Czym jest demencja?

Demencja starcza to zespół objawów wywołanych głównie przez postępujący deficyt komórek nerwowych, a więc niedostateczne działanie mózgu. Pacjenci cierpiący na demencję wykazują zaburzenia pamięci, funkcji poznawczych, motywacji oraz świadomości. Demencja starcza postępuje często wraz z wiekiem pacjenta.

Umów się do lekarza rodzinnego

Demencja starcza – przyczyny

Demencja może rozwinąć się z różnych przyczyn. Wśród najczęściej wymienianych przez lekarzy znalazły się m.in.:

• choroba Alzheimera,
• uszkodzenie mózgu przez ciała Lewy’ego,
• przyczyny naczyniopochodne – zmiany w naczyniach mózgowia porównywalne do udaru mózgu,
• nadużywanie alkoholu,
• niedobór witamin (głównie B12 i B1),
• zaburzenia hormonalne,
• depresja,
• hipoglikemia,
• nadużywanie leków psychotropowych,
• guzy mózgu.

Demencja – przebieg i rozpoznanie

Demencja jest podstępną chorobą, która często jest niesłusznie bagatelizowana. Zapominanie, mylenie słów, zmniejszona zdolność uczenia się oraz zmniejszona orientacja w czasie i przestrzeni, stają się wymówką dla “podeszłego wieku”. Niestety, często okazuje się, że zmiany te postępują oraz stają się niebezpieczne zarówno dla osoby chorej, jak i jej otoczenia. 

Rozpoznanie zazwyczaj rozpoczyna się od wizyty u lekarza rodzinnego. Pamiętaj, że ważny jest czas! Im szybciej zareagujesz na zachowanie swoje lub osoby bliskiej, tym szybciej może zostać wdrożone leczenie! Lekarz rodzinny po wstępnej analizie najczęsciej kieruje pacjenta do neurologa lub psychiatry, u którego potwierdzana jest diagnoza. 

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty możesz z łatwością umówić poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Lekarze specjaliści kierują pacjenta na badania obrazowe (tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, EEG) oraz posługuja się kryteriami klinicznymi, wykorzystując:

• testy przesiewowe (np. test zegara, MMSE),
• skale otępienia,
• badania neuropsychologiczne.

Etapy otępienia

Wyróżnia się trzy etapy zaawansowania postępu demencji: łagodny, umiarkowany oraz znaczny.

Łagodny:

• pacjent wykazuje trudność w zapamiętywaniu nowych informacji,
• zauważa się niewielkie zmiany osobowości (apatia, zmiany nastrojów),
• chory wykazuje trudność w doborze słów i zrozumieniu wypowiedzianej mowy,
• pojawiają się drobne trudności w samodzielnym funkcjonowaniu.

Umiarkowany:

• zaburzenia pamięci istotnie utrudniające życie codzienne,
• obserwuje się nasilające się zmiany w zachowaniu (silna drażliwość, apatia),
• pojawiają się trudności w poruszaniu się poza domem,
• znaczna trudność w porozumiewaniu się chorego z otoczeniem (m.in. trudność w doborze słów).

Znaczny:

• pacjent jest całkowicie niesamodzielny,
• nie pamięta imion oraz osób bliskich,
• mogą pojawiać się zachowania agresywne,
• chory jest niesamodzielny (problemy z ubieraniem się i utrzymaniem higieny, zapominanie o posiłkach),
• charakterystyczne dla tego etapu jest również ubogie słownictwo pacjenta.

Leczenie demencji starczej

Proces terapeutyczny można podzielić na działania farmakologiczne oraz niefarmakologiczne, mające na celu zatrzymanie postępu demencji i poprawę komfortu życia chorego.

Farmakologiczne

Leczenie demencji ma za zadanie głównie zatrzymać lub znacząco spowolnić zachodzące zmiany w mózgu. Nie jest możliwe ich odwrócenie. W tym celu stosuje się m.in. preparaty zwiększające stężenie acetylocholiny w organizmie, która pełni funkcję neuroprzekaźnika.

Niefarmakologiczne

Wśród metod niefarmakologicznych możemy wymienić: 

• poprawę sprawności fizycznej,
• poprawę funkcji myślowych (pamięć, koncentracja, myślenie).

Aktywność fizyczna pozwala zachować jak najdłuższą niezależność. To także dbanie o wydolność, siłę mięśniową oraz zachowanie równowagi i koordynacji ruchowej.

Wśród zajęć stymulujących procesy myślowe można wyróżnić:

• muzykoterapię,
• terapię zajęciową,
• codzienne “ćwiczenia” pamięci – rozwiązywanie krzyżówek, układanie puzzli, śpiewanie czy rozmowa (działania te pozwalają na ciągłe stymulowanie układu nerwowego oraz ćwiczenie funkcji poznawczych i myślowych).

Demencja – czy da się jej zapobiec?

Badania wykazują, że ciągłe pobudzanie funkcji myślowych, a więc częste uczenie się nowych rzeczy, poznawanie nowych osób, uczenie się języków, wpływa na pobudzanie sfer mózgu odpowiedzialnych za poszerzenie rezerwy kognitywnej, a tym samym opóźnia pojawienie się demencji. Dieta również może stanowić ważną kwestię w zapobieganiu demencji. Polecana przez lekarzy dieta śródziemnomorska może się doskonale sprawdzić w utrzymaniu sprawności zarówno fizycznej jak i psychicznej.

Autor