Czym jest ciąża pozamaciczna?

Ciąża pozamaciczna to sytuacja, w której zapłodniona komórka jajowa nie ulega prawidłowej implantacji, a co za tym idzie, rozwija się poza błoną śluzową jamy macicy. Jest to bardzo niebezpieczny stan, który prowadzić może do zagrażającego życiu krwotoku wewnętrznego. Pod względem lokalizacji zarodka wyróżniamy kilka rodzajów ciąży pozamacicznej. Najczęściej są to odmiany jajowodowe, umiejscowione w obrębie bańki, cieśni, lejka lub części śródściennej narządu. W pozostałych przypadkach problem dotyczy jajnika, szyjki macicy lub jamy brzusznej. Statystycznie ciąże pozamaciczne stanowią 1-2% wszystkich ciąż i są jedną z przyczyn zgonów kobiet w pierwszym trymestrze. Rokowania zależą przede wszystkim od tego, jak szybko postawiona zostanie diagnoza, umożliwiająca interwencję chirurgiczną lub farmakologiczną.

Czynniki ryzyka ciąży pozamacicznej

Do tej pory zidentyfikowano wiele czynników zwiększających ryzyko ciąży pozamacicznej. Zaliczamy do nich nieprawidłowości w budowie jajowodów, a także zabiegi operacyjne w obrębie miednicy mniejszej. Duże znaczenie mają przebyte infekcje jajników, m.in. chlamydiami oraz tocząca się endometrioza. Obciążone ryzykiem są też pacjentki, u których doszło w przeszłości do poronienia lub przerwania ciąży, stosowania wkładek wewnątrzmacicznych lub środków antykoncepcyjnych opartych wyłącznie na progestagenach. Co istotne, każda ciąża pozamaciczna zwiększa prawdopodobieństwo takich komplikacji w przyszłości. Lekarze zwracają uwagę na fakt, że odsetek ciąż ektopowych wzrasta wraz z wiekiem, zwłaszcza po 35. roku życia oraz w wyniku stosowania technik wspomaganego rozrodu.

Warto pamiętać, że nie każda pacjentka, u której doszło do ciąży pozamacicznej, ma wymienione czynniki ryzyka w wywiadzie oraz nie istnieje uniwersalna metoda, pozwalająca uniknąć tego typu powikłań.

Jak objawia się ciąża pozamaciczna?

Ciąża pozamaciczna początkowo daje podobne objawy, jak ciąże o prawidłowym przebiegu. Dochodzi do zatrzymania miesiączki, piersi stają się bardziej tkliwe, pojawiają się mdłości. W przypadku ciąży pozamacicznej po kilku tygodniach mogą wystąpić bóle w dolnej części brzucha, krwawienia z dróg rodnych, a nawet omdlenia. Wyczuwalny bywa również bolesny guz przydatków. Rozerwanie narządu i krwotok wewnętrzny jest stanem bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia, dlatego wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.

Rozpoznanie ciąży pozamacicznej

Każdy przypadek podejrzenia ciąży wymaga niezwłocznej konsultacji z lekarzem ginekologiem. Niestety, nie jest łatwo potwierdzić rozwój ciąży pozamacicznej. W tym celu lekarz musi przeprowadzić tzw. diagnostykę różnicową, aby wykluczyć ewentualne inne przyczyny objawów, z którymi zgłosiła się do niego pacjentka takie jak zapalenie wyrostka robaczkowego, torbiele jajnika czy zapalenie przydatków. Konieczne jest oznaczenie poziomu gonadotropiny kosmówkowej oraz poziomu metabolitu progesteronu PGD w surowicy, a także wykonanie badania USG lub laparoskopii. 

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty możesz zarezerwować za pośrednictwem portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Leczenie ciąży pozamacicznej

Jedną z metod leczenia ciąży pozamacicznej jest jej usunięcie za pomocą metod chirurgicznych, głównie laparoskopowych. W przypadku poważnego uszkodzenia, konieczne może być usunięcie całego jajowodu. Jeżeli pacjentka nie wymaga pilnej interwencji, możliwe jest zastosowanie metody farmakologicznej, polegającej na podaniu metotreksatu drogą domięśniową. Lek hamuje rozwój zarodka i daje szansę na uniknięcie zabiegu chirurgicznego. Pacjentka, u której wcześniej zdiagnozowano ciążę pozamaciczną, powinna być pod stałą kontrolą lekarza ginekologa, zwłaszcza w przypadku ponownych starań o dziecko.