Afty - co warto o nich wiedzieć?

Afty są to niewielkie owrzodzenia, zwane również nadżerkami, które mogą pojawiać się na błonie śluzowej jamy ustnej. Najczęściej występują afty na języku, śluzówce policzków, języka, podniebienia czy wewnętrznej stronie warg. Charakteryzują się niewielkim rozmiarem i okrągłym kształtem, wokół którego pojawia się czerwona obwódka. 

Początkowo afty są niewielkie, lecz bolesne. Po kilku dniach pojawia się biały nalot i osiągają swój maksymalny rozmiar, po czym samoczynnie znikają po około 7-10 dniach. Zmiany te mogą pojawiać się zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Afty w jamie ustnej mają tendencję do nawrotów.

Umów termin wizyty u lekarza rodzinnego

Rodzaje aft

Występujące w jamie ustnej afty można podzielić na:

• afty małe (tzw. afty Mikulicza), które osiągają wielkość do około 10 mm i ustępują samoczynnie bez pozostawienia blizny;
• afty duże Suttona - to duże i bolesne owrzodzenia, przekraczające średnicą 10 mm. Występują rzadko, a ich obecności towarzyszą objawy ogólne, np. limfadenopatia (powiększenie węzłów chłonnych), gorączka oraz osłabienie;
• afty opryszczkopochodne – występują jako liczne zmiany (ich liczba może sięgać nawet około 100). najczęściej w okolicy dziąseł i podniebienia twardego. Choć utrzymują się długo (około 21 dni), goją się bez pozostawienia blizn.

Przyczyny powstawania aft

Choć zjawisko występowania aft jest dość powszechne, nie są poznane dokładne przyczyny ich powstawania. Uważa się, że afty są efektem miejscowego zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego, którego przyczyną mogą być m.in.:

• stres,
• osłabienie, przemęczenie,
• infekcje,
• obniżona odporność,
• niedobory witamin i składników mineralnych,
• urazy mechaniczne, takie jak skaleczenia (podczas zabiegów stomatologicznych czy w trakcie spożywania posiłków),
• nieprawidłowa higiena jamy ustnej.

Afty u dzieci

Częstym zjawiskiem są afty występujące u dzieci, szczególnie w wieku przedszkolnym. Jest to najczęściej spowodowane częstymi infekcjami w tym okresie oraz niewłaściwą higieną jamy ustnej.

Afty w jamie ustnej – kiedy zgłosić się do lekarza?

Nawracające afty powinny skłonić nas do podjęcia diagnostyki i zgłoszenia sie do lekarza rodzinnego. To niezwykle ważne, gdyż afty mogą wskazywać na obecność poważnych schorzeń, wśród których wyróżnia się m.in. nieswoiste zapalenia jelit, celiakię czy toczeń rumieniowaty układowy. Częstą przyczyną są również niedobory witamin i minerałów, co także stanowi wskazanie do dalszej diagnostyki. Niezbędne jest także podjęcie odpowiednich kroków mających na celu uzupełnienie niedoborów, aby zapobiec niekorzystnemu ich działaniu na ogólne samopoczucie i zdrowie pacjenta.

Jeśli cierpisz na nawracający problem aft, skorzystaj z konsultacji z lekarzem. Na wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić się z łatwością i bez konieczności wychodzenia z domu korzystając z portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Jak sobie radzić z aftami?

Osoby zmagające się z problemem obecności aft w jamie ustnej mogą skorzystać z domowych oraz aptecznych sposobów radzenia sobie z nimi.

Apteczne sposoby na afty

Wśród metod walki z aftami wyróżnia się stosowanie aptecznych preparatów - żeli i sprayów mających na celu zmniejszenie owrzodzeń. Regularna aplikacja specjalistycznych preparatów działa odkażająco i zmniejsza ból. Apteczne preparaty na afty przyspieszają również proces gojenia się śluzówki.

Domowe sposoby na afty

Leczenie aft w warunkach domowych opiera się na zastosowaniu naturalnych sposobów. W walce z autami warto sięgnąć po sposoby takie jak:

• płukanie jamy ustnej naparami ziołowymi, np. rumiankiem lub szałwią;
• płukanie jamy ustnej roztworem wody z solą kuchenną;
• aplikacja łagodzących naturalnych żeli, np. żelu aloesowego.

Profilaktyka występowania aft

W celu zapobiegania występowania aft zarówno u dzieci jak i u dorosłych, warto zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej. Ważne jest także dbanie o odpowiednią dawkę snu i wygospodarowanie w ciągu dnia czasu na regenerację organizmu. Aby uchronić sie od aft, należy także stosować odpowiednio zbilansowaną dietę, bogatą w witaminy i minerały.

Jeśli pomimo zastosowania wszystkich powyższych wskazówek problem aft powtarza się, warto zwrócić się do lekarza i skonsultować problem. To ważne, gdyż może być to problem związany z toczącą się w organizmie chorobą. 

Bibliografia:

1. Kuźnik, M. (2022). Afty - przyczyny i leczenie. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-przyzebia/295854,afty-przyczyny-i-leczenie. (Dostęp: 19.02.2023 r.)
2. Antoniv, R., Lipska, W., Kęsek, B., i inni (2014). Afty nawracające – przegląd piśmiennictwa. Nowa stomatologia, 3/214.

Autor