Co to jest hemoglobina glikowana?

Hemoglobina glikowana (HbA1c) jest to białko powstałe wskutek reakcji nieenzymatycznej. Reakcja ta polega na przyłączeniu cząsteczek glukozy do wolnych łańcuchów aminowych znajdujących się w cząsteczce hemoglobiny – czas trwania reakcji jest równy długości życia krwinki czerwonej (ok 120 dni). Im dłużej w organizmie był utrzymany stan hiperglikemii (zbyt wysokiego stężenia cukru we krwi) tym wartości HbA1c są wyższe. Dzięki temu badaniu jesteśmy w stanie określić czy poziomy cukru we krwi przez poprzednie 2-3 miesiące były odpowiednie. Jest to bardzo dobra metoda diagnostyczna pozwalająca monitorować poprawność leczenia cukrzycy. Hemoglobina glikowana została wyizolowana już w 1958 roku, dzięki czemu diagnostyka zaburzeń metabolizmu węglowodanów od tego czasu bardzo się rozwinęła.

Umów się do lekarza rodzinnego

Dlaczego pomiar hemoglobiny glikowanej jest ważny?

Wartości HbA1c są podstawą do określenia jaki średni poziom glukozy we krwi przez okres ostatnich 9-12 tygodni był obecny w organizmie pacjenta. Parametr ten pozwala ustalić czy podjęte leczenie jest skuteczne, czy dawki leku są wystarczające, aby wyrównać poziom cukru we krwi. Dzięki określeniu wartości hemoglobiny glikowanej lekarz diabetolog może ocenić ryzyko rozwoju powikłań cukrzycowych i w miarę możliwości opóźnić ich powstanie. Pomiar hemoglobiny glikowanej wykorzystywany jest również do wykrywania zaburzeń gospodarki węglowodanowej przed rozpoznaniem cukrzycy.

Jak wygląda badanie poziomu hemoglobiny glikowanej?

Podstawową zaletą tego badania jest brak wymogu konkretnego przygotowania się pacjenta - badanie może być wykonane po spożytym posiłku. Na wynik poziomu hemoglobiny glikowanej nie mają również wpływu takie czynniki jak stres czy wysiłek fizyczny. Do badania przystępujemy w wybranym laboratorium diagnostycznym, gdzie zostanie pobrana krew żylna. Nie jest to badania inwazyjne, dlatego też po jego zakończeniu pacjent może wrócić do domu, bez konieczności dłuższego pozostania w placówce diagnostycznej. Badanie poziomu hemoglobiny glikowanej należy wykonywać na zlecenie lekarza diabetologa lub według własnych potrzeb – odstęp między kolejnym badaniem nie powinien być krótszy niż 3 miesiące.

Hemoglobina glikowana – normy

Prawidłowymi wartościami HbA1c u ludzi zdrowych (nie chorujących na cukrzycę) są wartości od 3 do 4%. Im te wartości są wyższe tym stężenie glukozy we krwi było wyższe:

• poziom HbA1c 6% - odpowiada 135 mg/dl glukozy we krwi;
• 7% - 170 mg/dl;
• 8% - 205 mg/dl;
• 9% - 240 mg/dl;
• 10% - 275 mg/dl;
• 11% - 310 mg/dl;
• 12% - 345 mg/dl.

Ogólnie przyjmuje się, że u osób z rozpoznaną cukrzycą wskaźnik ten powinien być na poziomie poniżej 7%. Wyjątkiem są kobiety ciężarne u których zdiagnozowano cukrzycę ciążową – wówczas wskaźnik ten nie powinien przekraczać wartości 6,1%. U osób ze świeżo wykrytą cukrzycą oraz młodzieży wartości hemoglobiny glikowanej nie powinny być wyższe niż 6,5%. Wyższe wartości są dozwolone u osób starszych - po 70. roku życia, które od lat chorują na cukrzycę i mają powikłania sercowo-naczyniowe. Wówczas poziom hemoglobiny glikowanej nie może przekraczać 8%.

Prawidłowo wyrównane wartości hemoglobiny glikowanej są kluczowym aspektem w leczeniu cukrzycy. Im wartości HbA1c są bardziej zbliżone do prawidłowych, tym komplikacje związane z chorobą jaką jest cukrzyca są mniejsze, a co za tym idzie komfort życia większy. Pamiętajmy o regularnych badaniach, które może zlecić nam lekarz rodzinny. Poprzez systematyczne monitorowanie stanu zdrowia możemy wykryć nieprawidłowości w organizmie i podjąć leczenie, aby zapobiec przykrym skutkom choroby – w tym wypadku cukrzycy. Nieprawidłowe wartości hemoglobiny glikowanej mogą wskazywać na rozwijającą się cukrzycę, a więc chorobę przewlekłą, której leczenie jest wieloetapowe. Badajmy się więc regularnie!

Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Autor