Czym jest krwotok?

Krwotok to nic innego jak nagła, zazwyczaj obfita utrata krwi, powstała w wyniku przerwania ciągłości naczyń krwionośnych na skutek choroby lub urazu. Groźne dla życia mogą być krwotoki spowodowane schorzeniami, takimi jak choroba wrzodowa żołądka, nowotwory, hemofilia czy żylaki przełyku. Duża ilość utraconej krwi może wywołać wstrząs hipowolemiczny, a w konsekwencji śmierć, dlatego tak ważna jest szybka reakcja i udzielenie pomocy.

Umów się do lekarza rodzinnego

Jakie są rodzaje krwotoków?

Krwotoki możemy klasyfikować ze względu na narząd, którego dotyczą. Wyróżniamy zatem: 

• krwotok sercowy – powstaje na skutek urazu serca (rana kłuta, pęknięcie blizny pozawałowej);
• krwotok aortalny – przyczyną może być tętniak aorty lub urazy;
• krwotok tętniczy – powstaje na skutek uszkodzenia tętnicy (krew jest jasnoczerwona i wypływa pulsującym strumieniem);
• krwotok żylny – powstaje w wyniku uszkodzenia żyły (wypływająca krew ma ciemnoczerwone zabarwienie, wypływa wolno i jednostajnie);
• krwotok miąższowy – powstający w wyniku uszkodzenia narządów, takich jak wątroba czy nerki;
• krwotok włośniczkowy – krew wypływa z drobnych naczyń (zaliczamy tu drobne urazy skóry czy błon śluzowych).

Krwotoki możemy podzielić też w zależności od miejsca wypływu krwi na zewnętrzne oraz wewnętrzne. Te drugie mogą być znacznie groźniejsze, gdyż do utraty krwi dochodzi często przez długi czas bez żadnych widocznych objawów. 

Krwotok wewnętrzny

Z krwotokiem wewnętrznym mamy do czynienia gdy krew nie wylewa się poza jamy ciała. Najczęstszymi przyczynami krwotoków wewnętrznych są tętniaki, tępe urazy, wypadki komunikacyjne. W zależności od miejsca krwawienia możemy wyróżnić krwotoki do:

• jamy czaszki (na przykład krwotok podpajęczynówkowy),
• żołądka,
• jamy otrzewnej,
• płuc.

Niestety krwotoku wewnętrznego nie da się zatamować, jedyne co można zrobić to odpowiednio ułożyć poszkodowanego i wezwać jak najszybciej pogotowie. Krwotok wewnętrzny oprócz charakterystycznych objawów, takich jak: spadek ciśnienia, bladość skóry, osłabienie, mroczki przed oczami czy utrata przytomności, charakteryzuje się również: 

• wymiotowaniem krwią lub obecnością krwi w stolcu,
• krwią w moczu,
• odkrztuszaniem wydzieliny z krwią.

Jednym z najniebezpieczniejszych krwotoków wewnętrznych są krwotoki do jam czaszki. Rzadkim, ale bardzo poważnym w skutkach jest krwotok podpajęczynówkowy, w czasie którego krew przedostaje się do płynu mózgowo-rdzeniowego, najczęściej w wyniku pęknięcia tętniaka. Objawia się silnym, piorunującym bólem głowy w okolicy potylicy i karku, nadwrażliwością na światło i hałas, a także nudnościami i wymiotami. Charakterystycznym objawem krwotoku podpajęczynówkowego jest sztywność karku oraz brak możliwości przyciągnięcia brody do klatki piersiowej. Osobę z takimi objawami należy jak najszybciej przewieźć do szpitala.

Krwotok zewnętrzny

Z krwotokiem zewnętrznym mamy do czynienia, gdy krew uchodzi poza jamy ciała. Jego przyczyny mogą być różne – od rozległych urazów powypadkowych, po drobne zranienia skóry czy błon śluzowych. Jednym z najczęstszych krwotoków zewnętrznych jest krwotok z nosa, dlatego warto wiedzieć, jak zachować się w takiej sytuacji, zarówno z perspektywy pacjenta, jak i osoby udzielającej pierwszej pomocy.

Jak zatamować krwotok z nosa?

Zatamowanie krwotoku z nosa nie jest wcale trudne – wystarczy zastosować się do kilku prostych zasad. Osobę poszkodowaną należy ustawić w pozycji siedzącej, lekko pochylonej do przodu. Ważne jest, aby lekko uciskać skrzydełka nosa, a krew spływającą po tylnej ścianie gardła wypluwać. Dobrze jest zastosować zimne okłady na kark oraz grzbiet nosa.

Po zatamowaniu krwawienia należy nawilżyć błonę śluzową nosa za pomocą wody morskiej, soli fizjologicznej czy preparatów w postaci żelu lub maści do nosa. 

Jeśli krwawienie przez długi czas nie ustaje lub krwawienia powtarzają się dość często, należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub laryngologa.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Sposoby tamowania krwotoków

Tamując krwotok, należy przede wszystkim należy zadbać o swoje bezpieczeństwo, a jeśli to możliwe, założyć rękawiczki chirurgiczne.

Każdy krwotok wymaga natychmiastowego działania. Pierwszym krokiem w tamowaniu wypływu krwi jest ucisk. Za pomocą jałowego opatrunku (jeśli mamy taki pod ręką, jeśli nie – sprawdzi się również skarpetka, koszulka) uciskamy ranę przez około 5 minut i zabezpieczamy bandażem. 

Jeśli krwotok jest na tyle duży, że zastosowany opatrunek nie wystarczy, dokładamy kolejną warstwę, bez zdejmowania przesiąkniętego materiału. Opaskę uciskową stosujemy tylko w ostateczności, ze względu na ryzyko niedokrwienia i martwicy. Jeśli zajdzie taka konieczność, odnotujmy dokładny czas jej założenia i kontrolujmy ukrwienie oraz reakcje zranionej części ciała na bodźce co 30 minut. Opaskę warto poluzować co jakiś czas.

Podczas udzielania pierwszej pomocy opatrywaną część ciała należy unieść powyżej serca jeśli to możliwe i unieruchomić.

Jeśli krwotok dotyczy rany głowy, nie stosujemy ucisku, gdyż mogło dojść do uszkodzenia czaszki. Zabezpieczamy ją tylko opatrunkiem osłaniającym.