Skąd się biorą pleśniawki?

Pleśniawki są rodzajem zakażenia grzybiczego, wywołanego przez grzyby z rodzaju Candida. Najczęściej spotykane są u niemowląt i małych dzieci, ponieważ ich układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. Zakażeniom u dzieci sprzyja wkładanie do buzi nieumytych rączek, przypadkowych przedmiotów oraz brak odpowiedniej higieny.

Czy pleśniawki mogą pojawić się u osób dorosłych?

Jeżeli pleśniawki pojawiają się u dorosłych, są one wynikiem m. in.: 

• obniżenia odporności (z powodu podeszłego wieku, cukrzycy, chorób autoimmunologicznych, stresu itp.),
• przyjmowania niektórych leków (antybiotyki, antykoncepcja doustna, kortykosteroidy),
• złej higieny jamy ustnej i protez zębowych,
• diety bogatej w cukry proste i słodycze,
• palenia tytoniu,
• niedoborów (np. witaminy B12).

Umów się do lekarza rodzinnego

Jak wyglądają pleśniawki?

Pleśniawki występują pod postacią białych lub kremowych, miękkich nalotów, przypominających zsiadłe mleko. Często te naloty zlewają się i zajmują sporą powierzchnię jamy ustnej, tworząc tzw. kożuch. Mogą występować w każdej części jamy ustnej, nie tylko na podniebieniu i języku, ale także na dziąsłach oraz tylnej ścianie gardła, a po ich starciu zobaczymy zmienioną zapalnie błonę śluzową. 

Pleśniawki – dodatkowe objawy

Chorobie towarzyszy pieczenie i opuchnięcie śluzówek oraz powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Nic więc dziwnego, że dzieci z pleśniawkami są płaczliwe i rozdrażnione, grymaszą, tracą apetyt i wkładają rączki do buzi, żeby złagodzić dyskomfort.

Z czym można pomylić pleśniawki?

Zdarza się, że u niemowląt po karmieniu piersią lub butelką na języku pozostają resztki mleka, które do złudzenia przypominają pleśniawki. Jeśli takie naloty udaje się łatwo zetrzeć,  bez odsłonięcia zaczerwienionej śluzówki, to nie ma powodów do obaw.

Pleśniawki a afty – jak je rozróżnić?

Bardzo często rodzice mają problem z odróżnieniem pleśniawek od aft. Oba stany dają podobne objawy, natomiast ich rozróżnienie jest bardzo ważne pod kątem dobrania odpowiedniego leczenia. Najważniejsze informacje, które pomogą w rozróżnieniu tych dwóch przypadłości zostały zawarte w poniższej tabelce.

Jak leczyć pleśniawki u niemowląt?

Mimo, iż pleśniawki występują u niemowląt i dzieci powszechnie, to nie należy ich bagatelizować. Najlepiej tuż po ich zaobserwowaniu skonsultować się z lekarzem. Nieleczone pleśniawki sprawiają niemowlęciu ból, który przeszkadza w ssaniu i prowadzi do spadku łaknienia. Ponadto, zakażenie może z czasem rozszerzyć się na gardło i układ oddechowy.

Na szczęście w większości przypadków infekcja nie jest niebezpieczna i udaje się ją opanować po 7-10 dniach leczenia. Lekarz pierwszego kontaktu, pediatra lub laryngolog może celowo zalecić, aby preparat na pleśniawki stosować jeszcze przez kilka dni po ustąpieniu objawów, aby zmniejszyć ryzyko nawrotu choroby.

Leki na pleśniawki dostępne na receptę

Najskuteczniejsze w leczeniu pleśniawek są leki przeciwgrzybicze:

• pochodne imidazolowe, np. flukonazol w postaci syropu dla niemowląt lub kapsułek i tabletek dla starszych dzieci i dorosłych,
• nystatyna jako zawiesina do pędzlowania jamy ustnej oraz drażetek do połykania − lekarz może zlecić wykonanie w aptece leku recepturowego z nystatyną,
• mikonazol w postaci żelu stomatologicznego do stosowania od 4. miesiąca życia.

Leki z tymi substancjami są dostępne tylko na receptę, więc konieczna będzie wizyta u pediatry.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Co można zastosować na pleśniawki bez recepty?

Preparaty dostępne bez recepty są zazwyczaj wsparciem kuracji zleconej przez lekarza. Najlepiej sprawdzają się środki w postaci żelu lub aerozolu. Wspomagająco można stosować miejscowe preparaty odkażające  – roztwory benzydaminy lub roztwór tetraboranu sodu. U starszych dzieci pomocne mogą być płukanki ziołowe, np. z rumianku. Istnieją także doniesienia o korzystnym wpływie probiotyków podczas leczenia pleśniawek.

Zapobieganie pleśniawkom i ich nawrotom

Kluczowe znaczenie w zapobieganiu pleśniawkom ma odpowiednia higiena jamy ustnej. U niemowląt po każdym karmieniu należy oczyszczać dziąsła, język i wargi za pomocą jałowego kompresu nasączonego w letniej, przegotowanej wodzie, nawiniętego na palec. Szczególnie ważne jest, aby pamiętać o tym przed położeniem dziecka spać. 

Taki zabieg zapobiega też pojawieniu się pleśniawek u maluchów leczonych sterydami w postaci inhalacji, gdyż pleśniawki mogą wystąpić jako działanie niepożądane tego rodzaju terapii.

Poza tym, trzeba zadbać o częste i dokładne mycie i wyparzanie smoczków i butelek. Jeśli karmisz niemowlę piersią, umyj sutki przed i po karmieniu. Nie podawaj dziecku smoczka, który został wcześniej oblizany przez osobę dorosłą. W trakcie antybiotykoterapii konieczne jest podawanie probiotyku w odpowiednim odstępie czasowym, by nie dopuścić do pojawienia się pleśniawek.