Co to jest parestezja?

Parestezja, nazywana inaczej czuciem opacznym, jest przykrym doznaniem, najczęściej związanym z nieprawidłowościami występującymi w obrębie nerwów obwodowych lub centralnego układu nerwowego. Charakteryzuje się występowaniem reakcji czuciowej nieadekwatnej do działającego bodźca, np. dotyku. Parestezje mogą występować jako zaburzenie krótkotrwałe lub długotrwale pogarszać jakość życia pacjentów. Dotyczą głównie:

• kończyn górnych, zwłaszcza dłoni i palców;
• kończyn dolnych, w obrębie podudzi i stóp;
• tułowia;
• twarzy.

Umów się do lekarza rodzinnego

Parestezja - objawy

Parestezje objawiają się nieprzyjemnymi doznaniami czuciowymi, jednak dyskomfort ten nie jest związany z poczuciem bólu, niezależnie od stopnia nasilenia i częstości występowania. Pacjenci opisują nieprawidłowe odczucia jako mrowienie, drętwienie lub szczypanie, a także jako wrażenie przechodzenia prądu, wibracji lub poczucia zimna/ciepła. 

Parestezje mogą dawać również uczucie ciężkości nóg oraz zaburzać lub ograniczać funkcje ruchowe kończyn. Ponadto występowaniu parestezji może towarzyszyć ataksja, nazywana inaczej niezbornością ruchową, która charakteryzuje się zaburzeniami koordynacji ruchowej i problemami z utrzymaniem równowagi. 

Parestezje kończyn - przyczyny występowania

Szczegółowa diagnostyka jest podstawą w określeniu przyczyny występowania parestezji, bowiem sama w sobie jest jedynie objawem choroby pierwotnej. Krótkotrwałe parestezje zwykle nie sugerują poważnych zaburzeń zdrowotnych, natomiast długotrwałe i uciążliwe parestezje, zlokalizowane w konkretnych miejscach na ciele mogą wskazywać na urazy w obrębie układu nerwowego. 

Przyczyną uszkodzeń układu nerwowego mogą być choroby przewlekłe, w tym choroby metaboliczne, takie jak cukrzyca lub schorzenia w obrębie tkanek miękkich. Konkretna lokalizacja parestezji i ich nieprzemijający charakter mogą wskazywać na  choroby układu nerwowego np.:

• parestezje kończyn górnych występują w przebiegu stwardnienia rozsianego i neuropatii;
• parestezje kończyn dolnych są najczęściej związane z polineuropatią;
• parestezje lokalizujące się w kończynach górnych i dolnych jednej połowy ciała sugerują najczęściej udar mózgu lub występują w przebiegu napadu padaczkowego;
• parestezje tułowia są charakterystyczne w przebiegu stwardnienia rozsianego.

Parestezje kończyn - czy podłożem może być nerwica?

Nerwica należy do chorób psychosomatycznych, co oznacza, że dolegliwości cielesne, które występują w jej przebiegu, są objawem zmian zachodzących w psychice. Pojawienie się nerwicy może wiązać się z szeregiem objawów somatycznych, wśród których wyróżnia się m.in. zaburzenia narządów zmysłów - parestezje, znieczulenia, utratę węchu czy nawet ślepotę. Charakterystyczne jest także występowanie zaburzeń ruchowych, takich jak porażenie czy drgawki. Uczucie ucisku w gardle, które utrudnia połykanie bywa również częstym objawem, z którym zgłaszają się pacjenci. 

Podstawą leczenia nerwicy powinna być psychoterapia i psychoedukacja, która w niektórych przypadkach może być wspomagana farmakoterapią. Samo stosowanie leków może okazać się niewystarczające do pełnego odzyskania zdrowia psychicznego, ułatwiając jedynie pacjentowi codzienne funkcjonowanie poprzez tłumienie przykrych objawów.

Jak leczyć parestezje?

Podstawą leczenia jest znalezienie przyczyny występowania parestezji, która sama w sobie jest jedynie objawem choroby podstawowej. Jej odpowiednia diagnostyka pozwala na właściwie ukierunkowana terapię i pozbycie się lub zmniejszenie natężenia przykrych dolegliwości. Pacjent zwykle zgłasza się do lekarza rodzinnego ze ściśle określonymi objawami, które wskazują na parestezje. Ustalenie przyczyny powinno być poprzedzone odpowiednią diagnostyką. W tym celu lekarz może zlecić wykonanie następujących badań:

• RTG;
• USG;
• rezonans magnetyczny;
• angiogram;
• elektromiografię.

Wizytę u wybranego lekarza umówisz bez wychodzenia z domu, za pośrednictwem portalu LekarzeBezKolejki.pl.
 
Leczenie parestezji może przebiegać za pomocą farmakoterapii, zabiegu chirurgicznego, fizjoterapii, a także psychoterapii, gdy podłożem jest np. nerwica. 

Bibliografia:

1. Podemski, R. (2008). Kompendium neurologii. Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk, s.146
2. Losy, J., Wawrzyniak, S. (2013). Objawy kliniczne i przebieg choroby. Stwardnienie rozsiane. Wydawnictwo Czelej, Lublin, s. 59-65.
3. Bodzioch, M. (2021). Dostępne na: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.9.