Tchawica – jakie funkcje pełni?

Tchawica (łac. trachea) jest narządem układu oddechowego, zlokalizowanym w jego górnych partiach i mierzy około 12 centymetrów. Ma postać rury zbudowanej z chrząstek, która rozpoczyna się na wysokości kręgu szyjnego C6-C7 i sięga aż do kręgu piersiowego Th4-Th5. Stanowi przedłużenie krtani, na końcu rozdziela się na oskrzela główne prawe i lewe.

Tchawica zapewnia stały dopływ powietrza do płuc, a wyściełający ją nabłonek chroni dolne drogi oddechowe przez pyłem, drobinkami kurzu i mikroorganizmami. Taka budowa sprawia, że tchawica narażona jest na ryzyko wystąpienia infekcji.

Przyczyny zapalenia tchawicy

Zapalenie tchawicy bardzo rzadko występuje jako samodzielne schorzenie, przeważnie jest infekcją wtórną do zapalenia górnych dróg oddechowych – jamy nosowej, gardła, krtani. Powodem może być też wcześniejsze zapalenie oskrzeli. Wśród najczęstszych czynników rozwoju infekcji wymienia się wirusy grypy i paragrypy, rhino- i adenowirusy. Rzadziej powodem są zakażenia bakteriami atypowymi -  Chlamydia pneumoniae oraz Mycoplasma pneumoniae. O chorobę nietrudno, ponieważ wspomniane patogeny rozprzestrzeniają się drogą kropelkową. Przebywanie w dużych skupiskach ludzi, przemieszczanie się komunikacją miejską oraz niezachowanie prawidłowej higieny – te czynniki znacząco podnoszą ryzyko zachorowania. Infekcji sprzyja także przebywanie w miejscach silnie zapylonych i zadymionych oraz klimatyzowanych, gdzie powietrze jest wyjątkowo suche.

Umów wizytę u laryngologa

Jak objawia się zapalenie tchawicy?

Zapalenie tchawicy przebiega w formie ostrej lub przewlekłej. W pierwszym przypadku może mu towarzyszyć zapalenie oskrzeli oraz krtani; objawy są intensywne, jednak zazwyczaj ustępują po kilku dniach. Forma przewlekła występuje, gdy śluzówka tchawicy jest permanentnie drażniona spływającą wydzieliną np. w przebiegu zapalenia zatok lub gardła, może też być konsekwencją przewlekłego narażenia na działanie niekorzystnych czynników (np. suche powietrze, zapylenie otoczenia).

Dominującym objawem zapalenia tchawicy, zwłaszcza na początku infekcji, jest suchy i duszący kaszel, czasem określany jako szczekający. Wraz z trwaniem choroby może przybrać postać kaszlu produktywnego, któremu towarzyszy dotkliwy ból gardła i drapanie, świszczący oddech, a także typowe dla infekcji dróg oddechowych osłabienie, zwiększona męczliwość i gorączka.

Zapalenie tchawicy – kiedy iść do lekarza?

Przy zaostrzeniu choroby mogą wystąpić zaburzenia oddychania i ostre duszności, dlatego choroby nie można lekceważyć. Obrzęki w obrębie tchawicy są szczególnie groźne u małych dzieci. Jeżeli infekcja przedłuża się, a objawy nie ustępują, należy udać się na wizytę do lekarza rodzinnego bądź pediatry, jeżeli choruje dziecko.

Jeżeli infekcja ma podłoże bakteryjne, lekarz zaleci odpowiednio dobraną antybiotykoterapię. Najczęściej jednak zapalenie tchawicy jest konsekwencją infekcji wirusowej, dlatego podstawą terapii jest leczenie objawowe. Lekarz rodzinny może zalecić stosowanie środków na bazie paracetamolu bądź ibuprofenu, które obniżą gorączkę oraz złagodzą dolegliwości bólowe. Jeżeli infekcji towarzyszy kaszel produktywny, wskazane jest stosowanie środków rozrzedzających wydzielinę i ułatwiających jej odkrztuszanie. Przy kaszlu suchym można sięgnąć po leki, które złagodzą odruch kaszlowy.

Podczas choroby pacjent powinien pozostać w domu i odpoczywać. Należy unikać czynników mogących podrażniać drogi oddechowe – dymu papierosowego, przebywania w zapylonych pomieszczeniach bądź pomieszczeniach klimatyzowanych. W rzadkich przypadkach choroba może wymagać natychmiastowego podania glikokortykosteroidów bądź adrenaliny.

Domowe sposoby na zapalenie tchawicy

Leczenie zapalenia tchawicy można wspomóc domowymi metodami oraz odpowiednimi praktykami, które szybciej przywrócą organizm do zdrowia. Ważne jest nawilżanie dróg oddechowych, dlatego należy zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa chory. Można skorzystać z nawilżacza powietrza lub położyć wilgotny ręcznik na ciepły kaloryfer. Pomocne będą też inhalacje z foli fizjologiczne oraz z dodatkiem olejków eterycznych bądź z wykorzystaniem naparów ziołowych. Pamiętajmy też, by nawilżać organizm od środka, wypijając przynajmniej 2 litry wody w ciągu dnia.