Czym jest nadżerka i jakie są jej objawy?

Nadżerka jest ubytkiem nabłonka lub błony śluzowej w konkretnej tkance. Często spotykanym typem nadżerem jest nadżerka szyjki macicy. Jej objawy łatwo można przeoczyć, ponieważ nie są charakterystyczne i mogą wskazywać na szereg innych schorzeń, a nawet być ignorowane przez pacjentkę. Są to m.in. białawe upławy, ból lędźwi oraz podbrzusza, a także krwawienia między miesiączkami lub po stosunku. Najczęstszymi przyczynami powstawania nadżerek są urazy mechaniczne, środki chemiczne, niewyleczona infekcja czy inne schorzenia, takie jak drożdżyca lub rak szyjki macicy. Jednak nie zawsze schorzenie określane przez lekarza jako nadżerka jest nadżerką.

Nadżerka właściwa, nadżerka rzekoma, ektopia...

Lekarz powinien odróżnić właściwą nadżerkę od tzw. ektopii, inaczej (i błędnie) nazywanej nadżerką rzekomą. W jej przypadku wcale nie mamy do czynienia z ubytkiem nabłonka czy błony śluzowej. Jest to natomiast występowanie na szyjce macicy nabłonka innego niż występujący tam naturalnie - zamiast nabłonka wielowarstwowego płaskiego znajduje się tam nabłonek gruczołowy, który jest silnie przekrwiony i wyglądowo może wskazywać na nadżerkę. U niektórych kobiet jest to po prostu stan fizjologiczny. W takich sytuacjach, jeżeli wynik badania cytologicznego jest prawidłowy oraz nie występują dodatkowe objawy (np. krwawienie po stosunku) nie trzeba ektopii leczyć, ponieważ nie jest to zagrożenie dla pacjentki. Ektopia jest rozpoznawana znacznie częściej niż nadżerka, a w wielu przypadkach lekarz określa właśnie ektopię jako nadżerkę.

Diagnostyka nadżerek

Aby właściwie zdiagnozować nadżerki, lekarz ginekolog może przeprowadzić kilka badań:

• Cytologia - jest to badanie, które umożliwia ocenę stanu komórek nabłonkowych szyjki macicy, co umożliwia m.in. wczesne wykrycie raka szyjki macicy. Polega na wprowadzeniu wziernika do pochwy i pobraniu małej próbki nabłonka szyjki macicy, która następnie jest oceniana pod mikroskopem. Cytologia powinna być wykonywana co roku przez każdą kobietę.

• Wykonanie testu w kierunki zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) - w przypadku diagnostyki nadżerek szyjki macicy bardzo istotne jest stwierdzenie, czy pacjentka jest zakażona wirusem brodawczaka ludzkiego. Jeśli wynik będzie pozytywny, lekarz jak najszybciej przystąpi do leczenia
• Kolposkopia - jest badaniem, które umożliwia oglądanie dolnych części układu rozrodczego kobiety: powierzchni szyjki macicy oraz pochwy i sromu, przy pomocy urządzenia zwanego kolposkopem, dzięki czemu ginekolog będzie w stanie stwierdzić wszelkie zmiany i infekcje zachodzące na drogach rodnych.

Leczenie nadżerek

Istnieje wiele metod leczenia nadżerek. Ich wybór należy do lekarza ginekologa i jest uzależniony od wieku pacjentki, jej objawów, wielkości zmian, wyniku badania cytologicznego, historii położniczej i obecności infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Jeżeli wyniki cytologii jest prawidłowy, a objawy nie są nasilone nie jest konieczna duża ingerencja. Może się zdarzyć, że lekarz ginekolog na początku przepisze pacjentce lek zwalczający stan zapalny i zaleci następną wizytę kontrolną. Wówczas zadecyduje, czy nadżerka się wygoiła czy konieczne będą dalsze leczenie. Wśród metod leczenia nadżerek istnieją metody bardziej i mniej inwazyjne. Do pierwszej grupy zaliczane są m.in. krioterapia. Zabieg polega na wymrażaniu rany i jest bezpieczny pacjentki. Wśród bardziej inwazyjnych metod leczenia nadżerek znajduje się m.in. usuwanie zmian za pomocą skalpela, lasera lub noża elektrycznego. Taka metoda wymaga  zastosowania znieczulenia, jednak ich zaletą jest uzyskanie usuniętego materiału, dzięki czemu możliwe jest przeprowadzenie badania histopatologicznego zmiany.

Czy nadżerka powinna być powodem do niepokoju?

W przypadku wykrycia nadżerki właściwej koniecznie trzeba przystąpić do leczenia. Uważa się, że niewyleczona nadżerka może doprowadzić m.in. do rozwinięcia się raka szyjki macicy. Dodatkowo nadżerki mogą powodować powstawanie zakażeń macicy i jajowodów oraz powodować dalsze komplikacje w przyszłości. Jeśli ginekolog zdiagnozuje nadżerkę, nie wolno zwlekać, tylko jak najszybciej rozpocząć leczenie, aby zminimalizować ryzyko rozwoju poważniejszych schorzeń.