Czym jest miastenia?

Miastenia, a właściwie nużliwość mięśni (łac. myasthenia gravis), należy do chorób o podłożu autoimmunologicznym. Oznacza to, że wystąpienie choroby jest wynikiem nieprawidłowego działania układu odpornościowego, którego komórki atakują układ nerwowy pacjenta. W przypadku miastenii uszkodzeniu ulegają zakończenia nerwowe, które przekazują sygnał ruchowy z układu nerwowego do mięśni.

Objawy miastenii

Upośledzone przekazywanie impulsów nerwowych sprawia, że mięśnie męczą się dużo szybciej niż u osoby zdrowej (nawet przy wykonywaniu najzwyklejszych, codziennych czynności). Charakterystyczne dla miastenii jest stopniowe narastanie uczucia zmęczenia, które po jakimś czasie uniemożliwia dalsze działanie i wywiera na chorym konieczność odpoczynku.

Miastenia dotyczy wielu grup mięśni, których dysfunkcje w znaczącym stopniu wpływają na normalne funkcjonowanie. Gdy choroba dotyka kończyn, konieczne jest przerywanie czynności wymagających unoszenia rąk nad głowę (np. czesanie włosów). Podobnie podczas biegania czy wchodzenia po schodach – choroba wymusza regularne przerwy w aktywności fizycznej. 

Bardzo uciążliwa dla pacjenta jest nużliwość mięśni powiek (mimowolne opadanie powiek), gałek ocznych (trudności z widzeniem), mięśni odpowiedzialnych za proces połykania pokarmu. Czasem miastenia może objąć również mięśnie wpływające na pracę układu oddechowego, zaburzając swobodny przepływ powietrza w drogach oddechowych.

Chociaż objawy miastenii są bez wątpienia dokuczliwe, niezwykle rzadko zdarza się, by były one bezpośrednią przyczyną zagrożenia życia (dzieje się tak jedynie w przypadku ciężkich dysfunkcji mięśni odpowiedzialnych za przełykanie lub oddychanie).

Umów wizytę u neurologa

Gdzie należy zgłosić się z podejrzeniem miastenii?

Pierwsze symptomy choroby pojawiają się u kobiet między  20. a 30 rokiem życia, natomiast u mężczyzn obserwuje się je znacznie później, bo dopiero po 60. roku życiu. W przypadku zaobserwowania u siebie (lub u kogoś bliskiego) objawów wskazujących na zbyt szybkie, nieadekwatne do podejmowanego wysiłku, męczenie się mięśni – należy w pierwszej kolejności udać się do lekarza POZ. Jest to lekarz pierwszego kontaktu, który w razie potrzeby skieruje pacjenta do specjalisty – neurologa. Wizytę u tego i każdego innego specjalisty można w łatwy sposób umówić za pośrednictwem portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Diagnostyka miastenii

Rozpoznanie miastenii wymaga przeprowadzenia przez lekarza szeregu czynności. Należą do niech:

• szczegółowy wywiad z pacjentem – rozmowa mająca na celu poznanie objawów dokuczających choremu (stopnia ich nasilenia oraz czasu trwania);
• badania przedmiotowe – ocena siły mięśniowej pacjenta poprzez wykonywanie powtarzalnych czynności i sprawdzenie, po jakim czasie pojawia się zmęczenie mięśni;
• dodatkowe badania obrazowe i biochemiczne – obejmują m.in EMG (elektromiografię), TK (tomografię komputerową) czy RM (rezonans magnetyczny) klatki piersiowej oraz badanie krwi na obecność przeciwciał skierowanych przeciwko receptorom acetylocholiny.

Badanie klatki piersiowej jest konieczne ze względu na charakterystyczne zmiany chorobowe związane z grasicą. Jest to narząd zanikający z wiekiem, odpowiedzialny m.in. za produkcję przeciwciał. U ponad połowy osób cierpiących na miastenię grasica nie zanika (tzw. grasica przetrwała) lub w obrazie badania występują zmiany nowotworowe (grasiczak).

Leczenie miastenii

Miastenia w większości przypadków jest chorobą nieuleczalną. Pomimo tego, odpowiednio dobrane leczenie jest w stanie zapewnić złagodzenie objawów do tego stopnia, iż umożliwia pacjentowi normalne funkcjonowanie. Choroba może przebiegać z okresami remisji i zaostrzeń, np. w wyniku stresu czy infekcji.

Terapię miastenii można podzielić na następujące komponenty:

• leczenie lekami cholinergicznymi – najbardziej podstawowa forma opanowania objawów;
• leczenie lekami immunosupresyjnymi – w cięższych przypadkach;
• tymektomia – usunięcie przetrwałej grasicy, jeśli sama farmakoterapia nie daje dostatecznych efektów (bezwzględnie należy usunąć grasiczaka);
• nagłe interwencje lekarskie – plazmafereza (wymiana osocza) lub przetaczanie immunoglobulin, jeśli nagle nastąpi duże zaostrzenie objawów z zagrożeniem życia;
• działania dodatkowe – obejmują dbanie o odporność, unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego, leczenie chorób towarzyszących (zwłaszcza schorzeń autoimmunologicznych).

Ważne jest, aby o miastenii informować lekarzy każdej specjalizacji (przy wizytach kontrolnych wynikających z różnorakich przyczyn), ponieważ może ona mieć wpływ na przebieg i leczenie innych schorzeń pacjenta.