Czyrak - co to?

Pod nazwą czyrak funkcjonuje wywoływane przez bakterie zapalenie mieszka włosowego oraz otaczających go tkanek. Jednak w przeciwieństwie do standardowego zapalenia mieszka włosowego, w trakcie jego przebiegu tworzy się czop martwiczy i dochodzi do obumarcia i rozpadu tkanek, zlokalizowanych w okolicy mieszka włosowego. Czyrak gromadny jest natomiast zjawiskiem zlewania się licznych czyraków, umiejscowionych na zapalnym podłożu. Bakterią, która wywołuje tę przypadłość jest gronkowiec złocisty - Staphylococcus aureus. Przebieg całej choroby trwa kilka dni. Stan, w którym występują liczne czyraki, określa się jako czyraczność.

Kto jest najbardziej narażony na wystąpienie czyraka?

Czyrak jest dolegliwością, która może dotknąć wszystkich - zarówno dzieci, jak i dorosłych. Osoby z osłabionym układem immunologicznym, wrodzonymi niedoborami immunologicznymi czy nosiciele wirusa HIV są szczególnie narażone na częstsze występowanie czyraka. Organizm wówczas nie jest w stanie skutecznie bronić się przed zakażeniem. Dotyczy to także pacjentów stosujących przewlekle leki immunosupresyjne, m.in. glikokortykosteroidy, cyklofosfamid czy azatioprynę. Cukrzyca może powodować uszkodzenia tkanek lub zwiększenie podatności tkanek na infekcje, dlatego jest chorobą zwiększającą ryzyko wystąpienia czyraka. Pacjenci z chorobami nerek, atopowym zapaleniem skóry, a także nowotworami czy ogólnie wyniszczeni są również narażeni na wystapienie czyraka.

Umów wizytę u dermatologa

Objawy czyraka

Na początku widoczna jest rumieniowa zmiana na skórze, w okolicy mieszka włosowego. Po jakimś czasie na zmianie pojawia się guzek, o zabarwieniu czerwono-fioletowym. Następnie guzek transformuje w krostę, która ulega martwicy i rozpada się, czemu towarzyszy wydzielenie tzw. czopa martwiczego. Na miejscu czyraka bardzo często powstaje kraterowy ubytek skóry, a po tym pozostaje mała blizna. Zazwyczaj występowanie czyraka jest bolesne. Jako, że jest to zapalenie mieszka włosowego, czyraki można spotkać praktycznie wszędzie, gdzie występuje owłosienie. Najczęściej są to twarz, pachy, pośladki, pachwiny, kark czy przewód zewnętrzny ucha. Czyraki zlokalizowane na twarzy są niebezpieczne - niewłaściwe postępowanie z nimi może zwiększać ryzyko przejścia zakażenia żyłami śródmózgowia m.in. do opon mózgu. Mowa tu o czyrakach w okolicy oczodołu, nosa, wargi górnej czy małżowiny usznej.

Leczenie czyraka

Jeśli zauważymy u siebie zmiany sugerujące wystąpienie czyraka - powinniśmy koniecznie odwiedzić dermatologa, szczególnie w przypadku, gdy potencjalny czyrak znajduje się na twarzy. Dermatolog zazwyczaj na podstawie wyglądu zmiany chorobowej może zdiagnozować czyraka. Czasami może się także wspomóc badaniem mikrobiologicznym wymazu, który został pobrany z chorobowo zmienionego miejsca na skórze.

W przypadku małej liczby czyraków najczęściej stosowane są maści z ichtiolem w składzie. Ichtiol jest substancją o ciemnobrunatnym kolorze i antyseptycznym, przeciwzapalnym oraz ściągającym działaniu. Warto także zastosować również preparat działający odkażająco. Częstą praktyką jest także nacinanie i usuwanie czopa martwiczego. Ponieważ czyrak to dolegliwość spowodowana przez bakterie, właściwą formą jej leczenia są antybiotyki, szczególnie w przypadku czyraka gromadnego. Zazwyczaj wykorzystuje się penicyliny i cefalosporyny doustnie. Ważne jest, aby nie wyciskać czy nacinać samemu zmiany chorobowej, nawet już po zakończeniu leczenia. Może to bowiem spowodować rozwój bakterii i zwiększyć ryzyko na ponowne wystąpienie czyraka.

Profilaktyka czyraka

Chociaż czyrak występuje często, istnieje kilka zasad, których przestrzeganie może zmniejszyć jego ryzyko. Przede wszystkim trzeba należycie kontrolować przebieg cukrzycy. Należy badać poziom glukozy we krwi oraz przyjmować leki przeciwcukrzycowe. Należy chronić się przed infekcją, m.in. zachowując właściwą higienę osobistą. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób z osłabioną odpornością, Osoby z chorobami nerek powinny stosować się do diety niskobiałkowej oraz zadbać o przyjmowanie leków.

Autor