Wazopresyna a moczówka prosta

Wazopresyna jest hormonem wytwarzanym przez tylny płat przysadki, mającym za zadanie wchłanianie wody w kanalikach nerkowych oraz zagęszczania moczu. Fizjologicznie człowiek wydala około 0,5-2,5 l moczu na dobę. Pacjenci cierpiący na moczówkę prostą, wydalają około 10-15 l na dobę, ze względu na niedobór wazopresyny. Choroba może prowadzić do odwodnienia oraz zaburzeń elektrolitowych, szczególnie u osób starszych czy leżących, u których ciężej zadbać o prawidłowe nawodnienie.

Umów się do lekarza rodzinnego

Moczówka prosta – przyczyny i objawy

Początkowo moczówka prosta może imitować objawy cukrzycy. Jednak w przypadku moczówki objawy związane ze zwiększonym pragnieniem i częstym oddawaniem moczu są spowodowane niedoborem wazopresyny lub niewrażliwością tkanek na jej prawidłowy poziom. 

Wyróżnia się dwa typu moczówki: moczówkę prostą ośrodkową i nerkową. Ze względu na to, że moczówka może się objawić w każdym wieku (zarówno u dorosłych, jak i u dzieci), należy zwrócić szczególną uwagę na objawy, którymi się charakteryzuje. 

Objawy moczówki prostej to m.in.:

• bardzo częste oddawanie moczu,
• wzmożone pragnienie,
• zmęczenie.

U dzieci obserwuje się również:

• moczenie się w nocy,
• gorączkę, wymioty,
• rozdrażnienie, płacz.

Moczówka prosta ośrodkowa

Moczówka prosta ośrodkowa związana jest z zaburzonym funkcjonowaniem lub uszkodzeniem przysadki mózgowej lub podwzgórza, co skutkuje spowolnieniem, a nawet całkowitym zahamowaniem wytwarzania i przekazywania wazopresyny. Sytuacja niedoboru tego hormonu powoduje nadmierną produkcję moczu. Dzieje się tak najczęściej w wyniku:

• urazu głowy,
• operacji lub zabiegu chirurgicznego,
• obecności guza,
• choroby zapalnej.

Moczówka prosta nerkowa

W tym przypadku przyczyną moczówki jest nieprawidłowa praca nerek oraz brak ich reakcji na prawidłowy poziom wazopresyny. Jest to najczęściej spowodowane:

• wadą wrodzoną,
• przewlekłą niewydolnością nerek,
• przewlekłym zapaleniem nerek,
• uszkodzeniem nerek przez chorobę nowotworową,
• przyjmowaniem niektórych leków (np. lit),
• zaburzeniami metabolicznymi (hipokaliemia, hiperkalcemia).

Diagnostyka moczówki prostej

Pacjent, który zauważył u siebie niepokojące objawy wielomoczu i zwiększonego pragnienia, powinien zgłosić się do lekarza rodzinnego, który przeprowadzi wywiad oraz zleci odpowiednie badania, m.in badanie moczu wraz z oceną ciężaru właściwego, a także badania krwi. W razie potrzeby pacjent na dalszą diagnostykę kierowany jest do nefrologa lub endokrynologa. 

Wizytę u wybranego specjalisty z łatwością umówisz za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Moczówka a test zagęszczenia moczu

Do potwierdzenia diagnozy stosuje się test zagęszczenia moczu, który ze względu na ryzyko odwodnienia musi być wykonywany w szpitalu pod nadzorem personelu medycznego. Podczas tego testu pacjent jest cały czas monitorowany (pomiar masy ciała wykonuje się co około 2 godziny). Standardowy test zagęszczenia moczu trwa 18 godzin. Czas ten jest skracany u dorosłych lub u dzieci, u których istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo moczówki prostej, a parametry szybko się zmieniają, stanowiąc poważne zagrożenie odwodnienia. Test zakańcza się przez podanie wazopresyny oraz kolejne monitorowanie zagęszczenia moczu. Takie działania pozwalają również na odróżnienie moczówki ośrodkowej od nerkowej.

W przypadku potwierdzenia diagnozy, pacjent zostaje skierowany do endokrynologa lub nefrologa w celu wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Moczówka prosta – leczenie

Leczenie moczówki jest uzależnione od jej typu, a więc od przyczyny jej obecności. Moczówka centralna, ze względu na zaburzenie wytwarzania wazopresyny, może być leczona przez podawanie syntetycznej odmiany hormonu – desmopresyny.

Leczenie moczówki nerkowej, ze względu na przyczynę leżącą po stronie nerek, polega na leczeniu objawowym. Podawanie syntetycznej wazopresyny nie będzie miało tutaj zastosowania, gdyż problemem wywołującym schorzenie nie jest jej zaburzone wydzielanie.