Czym jest ganglion?

Ganglion to galaretowata, stosunkowo mała, jamista torbiel wypełniona płynem (mieszanka m.in. kwasu hialuronowego, glukozaminy, albuminy) i otoczona tkanką łączną. Powstaje w okolicy torebki stawowej, ale nie łączy się z nią. Innymi słowy to nierakowa, niegroźna torbiel, pojawiająca się w miejscach urazów lub na najbardziej przeciążonych strukturach ludzkiego ciała, np. na nadgarstku, w okolicy kolana lub stóp. Szczególnie narażone na wystąpienie ganglionu są osoby wykonujące prace, podczas których nadwyrężane są konkretne części ciała, m.in. pracownicy biurowi czy sportowcy.

Początkowo ganglion osiąga wielkość ziarenka grochu, jednak pod wpływem permanentnych przeciążeń, może dojść do zwiększenia rozmiarów torbieli. Ganglion może powodować dolegliwości bólowe oraz ograniczenie ruchomości w danym stawie.

Przyczyny powstawania ganglionu i widoczne objawy

Dokładna przyczyna pojawiania się ganglionu nie jest znana. Najprawdopodobniej głównym powodem jego wystąpienia są zmiany degeneracyjne tkanki łącznej. U znacznej części pacjentów torbiel pojawia się również po przebytym urazie lub w wyniku przeciążeń i stanów zapalnych ścięgien i torebek stawowych, związanych np. z charakterem wykonywanej pracy lub specyfiką uprawianego sportu.

Na skutek regularnych przeciążeń czy mikrourazów, pochewki ścięgien mogą produkować nadmierną ilość płynu, który w normalnych warunkach pozwala na swobodną przesuwalność ścięgien. W przypadku zwiększonej produkcji płynu mogą pojawić się patologiczne zmiany, ściana pochewki pogrubia się i uwypukla, co wyczuwalne jest na powierzchni skóry jako ganglion.

Ganglion − diagnostyka

Pierwszym krokiem, który należy wykonać po zauważeniu guzka, powinna być konsultacja u lekarza internisty lub ortopedy. Dobrze przeprowadzona diagnostyka jest niezwykle ważna, ponieważ pozwala wykluczyć ewentualne zmiany nowotworowe. Do podstawowych badań diagnostycznych przy pojawieniu się tajemniczego guzka należy m.in. badanie palpacyjne i USG, a czasem wykonuje się również rezonans magnetyczny.

Ganglion powoduje u pacjentów dolegliwości bólowe w trakcie codziennych czynności, przez co będzie również bolesny w trakcie badania palpacyjnego.

Leczenie ganglionu

Zdiagnozowany przez lekarza ganglion należy poddać leczeniu, które uzależnione jest od obrazu klinicznego i ewentualnych dodatkowych dolegliwości zgłaszanych przez pacjenta.

Leczenie zachowawcze

Początkowo stosuje się zabiegi zachowawcze, opierające się głównie na fizjoterapii oraz wyeliminowaniu przyczyn powstania ganglionu. 

Do najważniejszych zabiegów stosowanych przy pojawieniu się gangliona zalicza się:

• odciążenie stawu objętego zmianą, 
• terapię manualnę,
• fizykoterapię (laseroterapia, ultradźwięki). 

Wykonanie powyższych zabiegów skutkuje zmniejszeniem dolegliwości bólowych ganglionu, dzięki czemu możliwe jest zastosowanie terapii manualnej oraz wprowadzenie ćwiczeń umożliwiających zwiększenie zakresu ruchomości stawu. W większości przypadków leczenie zachowawcze jest wystarczające.

Leczenie zabiegowe

Jeśli po wdrożonym leczeniu zachowawczym problem nie ustępuje, a wręcz nasilają się objawy bólowe i występuje coraz mniejszy zakres ruchomości stawu objętego ganglionem, konieczna jest punkcja z aspiracją płynu w torbieli (wykonywana pod kontrolą USG) oraz podanie leków przeciwzapalnych. Po takiej interwencji stosuje się odciążenie stawu, a pacjent wraca do codzienności po kilku dniach od zabiegu. 

Jeśli zabieg punkcji nie przynosi zamierzonych efektów, ortopeda zaproponuje najprawdopodobniej zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu problematycznego fragmentu torebki stawowej lub pochewki ścięgnistej. Po takim zabiegu konieczne jest unieruchomienie stawu oraz ograniczenie ruchomości ze względu na proces gojenia się rany pooperacyjnej. Powrót do aktywności następuje po około 5-6 tygodniach od zabiegu.

Ganglion − podsumowanie

Jeśli zauważyłeś u siebie charakterystyczną torbiel lub inną “dziwną” zmianę − nie zwlekaj i jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem w celu przeprowadzenia dokładnej diagnostyki. Szybko zdiagnozowany ganglion można sprawnie leczyć, dlatego nie należy lekceważyć nawet niewielkich zmian w naszym ciele.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.