Spirala antykoncepcyjna – coraz bardziej popularna metoda antykoncepcji

Choć opisywana w medycynie już parędziesiąt lat wcześniej, spirala antykoncepcyjna dopiero obecnie staje się popularna jako metoda odwracalnej antykoncepcji. Dzieje się tak głównie ze względu na wygodę, w tym brak konieczności regularnego przyjmowaniu tabletek doustnych o stałej porze.

Umów się do ginekologa

Jak wygląda spirala antykoncepcyjna i w jaki sposób działa?

Spirala antykoncepcyjna jest środkiem antykoncepcyjnym umieszczanym w macicy. Mierzy zaledwie kilka centymetrów, kształtem przypomina literę "T". Wykonana jest z bezpiecznego dla zdrowia tworzywa sztucznego z dodatkiem miedzi, platyny czy sreba. Część wkładek zawiera hormony, które są stopniowo uwalniane do organizmu.

Miedziane spirale antykoncepcyjne wywołują swoisty stan zapalny w obrębie macicy, który wpływa na śluzówke macicy, a także plemniki i komórki jajowe, co uniemożliwia zapłodnienie. Nie zaburzają jednak naczynności godnad i przebiegu cyklu menstruacyjnego. Z kolei hormonalne spitale antykoncepcyjne łączą w sobie działanie klasycznej wkładki i antykoncepcji hormonalnej. Hamują owulację i zmieniają strukturę endometrium, lecz dzięki stosunkowo niskiemu stężeniu hormonów krwawienia menstruacyjne nadal występują, choć zazwyczaj są skąpe.

Jeszcze niedawno ta metoda zalecana była jedynie kobietom, które już urodziły dziecko. Obecnie ze względu na zwiększoną popularność metody i chęć korzystania z niej również przez kobiety, które nie rodziły, stworzono mniejsze i łagodniejsze hormonalnie spirale, które bezpiecznie mogą być stosowane u tzw. nieródek.

Jak działa spirala antykoncepcyjna?

Dzięki obecności spirali w narządzie rodnym, śluz w kanale szyjkowym ulega zagęszczeniu, co utrudnia przemieszczanie się komórki jajowej, a także uniemożliwia poruszanie się plemników. Dodatkowo spirale hormonalne wpływają na strukturę endometrium i hamują owulację.

Zalety stosowania spirali antykoncepcyjnej

Wśród zalet stosowania spirali antykoncepcyjnej wyróżnia się:

• wysoką efektywność działania antykoncepcyjnego;
• swobodę związaną z brakiem konieczności pamiętania o przyjęciu tabletki o odpowiedniej porze dnia;
• utrzymanie płodności – pacjentka po usunięciu spirali od razu może starać się o ciążę;
• brak dyskomfortu podczas aktywności seksualnej zarówno dla pacjentki, jak i jej partnera;
• długie działanie – spirala (w zależności od jej typu) działa od 3 do 5 lat;
• brak konieczności zachowywania przerw pomiędzy kolejnymi aplikacjami spiral.

Wady stosowania spirali antykoncepcyjnej

Jak każda metoda, również spirala posiada wady. Powinny być one przedstawione przez ginekologa przed założeniem spirali antykoncepcyjnej. Do wad zalicza się m.in.:

• zapalenia przydatków;
• możliwość występowania plamienia;
• ryzyko przemieszczenie się wkładki lub możliwość jej wydalenia (rzadkie przypadki).

Spirala antykoncepcyjna – przeciwwskazania

Istnieje niewiele przeciwwskazań do zastosowania tej formy antykoncepcyjnej. Ginekolog podczas wywiadu z pacjentką powinien je wykluczyć, aby bezpiecznie i skutecznie mogła spełniać swoje zadanie spirala antykoncepcyjna. 

Wśród głównych przeciwwskazań wyróżnia się:

• ciążę lub jej podejrzenie;
• nowotwory narządu rodnego;
• wady rozwojowe narządu rodnego;
• aktualnie obecny lub niedawno przebyty stan zapalny w okolicy miednicy mniejszej;
• niewyjaśnione krwawienia z okolic jamy miednicy;
• alergie na materiał budulcowy spirali.

W przypadku obecności przeciwwskazań do założenia spirali, ginekolog pomoże dobrać odpowiednią formę antykoncepcji indywidualnie dla danej pacjentki.

W jaki sposób aplikuje się spiralę antykoncepcyjną?

Ginekolog jest zakłada spiralę podczas wizyty w gabinecie, jeśli oczywiście pacjentka nie posiada przeciwwskazań do jej aplikacji. W większości przypadków nie jest to bolesne, ale można odczuwać dyskomfort podczas zakładania spirali.

Spirala kształtem przypomina literę „T”. Na końcach posiada dwa sznureczki, które po prawidłowej aplikacji zostają skrócone, tak aby nie przeszkadzały przy codziennym funkcjonowaniu. Lekarz po aplikacji wykona również badanie USG, aby zlokalizować wkładkę. Po około miesiącu może również poprosić o wizytę kontrolną, aby sprawdzić poprawność jej aplikacji oraz czy nie występują objawy niepożądane (np. zapalenie w okolicy miednicy mniejszej).

Spirala antykoncepcyjna – podsumowanie

Jeśli interesuje Cię taka forma antykoncepcji, zarejestruj się do lekarza ginekologa i porozmawiaj o możliwości jej założenia u Ciebie. Pamiętaj, że lekarz może odradzić tę metodę, jeśli nie jest ona u Ciebie wskazana.

W celu umówienia się na wizytę, możesz skorzystać z witryny LekarzeBezKolejki.pl, gdzie znajdziesz wszelkich poszukiwanych specjalistów.

Bibliografia:

1. Gold, A. P., Jamshidi, R., (2013). Najnowsze informacje na temat antykoncepcji doraźnej. Ginekologia Po Dyplomie, s. 58-61.
2. Ressler, I.B., Jain T., (2010). Odwracalne metody antykoncepcji: wpływ na przyszłą płodność, Ginekologia po Dyplomie, s. 45-49.
3. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne (2014). Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące wskazań i bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej oraz wewnątrzmacicznej. Ginekol Pol., 85, s. 234-239.
4. Gardyszewska, A., Niewiadomska-Kowalczyk, M., Szymańska, B., i inni, (2009), Przemieszczenia wkładek wewnątrzmacicznych poza jamę macicy, Ginekol Pol., 80, s. 942-945.