Czym jest czerniak?

Czerniak jest nowotworem powstającym z komórek zawierających pigment, czyli melanocytów. Najczęściej występuje on na skórze, jednakże istnieją przypadki jego wystąpienia w miejscach takich jak: jelita, jama ustna czy też oko. W przypadku kobiet czerniaki najczęściej występują na kończynach dolnych, a u mężczyzn na plecach. W 25 % przypadków czerniaki powstają z już istniejących pieprzyków. 

Wyróżnia się 3 główne rodzaje czerniaka:

• czerniak szerzący się powierzchownie - jest to najczęściej występujący rodzaj (od 60 do 70 % przypadków), powstaje ze znamion barwnikowych, np. pieprzyków;
• czerniak guzkowy - jest to najcięższa postać nowotworu. Występuje od 10 do 30 % przypadków;
• czerniak bezbarwnikowy - stosunkowo rzadki (2 % przypadków). Jak sama nazwa wskazuje, jest on pozbawiony barwnika, a jego charakterystycznym objawem jest pojawienie się powiększającej się grudki o różowo-czerwonym zabarwieniu.

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia czerniaka

W chwili obecnej znane są dwa podstawowe czynniki zwiększające szanse wystąpienia czerniaka. Pierwszym z nich jest promieniowanie ultrafioletowe (UV). Źródłem takiego promieniowania jest słońce, a także wszelkiego rodzaju urządzenia do opalania. Szanse wystąpienia zwiększają zarówno krótkotrwałe, lecz intensywne narażanie skóry na promienie słoneczne oraz wszelkiego rodzaju oparzenia słoneczne. Kolejnymi czynnikami są: wrodzone lub nabyte upośledzenie odporności, pieprzyki skórne, czy też występowanie czerniaków w wywiadzie rodzinnym. 

Umów wizytę u dermatologa

W jaki sposób rozpoznać czerniaka?

Czerniak nie daje charakterystycznych objawów. Nie oznacza to jednak, że niemożliwe jest jego wczesna diagnoza. W przypadku zauważenia nowej zmiany skórnej, przypominającej pieprzyka, lub w przypadku zaobserwowania zmiany kształtu, pęknięcia, czy też swędzenia już posiadanego pieprzyka, warto udać się do lekarza w celu sprawdzenia, czy nie mamy do czynienia z czerniakiem.

Diagnozowanie czerniaka

Lekarzem, do którego powinniśmy się udać w momencie podejrzenia przez nas czerniaka jest dermatolog. W celu zdiagnozowania czerniaka, podstawowym narzędziem dermatologa jest dermatoskop - jest to urządzenie pozwalające oglądać wszelkiego rodzaju zmiany skórne w dziesięciokrotnym powiększeniu, wyposażone dodatkowo w źródło światła. Badanie dermatoskopowe pozwala wykluczyć wystąpienie takich zmian skórnych jak: brodawki łojotokowe, czy też rak drobnokomórkowy. W celu uzupełnienia wywiadu dermatologicznego, lekarz przeprowadza wywiad w celu zebrania informacji o czynnikach ryzyka mogących zwiększyć ryzyko wystąpienia czerniaka. 

Do bardziej zaawansowanych technik diagnostycznych należy laserowa skanująca mikroskopia konfokalna - pozwala ona ocenić pobraną próbkę zmiany skórnej pod kątem kształtu komórek barwnikowych i układu komórek znamionowych. 

Sposoby leczenia czerniaka

Głównym czynnikiem wpływającym na skuteczność terapii czerniaka jest stadium, w jakim znajduje się nowotwór. Im szybciej zostanie on wykryty i prawidłowo zdiagnozowany, tym większa jest szansa na jego wyleczenie. Główną metodą leczenia jest jego chirurgiczne wycięcie. Jednakże zabieg ten nie zawsze gwarantuje pełny powrót do zdrowia - wszystko zależy od tego, jaka była grubość nowotworu oraz w jakim stopniu nastąpiły przerzuty. Możliwe jest także zastosowanie przez lekarza onkologa leczenia z wykorzystaniem leków cytostatycznych lub immunostymulujących.

Profilaktyka czerniaka

Mimo faktu, że czerniak jest niezwykle niebezpiecznym nowotworem, istnieją sposoby, dzięki którym możliwe jest zmniejszenie ryzyka jego wystąpienia. Należą do nich:

• unikanie słońca w momencie jego największej aktywności, tj. w godzinach od 10.00 do 15.00
• stosowanie nakryć głowy
• stosowanie kremów z odpowiednimi filtrami UVA i UVB
• unikanie ekspozycji dzieci poniżej 1 roku życia na promienie słoneczne
• unikanie stosowania leków mogących powodować fotouczulenia lub, jeśli nie jest to możliwe, zabezpieczać skórę z użyciem odpowiedniej odzieży.

Jak w przypadku każdej choroby warto jest również wykonywać okresowe, profilaktyczne badania u lekarza dermatologa, dzięki czemu możliwe jest odpowiednio wczesne wykrycie czerniaka. Dogodny termin wizyty u tego specjalisty możemy zarezerwować on-line na LekarzeBezKolejki.pl.

Autor