Czym jest choroba Parkinsona?

Choroba Parkinsona polega na stopniowym zwyrodnieniu struktur mózgowych. Istotą schorzenia jest zanik znajdujących się w mózgu komórek dopaminergicznych, co skutkuje drastycznym spadkiem poziomu dopaminy – kluczowego neuroprzekaźnika, niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. 

Jakie są przyczyny choroby Parkinsona?

Na podstawie współczesnej wiedzy można stwierdzić, że choroba Parkinsona jest chorobą wieloczynnikową (istnieje wiele powodów, przez które może powstać). Konkretne przyczyna postępujących zmian nie jest niestety znana. Najprawdopodobniej istotną rolę w rozwoju choroby odgrywają czynniki genetyczne oraz zaburzenia metaboliczne. Choroba dotyka przede wszystkim osób po 60. roku życia, może jednak pojawić się także w młodszym wieku.

Objawy choroby Parkinsona

Objawy choroby Parkinsona możemy podzielić na te, które pojawiają się jako pierwsze oraz na te, które ujawniają się dopiero w późniejszym etapie schorzenia.

Jak wyglądają pierwsze objawy choroby Parkinsona?

Do tej pory udało się rozpoznać kilka niespecyficznych objawów świadczących o rozwoju choroby Parkinsona. Należą do nich między innymi: 

• zaburzenia (osłabienie) węchu, 
• zaparcia,
• zaburzenia cyklu dobowego (bezsenność),
• stany depresyjne, wahania nastroju,
• zmiana charakteru pisma (pismo staje się drobniejsze, tzw. “mikrografia”),
• ból barku,
• chwilowe drżenie ręki.

Objawy te mogą poprzedzić klasyczny początek choroby nawet o 10 lat.

Późniejsze objawy choroby Parkinsona

Klasycznym objawem, występującym w pełni rozwiniętej chorobie Parkinsona, jest przede wszystkim spowolnienie ruchowe, czyli tzw. bradykinezja. Chory wszystkie podstawowe czynności (ubieranie się, mówienie, chodzenie) wykonuje wolniej, a także ma problem z ich rozpoczęciem i przyspieszeniem. Ponadto, występuje drżenie spoczynkowe – kończyna górna lub dolna drży nawet, gdy chory nie podejmuje żadnych czynności. 

Sztywność mięśni a najczęstszy objaw choroby Parkinsona

Innym dokuczliwym objawem choroby Parkinsona jest sztywność mięśni, której często towarzyszy ból i dyskomfort podczas ruchu. Występuje również problem z utrzymaniem równowagi, co często prowadzi do upadków. Jednostronny, asymetryczny początek objawów jest bardzo charakterystyczny dla choroby Parkinsona. Wyróżniamy również symptomy niezwiązane z układem ruchu, które stanowią często większy problem dla chorych niż objawy ruchowe. Jest to między innymi depresja, apatia, lęk, zaburzenia pamięci i zaburzenia psychotyczne.

Czy chorobę Parkinsona można odziedziczyć?

Od dawna poszukiwane są dowody potwierdzające tezę, że choroba Parkinsona jest dziedziczna. Do dzisiaj istnieją jedynie hipotezy mówiące o tym, że dwa czynniki – genetyczny i środowiskowy – mają zasadnicze znaczenie w powstawaniu tej choroby. Najwięcej badań przeprowadzono na bliźniętach jedno- i dwujajowych, jednak z obserwacji wynika, że występowanie schorzenia u obydwojga jest rzadkie. Mimo to znane są rodziny, u których choroba pojawia się w znacznej części kolejnych pokoleń. 

Geny a choroba Parkinsona

Ponadto naukowcom udało się zlokalizować gen o nazwie Parkin, którego występowanie silnie wiąże się z występowaniem choroby Parkinsona. Statystycznie ryzyko wystąpienia schorzenia u osób spokrewnionych z kimś cierpiącym na Parkinsona jest od 5 do 12 razy większe, w porównaniu z populacją ogólną. Biorąc pod uwagę ryzyko zachorowania w populacji ogólnej (ok 1,5 promila), różnica ta jest jednak niewielka.

W jaki sposób diagnozuje się i leczy chorobę Parkinsona?

Rozpoznaniem choroby zajmuje się lekarz neurolog. Diagnostyka opiera się przede wszystkim na obserwacji, wywiadzie i dokładnym zbadaniu chorego. Pacjent z podejrzeniem choroby Parkinsona, po wykluczeniu ewentualnych innych przyczyn występowania objawów, zostaje skierowany na badania dodatkowe, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. 

Współczesna medycyna dysponuje trzema metodami leczenia objawowego choroby Parkinsona: farmakologiczną, chirurgiczną i rehabilitacyjną. Leczenie farmakologiczne to metoda podstawowa, a jej złotym standardem jest lewodopa. Jest to jednak substancja, której skuteczność zmniejsza się w trakcie trwania terapii, a także wywołuje wiele działań niepożądanych. W związku z tym wykorzystywane są również leki z grupy agonistów receptorów dopaminergicznych (czyli substancji naśladujących działanie brakującego neuroprzekaźnika), mające dłuższy czas działania i mniej skutków ubocznych od lewodopy. W zaawansowanych postaciach choroby rozważa się wykonanie operacji przez neurochirurga. Rehabilitacja powinna towarzyszyć pacjentom przez cały przebieg terapii. 

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty możesz z łatwością umówić bez wychodzenia z domu za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Czy chorobę Parkinsona można wyleczyć?

Choroba Parkinsona jest chorobą przewlekłą, na ten moment nie dysponujemy metodami, które umożliwiłyby jej zupełne wyleczenie. Istnieją jednak spore możliwości leczenia objawowego. Nie jest to choroba skracająca życie, lecz znacznie wpływająca na jego jakość. Zdarza się jednak, że po wielu latach trwania choroby (20 lat i dłużej), inne przyczyny, np. unieruchomienie, powodują przedwczesny zgon. Kluczowe jest utrzymanie sprawności ruchowej na możliwie najwyższym poziomie, stosowanie się do zaleceń lekarza w kwestii przyjmowania leków, współpraca z rehabilitantem, zdrowa dieta.

Autor