Kiedy mówimy o nadciśnieniu wtórnym?

Gdy wartości ciśnienia tętniczego przekraczają 140/90 mm Hg w dwóch niezależnych pomiarach, mamy do czynienia z chorobą nadciśnieniową. Wyróżniamy wtedy:

• nadciśnienie pierwotne - wywołane przez czynniki genetyczne lub środowiskowe, związane z niezdrowym stylem życia;
• nadciśnienie wtórne - wynikające z innych chorób lub zażywanych leków.

W obu przypadkach należy jak najszybciej podjąć działania, mające na celu obniżenie wartości ciśnienia tętniczego. W przeciwnym razie gwałtownie zwiększa się ryzyko przerostu lewej komory serca, rozwoju miażdżycy, udaru, uszkodzenia nerek, a nawet zgonu. Niestety, określenie przyczyny nadciśnienia wtórnego jest trudnym zadaniem, gdyż w wielu przypadkach schorzenie, które je wywołuje przebiega bezobjawowo, co wymusza przeprowadzenie szerokiej diagnostyki.

Nadciśnienie wtórne w przebiegu innych chorób

Istnieje wiele chorób, które prowadzą do nadciśnienia wtórnego. Podejrzewamy je zwłaszcza w sytuacji znacznego przekroczenia normy 140/90 mm Hg, oporności na farmakoterapię oraz w przypadku młodych pacjentów. Często leczenie pierwotnej przyczyny pozwala na normalizację ciśnienia tętniczego, dzięki czemu można obniżyć dawkę przyjmowanych leków lub całkiem je odstawić.

Choroby nerek

Najczęstszą przyczyną nadciśnienia wtórnego są choroby nerek. Wiąże się to z ich funkcją, czyli filtracją krwi i usuwaniem produktów przemiany materii z moczem. Jeśli ich wydolność spada, zmniejsza się ilość wydalanej wody i sodu, a zwiększa się objętość krwi, wywierającej ucisk na naczynia. Uszkodzenie i ubytek miąższu nerek powoduje uwolnienie substancji podwyższających ciśnienie, m.in. angiotensyny.

Nadciśnienie wtórne wiąże się również ze zwężeniem tętnicy nerkowej, postępującego w wyniku procesu miażdżycowego lub dysplazji włóknisto-mięśniowej. W efekcie zaburza się ilość krwi, jaka przepływa przez nerki.

Czynnikiem ryzyka uszkodzenia nerek i rozwoju nadciśnienia wtórnego jest cukrzyca, której powikłaniem jest postępująca nefropatia. Z tego względu diabetycy powinni regularnie wykonywać badania moczu i monitorować we współpracy z lekarzem wydolność tych narządów.

Zaburzenia równowagi hormonalnej

Problemy z ciśnieniem mogą wynikać również z zachwiania równowagi hormonalnej. Szczególną uwagę należy zwrócić na choroby tarczycy, a także nadczynność przytarczyc. Zaburzenia odnotowuje się również u pacjentów z zespołem Cushinga, wywołanego przez zwiększone stężenie glikokortykosteroidów, a także pierwotnego hiperaldosteronizmu, wynikającego z nadprodukcji aldosteronu.

Obturacyjny bezdech senny

Obturacyjny bezdech senny bardzo często idzie w parze z rozwojem nadciśnienia wtórnego. Prawdopodobnie ma to związek z reakcją organizmu na niedotlenienie w trakcie snu. Ponadto pacjenci skarżą się na chroniczne zmęczenie, częste wybudzanie w nocy, kołatania serca oraz suchość w jamie ustnej i gardle. Warto pamiętać, że czynnikiem nasilającym dolegliwości jest otyłość brzuszna.

Koarktacja aorty

Częstą przyczyną sercowo-naczyniową wywołującą nadciśnienie wtórne jest koarktacja aorty. Polega na jej zwężeniu w odcinku cieśni, co prowadzi do zaburzenia prawidłowego przepływu krwi. Schorzenie prowadzi do wielu groźnych powikłań i może współistnieć z innymi wadami serca.

Umów wizytę u kardiologa

Jakie leki wywołują nadciśnienie wtórne

Zdiagnozowane nadciśnienie wtórne wynika często z przyjmowanych przewlekle leków. Zaliczamy do m.in.:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne;
• antykoncepcję hormonalną;
• sympatykomimetyki;
• glikokortykosteroidy;
• efedryna;
• erytropoetyna.

Pamiętajmy, aby zawsze informować lekarza o preparatach, które przyjmujemy, ponieważ każdy lek obciążony jest ryzykiem działań niepożądanych, a także może wchodzić w interakcje z terapią zapisaną nam podczas wizyty.

Czy nadciśnienie wtórne można wyleczyć?

Leczenie i rokowania w nadciśnieniu wtórnym zależne są od pierwotnej przyczyny. Często jej usunięcie umożliwia wyrównanie wartości ciśnienia tętniczego. Jeśli odnotujemy nieprawidłowe wyniki pomiarów, należy niezwłocznie udać się do lekarza POZ. W sytuacji, w której jesteśmy świadomi innych chorób przewlekłych, konieczne jest zgłoszenie się do lekarza odpowiedniej specjalizacji, np. kardiologa lub nefrologa. Wizytę umówić możesz nie wychodząc z domu, za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Autor