą warto zgłosić się do najbliższej placówki i porozmawiać z lekarzem POZ. Jeśli szkorbut powstał w wyniki zaburzeń odżywiania, warto udać się do psychiatry, który wspomoże pacjenta w walce z chorobą.


Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Więcej artykułów