Rodzaje zakrzepicy

Zakrzepica określana jest mianem żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ). Polega na powstawaniu skrzepów ograniczających swobodny przepływ krwi przez naczynia krwionośne. Istnieją dwa rodzaje tego schorzenia: zakrzepica żył głębokich (ZŻG) oraz zatorowość płucna.

Zakrzepica żył głębokich

Zakrzepica żył głębokich najczęściej obejmuje kończyny dolne. Wyróżniamy trzy odmiany tej choroby:

• dystalną – dotyczy żył piszczelowych i strzałkowych,
• proksymalną – dotyczy żył udowych, biodrowych, żyły podkolanowej oraz żyły głównej dolnej,
• obrzęk bolesny – ostra postać zakrzepicy, której towarzyszy obrzęk i silne dolegliwości bólowe (nawet w stanie spoczynku).

Powikłania zakrzepicy żył głębokich doprowadzić mogą do całkowitego zamknięcia światła naczynia i odcięcia dopływu krwi do kończyny. Jest to bardzo niebezpieczna sytuacja, która niesie ze sobą ryzyko amputacji. Równie groźne jest oderwanie się fragmentu skrzepliny, która może przemieszczać się do naczyń krwionośnych, np. w obrębie płuc, prowadząc do zatoru. Wczesne rozpoczęcie leczenia zakrzepicy żył głębokich utrudnia jej bezobjawowy przebieg u wielu pacjentów. W pozostałych przypadkach należy zwrócić uwagę na obecność bólu (np. w trakcie chodzenia), powiększenie obwodu kończyny oraz jej ocieplenie.

Zatorowość płucna

O zatorowości płucnej mówimy, gdy fragment skrzepliny, pochodzący najczęściej z żył głębokich, zablokuje przepływ w obrębie tętnicy płucnej. Jest to bardzo niebezpieczna sytuacja, wymagająca pilnej interwencji medycznej, gdyż prowadzi do zaburzeń oddychania, upośledzenia krążenia wieńcowego i zaburzenia pracy serca. Rozpoznanie zatorowości płucnej nie jest łatwe, gdyż objawy są niespecyficzne i obejmują duszności, ból w klatce piersiowej, kaszel lub omdlenie. W tej sytuacji należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.

Przyczyny powstania zakrzepicy

Przyczyny powstania zakrzepicy zostały odkryte już w XIX wieku przez niemieckiego patologa Rudolfa Virchowa. Określane są mianem triady i obejmują:

• zwolnienie przepływu krwi w obrębie naczynia,
• zaburzenie równowagi między czynnikami prozakrzepowymi i przeciwzakrzepowymi,
• uszkodzenie ściany naczynia.

W praktyce istnieje wiele czynników ryzyka sprzyjających rozwojowi choroby. Należy do nich długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej lub leżącej, np. w wyniku przebytego zabiegu, unieruchomienia kończyny lub wielogodzinnej podróży. Częstość występowania zakrzepicy wzrasta wraz z wiekiem, zwłaszcza w przypadku osób otyłych i uzależnionych od palenia tytoniu. 

Grupą narażoną na pojawienie się zakrzepicy są także kobiety ciężarne. Dzieje się tak w wyniku zmian hormonalnych oraz ucisku, jaki powiększająca się macica wywiera na narządy i niektóre naczynia, prowadząc do zaburzenia przepływu krwi.

Zakrzepica bywa także działaniem niepożądanym stosowanych leków, m.in. antykoncepcji hormonalnej. Ryzyko powikłań wzrasta w przypadku palenia papierosów, dlatego rozpoczęcie terapii powinno być poprzedzone szczegółowym wywiadem lekarskim oraz badaniami krwi. Pozwala to na dobranie właściwego preparatu, charakteryzującego się zarówno odpowiednią skutecznością, jak i bezpieczeństwem.

Rozpoznanie zakrzepicy

W celu rozpoznania zakrzepicy, należy udać się do lekarza flebologa lub kardiologa. Postawienie diagnozy wymaga przeprowadzenia szczegółowego wywiadu, oceny objawów klinicznych, a w wielu przypadkach również wykonania badania USG-Dopplera.

Wizytę u wybranego specjalisty umówić możesz bez wychodzenia z domu z apomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Leczenie zakrzepicy

Lekami stosowanymi w leczeniu zakrzepicy żył głębokich są preparaty przeciwzakrzepowe. Z powodzeniem używane są zarówno w hamowaniu narastania już istniejących skrzepów, jak i profilaktyce tworzenia się nowych. Bardzo ważne jest postępowanie niefarmakologiczne, takie jak np. dbanie o codzienną aktywność fizyczną oraz stosowanie leczenia uciskowego.