Czym jest wędzidełko?

Opierając się na nomenklaturze medycznej, wędzidełko podjęzykowe jest strukturą anatomiczną. Dokładniej, jest fałdem błony śluzowej rozpiętym pomiędzy dnem jamy ustnej, a dolną powierzchnią języka. Powstaje ono wskutek niedostatecznej apoptozy (proces programowanej śmierci komórki) na wczesnym etapie oddzielania się języka od dna jamy ustnej. Niestety właśnie ta mała i niepozorna struktura pod językiem może być winowajcą wielu nieprawidłowości w rozwoju dziecka. Wynika to z tego, że wędzidełko wpływa na pozycję spoczynkową języka, a ta z kolei spełnia kluczową rolę w rozwoju twarzoczaszki.

Charakterystyka krótkiego wędzidełka podjęzykowego

Krótkie wędzidełko podjęzykowe (ankyloglossia) oznacza takie wędzidełko, którego budowa anatomiczna ogranicza normalne ruchy języka. Przybiera wtedy formę grubego, nieelastycznego fałdu skórnego. Opierając się o kryteria diagnostyczne doradców laktacyjnych wyróżnia się następujące typy skróconego wędzidełka:

• Typ I – całkowite skrócenie wędzidełka podjęzykowego;
• Typ II – w środkowej linii podjęzykowej (język tworzy garb lub przykrywkę);
• Typ III – dalsze od linii środkowej, może wyglądać normalnie;
• Typ IV – tylny obszar, który może sprawiać trudności diagnostyczne.

Skonsultuj się z pediatrą

Jak samodzielnie rodzic może rozpoznać skrócone wędzidełko?

W zależności od typu krótkiego wędzidełka, które występuje u konkretnego dziecka, zdarza się, że rodzic szybko zauważa nieprawidłowości w obrębie jamy ustnej. Oczywiście, powinien wtedy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Najłatwiej zaobserwować krótkie wędzidełko typu 1, które w charakterystyczny sposób “trzyma” od przodu język. Powoduje ono u dziecka problem z wysuwaniem języka poza obręb jamy ustnej.

Co i kiedy rodzic może sprawdzić, gdy podejrzewa u dziecka problem z wędzidełkiem?

• Podczas płaczu dziecka – czy przednia krawędź języka jest co najmniej tak wysoko, jak kąciki ust?
• Podczas przesuwania palcem po dole dziąsła dziecka – czy wodzi za palcem językiem?
• Podczas odchylania w dół brody dziecka i dolnej wargi – czy język pozostaje na granicy dolnych dziąseł, ewentualnie dolnej wargi?
• Podczas unoszenia przez dziecko języka w kierunku podniebienia – czy jest widoczna lub wyczuwalna błona, która uniemożliwia wysokie uniesienie języka? 
• Podczas wystawiania przez dziecko języka na brodę –  czy czubek języka przypomina kształt “serduszka”?

Najczęściej występujące objawy skróconego wędzidełka

• Problem z przystawieniem do piersi – 81%;
• Zasypianie w czasie prób karmienia – 73%;
• Zniekształcone, spłaszczone lub zmacerowana brodawki po karmieniu – 68%;
• Dziecko żuje lub zagryza brodawkę podczas karmienia – 67%;
• Małe lub nieprawidłowe opróżnianie piersi – 60%;
• Wyślizgiwanie się brodawki podczas prób przystawiania – 60%;
• Silny ból jak dziecko się przystawia – 59%;
• Objawy refluksu/cofania się pokarmu – 45%;
• Problem z utrzymaniem przez dziecko smoczka w buzi – 40%;
• Słaby przyrost wagi – 32%;
• Objawy kolki – 24%.

^{Ghaheri B., Cole M., Fausel S. “Breastfeeding improvement following tongue-tie and lip-tie release: A prospective cohort study”, Laryngoscope, 2017 May;127(5):1217-1223.}

Najlepszy czas na korekcję krótkiego wędzidełka

Trzeba pamiętać, że wędzidełko nie jest z gumy i nie ulega rozciąganiu. Masażami można usprawnić funkcję języka i zwiększyć jego ruchomość, jednak żadne masaże nie spowodują, że wędzidełko się rozciągnie. Dlatego należy wiedzieć, że najlepiej podciąć go jak najszybciej, już w wieku niemowlęcym. Zapobiegnie to zaburzeniom związanym ze ssaniem dziecka czy wzrostem twarzoczaszki, a także problemom z wymową i wadom zgryzu, które mogłyby ujawnić się w miarę dalszego rozwoju dziecka. Zabieg podcięcia krótkiego wędzidełka (frenotomia) jest krótki i bezpieczny. W zdecydowanej większości przypadków nie wymaga hospitalizacji nawet u kilkudniowych maluszków.

Do jakiego specjalisty udać się z problemem krótkiego wędzidełka?

Zabieg podcięcia wędzidełka może wykonać chirurg, laryngolog lub stomatolog. Do wybranego lekarza można umówić się na wizytę bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl. Mitem jest stwierdzenie, że nie warto podcinać wędzidełka, bo i tak przyrośnie. Gdy rodzic odpowiednio zadba o prawidłową pielęgnację to rana nie będzie ziarninować i przycięcie nie ulegnie zmniejszeniu.