Tarczyca – jakie są jej funkcje?

Tarczyca (inaczej gruczoł tarczowy), to jeden z największych gruczołów dokrewnych, czyli takich, które wydzielają hormony bezpośrednio do krwi. Narząd ten odpowiada za wytwarzanie hormonów takich jak: T3 (trójjodotyronina), T4 (tyroksyna) i kalcytonina. Hormony te odgrywają w organizmie szereg bardzo ważnych funkcji i wpływają na liczne procesy, w tym na:

• wzrost organizmu,
• rozwój płodu,
• układ sercowo-naczyniowy,
• zdrowie szkieletu,
• czynność nerek,
• odporność,
• ośrodkowy układ nerwowy,
• czynności rozrodcze. 

Tarczyca ma wpływ na każdą komórkę naszego ciała, dlatego tak ważne jest jej regularne badanie. Niedobór hormonów produkowanych przez gruczoł tarczowy może prowadzić do upośledzenia metabolizmu lipidów, odkładania tłuszczu w wątrobie i tkankach, wzrostu stężenia cholesterolu czy trójglicerydów we krwi.

Umów się do endokrynologa

Wole tarczycy – rodzaje

Wole tarczycowe może być objawem niektórych chorób tarczycy. Niekiedy powiększenie tego narządu widoczne jest już na pierwszy rzut oka. Wole tarczycy to termin, który odnosi się do:

• powiększenia tarczycy,
• tarczycy z wyczuwalnymi guzkami lub ze zmianami ogniskowymi o średnicy >1 cm,
• tkanki tarczycowej umiejscowionej w miejscu niefizjologicznym.

Istnieje wiele różnych podziałów woli tarczycy. Pod kątem budowy makroskopowej wyróżnić można wole:

• miąższowe – wytworzone przez miąższ tarczycy, bez obecności charakterystycznych guzków;
• guzkowe – z wyczuwalnymi guzkami w miąższu tarczycy;
• guzkowo-miąższowe – połączenie dwóch powyższych typów, z wyczuwalnymi guzkami i powiększonym miąższem. 

Wole tarczycy możemy również podzielić ze względu na ich wielkość. Według WHO (ang. World Health Organization) wyróżnia się wole:

• I stopnia  – przy normalnym ustawieniu szyi tarczyca nie jest widoczna, uwidacznia się natomiast w momencie odchylenia szyi;
• II stopnia – tarczyca widoczna jest przy normalnym ustawieniu głowy, powiększenie widoczne jest z profil;
• III stopnia – powiększenie tarczycy jest widoczne z daleka, deformuje boczne zarysy szyi. Może powodować ucisk na tchawicę i przełyk oraz problemy z oddychaniem. 

Ponadto, wole tarczycy podzielić można również ze względu na umiejscowienie (szyjne, zamostkowe czy śródpiersiowe) oraz czynność (obojętne, nadczynne i niedoczynne).

Przyczyny wystąpienia wola tarczycy

Na rozwój wola tarczycy ma wpływ wiele czynników. Jedną z najczęstszych przyczyn pojawienia się wola tarczycy jest nieodpowiednia podaż jodu. Pierwiastek ten jest niezbędny do prawidłowej produkcji hormonów tarczycy. Problem ten był powszechny w latach 80-tych ubiegłego wieku. Aktualnie, dzięki wzbogacaniu soli kuchennej jodem, niedobory tego pierwiastka nie występują już tak często. Ponadto, do przyczyn pojawienia się woli tarczycy zalicza się również: predyspozycje genetyczne, chorobę Hashimoto, chorobę Gravesa-Basedowa czy raka tarczycy.

Wole tarczycy – objawy

Wole tarczycy nie powodują charakterystycznych objawów, a nawet bólu. Niestety, poprzez systematyczne zwiększanie swojej objętości, mogą powodować ucisk na sąsiednie struktury, przez co pacjenci często skarżą się na kaszel, chrypkę, a nawet trudności z oddychaniem lub przełykaniem.

Wole tarczycy – leczenie

Pojawienie się problemów z tarczycą, w tym głównie wola tarczycowego i niedoczynności lub nadczynności tarczycy, wiąże się z obowiązkową wizytą u lekarza specjalisty. Choroby związane z tarczycą wymagają odpowiedniego, indywidualnego podejścia i wykonania szeregu specjalistycznych badań. Zalicza się do nich: oznaczenie stężenia TSH, wolnych hormonów tarczycy FT3 i FT4 oraz przeciwciał anty-TPO i anty-TG. Ponadto, ważne jest wykonanie badania ultrasonograficznego tarczycy, które dokładnie określi, w jakiej kondycji jest nasz narząd. 

Badania diagnostyczne zleca lekarz endokrynolog. Leczenie wola tarczycy zależy od wyników badań i polega głównie na podaży lewotyroksyny, jodu lub tyreostatyków. W niektórych sytuacjach włącza się również leczenie jodem radioaktywnym, oraz leczenie operacyjne. Warto również zadbać o prawidłowe nawyki żywieniowe, pamiętając o podaży odpowiedniej ilości białka, jodu, kwasów omega-3, witaminy D oraz selenu. Warto swoją dietę skonsultować z dietetykiem i być pod stałą opieką lekarza endokrynologa.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz zarezerwować online za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Autor