Dopamina – funkcja w organizmie

Dopamina jest częścią tzw. układu nagrody, czyli zbioru struktur mózgowych związanych z motywacją i kontrolą zachowania. Dzięki temu zwiększa prawdopodobieństwo zachowań potencjalnie korzystnych dla organizmu. Dopamina pełni następujące funkcje:

• jest odpowiedzialna za napęd ruchowy, koordynację oraz napięcie mięśni;
• odpowiada za procesy emocjonalne, wyższe czynności psychiczne;
• wpływa na normalizację ciśnienia tętniczego krwi;
• reguluje wydzielanie hormonów, zwłaszcza prolaktyny i gonadotropin;
• kontroluje hemostazę sodu w organizmie.

Działając w mózgu dopamina odgrywa ważną rolę w: kontroli motorycznej, układzie nagrody, motywacji, czuwaniu, wzmocnieniu, procesach poznawczych (uwaga, pamięć, myślenie, rozwiązywanie problemów), a także takich funkcjach jak laktacja, czy nudności. 

Umów się do neurologa

Objawy niedoboru dopaminy

Dopamina to kluczowy związek warunkujący pracę mózgu, zatem zarówno niedobór, jak i nadmiar tego neuroprzekaźnika może wywierać szereg zauważalnych objawów. Stres oksydacyjny spowodowany negatywnym wpływem wolnych rodników na organizm może być przyczyną niedoboru dopaminy. Dieta obfitująca w tłuszcze zwierzęce oraz słodycze ze znikomą ilością warzyw i owoców jako źródeł przeciwutleniaczy, może przyczyniać się zatem do spadku powstawania dopaminy. Niedobór dopaminy może objawiać się:

• brakiem motywacji; 
• niskim libido; 
• depresją; 
• introwersją; 
• zwiększonym odczuwanie bólu; 
• problemami z pamięcią. 

Zbyt niski poziom dopaminy generuje apatię, ciągłe zmęczenie, senność i problemy z porannym wstawaniem, a jak wiadomo są to główne objawy depresji. Ponadto, zbyt niski poziom dopaminy sprzyja powstawaniu zespołu chronicznego zmęczenia. Mogą pojawić się bóle głowy, spadek libido, zespół niespokojnych nóg, nagły przyrost masy ciała czy agresja.

Istnieją naturalne sposoby podniesienia poziomu dopaminy w organizmie, do których zalicza się: regularną aktywność fizyczną, odpowiednią dietę, medytację, jogę, słuchanie czy tworzenie muzyki i inne subiektywnie przyjemne czynności.

Choroba Parkinsona

Gdy następuje obumieranie komórek wydzielających dopaminę w istocie czarnej śródmózgowia, mamy wtedy do czynienia z chorobą Parkinsona, która zazwyczaj występuje u osób między 40. a 60. rokiem życia. Charakteryzuje się ona sztywnością mięśni, spowolnieniem ruchów i drżeniem kończyn w stanie spoczynku. Później może prowadzić do demencji, a nawet śmierci. Objawy pojawiają się i narastają powoli w ciągu kilkunastu lat. Mimo iż choroba Parkinsona jest znana i intensywnie badana od wielu lat, nie poznano dotychczas jednoznacznej przyczyny śmierci neuronów dopaminergicznych istoty czarnej.

Objawy nadmiaru dopaminy

Niekiedy stwierdzany jest nadmiar dopaminy w organizmie, który przyczynia się do: wykonywania ryzykownych zachowań, zaburzeń koncentracji, omamów i halucynacji. Niekiedy przyczyną nadmiaru dopaminy może być guz nadnerczy produkujący dopaminę, który objawia się znacznie podwyższonym ciśnieniem krwi, nie reagującym na standardowe leczenie lekami hipotensyjnymi. Nadmiar dopaminy może objawiać się:

• dużą agresją i małą empatią; 
• problemami z percepcją; 
• halucynacjami;
• urojeniami.

Substancje psychoaktywne jak alkohol, nikotyna, kokaina czy amfetamina, zwiększają ilość dopaminy uwalnianej z zakończeń neuronów i tym samym pobudzają układ nagrody. Zwiększona ilość tego neuroprzekaźnika jest odczuwalna jako przyjemność, pobudzanie, satysfakcja, a także euforia. 

Dopamina wpływa na nasz nastrój i odczuwanie przyjemności, a także na układ motywacji-nagrody-wzmocnienia. Wiemy, że dopamina pełni wiele ważnych funkcji neurologicznych i poznawczych. Warto skonsultować się z lekarzem, jeśli zauważalne są  zaburzenia ruchowe (neurolog) czy objawy zaburzenia nastroju (psychiatra). Wizytę u wybranego specjalisty możesz zarezerwować online za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Autor