Czym jest badanie histopatologiczne?

Badanie histopatologiczne jest badaniem diagnostycznym, polegającym na pobraniu chorobowo zmienionej tkanki pacjenta i ocenie jej pod mikroskopem. Pomaga to zarówno w wykryciu zmiany chorobowej oraz określenia jej charakteru, a często jest również procedurą kontrolną w przebiegu leczenia. Badanie histopatologiczne jest wiarygodne i nieraz stanowi podstawę do postawienia rozpoznania chorobowego, a także podjęcia odpowiedniego postępowania terapeutycznego.

Umów się do lekarza rodzinnego

W jaki sposób wykonuje się badanie histopatologiczne?

Badanie histopatologiczne wykonuje się poprzez pobranie wycinka materiału do analizy. W tym celu zaleca się wykonanie biopsji, choć czasami tkanki pobierane są w przebiegu innej, inwazyjnej procedury medycznej (np. w trakcie gastroskopii czy kolonoskopii).

Czym jest biopsja?

Biopsja jest inwazyjnym zabiegiem chirurgicznym, wykonywanym w znieczuleniu miejscowym. Wyróżnia się wiele jej rodzajów, w których najczęściej wykorzystuje się:

• aspiracyjną biopsję cienkoigłową (BAC) – przeprowadzana przy pomocy cienkiej igły. Pobiera się w ten sposób komórki do oceny histopatologicznej. Ze względu na mały rozmiar igły, nie jesteśmy w stanie pobrać większego fragmentu tkanki. Służy ocenie niewielkich zmian, np. w chorobach tarczycy;
• biopsję gruboigłową – w tym przypadku pobrany fragment jest większy i ma kształt walca. Stosuje się ją często w celu dokładnego rozpoznania choroby i wrażliwości tkanki np. na antygeny czy leki. Najczęściej stosowana przy chorobie nerek, wątroby oraz przy obecności guzów w okolicy piersi;
• biopsję wycinającą – mająca na celu pobranie materiału poprzez całkowite usunięcie niepokojącej zmiany np. skórnej;
• biopsję aspiracyjną szpiku – polega na pobraniu niewielkiej ilości materiału za pomocą strzykawki z okolicy talerza kości biodrowej;
• biopsję śródoperacyjną – polega na pobraniu materiału w trakcie zabiegu chirurgicznego i służy szybkiej ocenie charakteru zmiany w celu odpowiedniego postępowania chirurgicznego.

Przygotowanie do badania

W zależności od wybranej metody pobrania materiału do badania histopatologicznego, przygotowanie pacjenta może się znacząco różnić. Dlatego przed procedurą przystąpienia do biopsji zostaniesz poinformowany o konieczności przygotowania się w odpowiedni sposób. Pobranie niewielkim wycinków często nie wymaga jednak specjalnego przygotowania, a za wszelkie procedury potrzebne do pobrania prawidłowego wycinka tkanki odpowiada personel medyczny.

Kiedy zlecane jest badanie histopatologiczne?

Badanie histopatologiczne jest zlecane w przypadku potwierdzenia lub wykluczenia podejrzewanej wstępnie diagnozy lekarskiej. Wskazaniem są m.in. różnego rodzaju zmiany skórne, a także guzki wyczuwalne w ciele, np. w piersi. Badanie histopatologiczne ma na celu określenie charakteru badanej zmiany (np. guza) – złośliwy lub łagodny.

Pobranie tkanki i zabezpieczenie pobranego materiału

Biopsję wykonuje się najczęściej w znieczuleniu miejscowym, a zabiegu dokonuje chirurg lub lekarz innej specjalizacji, w zależności od pobieranego wycinka. Niewielkie wycinki skóry do badania histopatologicznego może pobrać np. dermatolog.  Lekarz po pobraniu zabezpiecza tkankę i oddaje do oceny laboratorium. W celu właściwej obróbki tkanki do badania procedury obejmują m.in.:

• odpowiednie utrwalenie pobranego materiału;
• zatopienie w parafinowych bloczkach;
• fragmentację materiału;
• barwienie pobranego materiału odpowiednimi barwnikami.

Wynik badań histopatologicznych

Wyniki przeprowadzonego badania histopatologicznego są dostępne dla lekarza prowadzącego, który przekazuje te informacje pacjentowi i na ich podstawie wdraża odpowiednie leczenie. Czas oczekiwania na wynik badania histopatologicznego może różnić się pomiędzy konkretnymi placówkami, ale zazwyczaj wynosi około 2-3 tygodnie.

Czy badanie histopatologiczne jest wiarygodne?

Z uwagi na szczegółowość oceny mikroskopowej, badanie można uznać za wiarygodne. Warto jednak pamiętać, że w wyniki pewnych błędów może dojść do błędnej interpretacji wyniki, dlatego zarówno dobry, jak i zły wynik badania histopatologicznego zawsze należy omówić z lekarzem prowadzącym.

Konsultacje ze specjalistą możesz umówić bez wychodzenia z domu, korzystając z witryny LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia:

1. Maciejewska, J. (2017). Badanie histopatologiczne. Medycyna Praktyczna. Dostępne na:  https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/80971,badanie-histopatologiczne. (Dostęp: 01.2023).
2. Ponikowska, M. (2020). Procedury pobierania materiału i przygotowania preparatów do badań histopatologicznych. Życie weterynaryjne, 95(2), s. 98-101.