Adrenalina – działanie hormonu

Adrenalina jest jedną z amin katecholowych, pochodnych fenyloalaniny. Po syntezie trafia do krwioobiegu lub jest magazynowana w komórkach rdzenia nadnerczy bądź pęcherzykach wydzielniczych zakończeń nerwowych.

Adrenalina działa bardzo szybko, bezpośrednio wiążąc się z określonymi receptorami (nagły stres). Jej zadaniem jest szybkie dostarczenie energii poprzez redukcję tkanki tłuszczowej (lipolizę) i białek (rozpad komórek mięśniowych), zwiększenie stężenia glukozy (proces glukoneogenezy) i zahamowanie produkcji insuliny. Funkcje organizmu, które w tej sytuacji nie są potrzebne, takie jak na przykład trawienie, zostają zahamowane. I tak adrenalina hamuje apetyt w okresach silnego stresu, np. przed egzaminami. 

Około 10 minut po adrenalinie, wydzielany jest również kortykosteroid – kortyzol. Podobnie jak adrenalina, wspiera on dostarczanie energii do organizmu w sytuacjach stresowych. W odróżnieniu jednak od adrenaliny, kortyzol nie hamuje wytwarzania insuliny, dlatego parametry insuliny w okresach długotrwałego stresu są podwyższone. Ten stan wzbudza ciągły apetyt na słodycze – w celu uniknięcia niedocukrzenia. 

W jaki więc sposób adrenalina wpływa na człowieka?

Przede wszystkim adrenalina wpływa na reakcję organizmu na stres. Powoduje następujące objawy:

• przyspiesza akcję serca;
• rozszerza źrenice;
• powoduje skurcz naczyń krwionośnych;
• zwiększa ciśnienie tętnicze krwi;
• zmniejsza perystaltykę jelit, wydzielanie śliny oraz soków trawiennych;
• zwiększa przepływ krwi w mózgu;
• rozszerza oskrzela;
• zwiększa spalanie tkanki tłuszczowej;
• obniża napięcie tkanek gładkich;
• hamuje wydzielanie insuliny;
• przyspiesza glikogenolizę zwiększając stężenie glukozy we krwi.

W przypadku zatrzymania krążenia krwi, adrenalina jest stosowana do pobudzania kurczliwości mięśnia sercowego i przewodnictwa bodźców w sercu. Stosowana jest także podczas wstrząsu anafilaktycznego (ciężkiej reakcji alergicznej). Stosuje się ją domięśniowo, podskórnie lub dożylnie.

Umów się do endokrynologa

Jakie znaczenie ma adrenalina dla naszego organizmu?

Tysiące lat temu człowiek musiał reagować przede wszystkim na sytuacje nagłego i chwilowego stresu, decydując się na atak lub ucieczkę. Prowadziło to do wydzielania hormonów stresu łącznie z wpływem na metabolizm. W takiej sytuacji, oddech staje się głębszy i szybszy, a organizm reaguje aktywnie. Dzięki temu, udostępnione przez organizm substancje odżywcze są wykorzystywane w optymalny sposób. Po wykonanej pracy adrenalina i kortyzol wracają do normalnego stężenia. Ruch obniża więc poziom adrenaliny i kortyzolu. 

Długotrwały stres natomiast paraliżuje ciało – oddech ulega spłyceniu, a ciało pozostaje bierne. Wskutek braku możliwości spalenia uwolnionych substancji odżywczych i zmniejszenia poziomu hormonów stresu, takich jak adrenalina i kortyzol, sytuacja stresu utrzymuje się i na dłuższą metę wywiera fatalne skutki na nasze zdrowie. Wolne kwasy tłuszczowe sprzyjają na przykład powstawaniu insulinooporności, stanowiącej zaczątek cukrzycy i stanowiącej element zespołu metabolicznego. Inne możliwe skutki ciągłego stresu to syndrom wypalenia, a także choroby nowotworowe.

Istnieją pewne sytuacje, w których badania stężenia adrenaliny we krwi jest bardzo pomocne. Wysokie stężenia tego hormonu obserwuje się w przypadku występowania guza chromochłonnego. W takiej sytuacji warto skorzystać z pomocy lekarza endokrynologa. 
Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Jak radzić sobie z częstym uwalnianiem adrenaliny?

Stresujące sytuacje są główna przyczyną uwalniania adrenaliny. Krótkotrwały stres może być motywujący jednak częste narażanie organizmu na sytuacje stresowe może prowadzić do różnych chorób. Aby zredukować stężenie adrenaliny w organizmie warto wykonywać odpowiednio dobrane ćwiczenia fizyczne. Dobrym wyborem będzie także joga, medytacja oraz tai-chi.

Autor