Czym jest zapalenie oskrzeli?

Zapalenie oskrzeli to choroba dolnych dróg oddechowych wywołana przez wirusy, bakterie lub czynniki środowiskowe. Choć najczęściej zmagają się z nim dzieci, może także pojawić się u dorosłych. Wirusy wywołujące zapalenie oskrzeli to najczęściej wirusy paragrypy, wirusy grypy typu A i B, adenowirusy, rinowirusy, wirusy RSV oraz koronawirusy. Zdecydowanie rzadziej zapalenie oskrzeli wywoływane jest przez bakterie. Najczęściej są to: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae oraz Bordatella pertusis.

Rodzaje zapalenia oskrzeli

W zależności od czasu trwania choroby wyróżnia się jej postać ostrą, podostrą i przewlekłą.

Ostre zapalenie oskrzeli

Utrzymuje się do 3 tygodni. Niemal każdy z nas zmagał się z nim choć raz w życiu – pojawia się zarówno u dzieci jak i u dorosłych. Jest to najłagodniejsza i najczęściej występująca postać zapalenia oskrzeli, objawiająca się przede wszystkim ostrym kaszlem.

Podostre zapalenie oskrzeli 

Trwa od 3 do 8 tygodni. Może być spowodowane nadreaktywnością oskrzeli po przebytej chorobie lub zakażeniem pałeczką krztuśca.

Przewlekłe zapalenie oskrzeli

Mówimy o nim, gdy kaszel utrzymuje się powyżej 8 tygodni. Powodem są najczęściej czynniki środowiskowe takie jak palenie tytoniu czy zanieczyszczenie powietrza oraz częste infekcje wirusowe. W przypadku podejrzenia przewlekłego zapalenia oskrzeli należy skontaktować się z lekarzem, ponieważ nieleczone może powodować zaburzenia drożności oskrzeli i prowadzić do jeszcze poważniejszych chorób np. przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.

Umów wizytę u pulmonologa

Jakie są przyczyny zapalenia oskrzeli?

W większości przypadków przyczyną zapalenia oskrzeli są wirusy, zdecydowanie rzadziej zakażenie bakteryjne - szacuje się, że bakterie wywołują zaledwie 10% zachorowań. Kolejną istotną przyczyną zapalenia oskrzeli jest narażenie na kontakt z dymem tytoniowym. Choroba zdecydowanie częściej pojawia się u nałogowych palaczy, ale może dopaść także osoby palące biernie. Do czynników wywołujących zapalenie oskrzeli zalicza się także zanieczyszczone powietrze, chemikalia oraz nawracające infekcje dróg oddechowych.

Jakie są objawy zapalenia oskrzeli?

Najczęstszym objawem zapalenia oskrzeli jest silny, dokuczliwy kaszel. Początkowo suchy, z czasem przekształca się w mokry (produktywny, wilgotny), któremu towarzyszy odkrztuszanie wydzieliny. Jeśli jest to infekcja wirusowa wydzielina ma zazwyczaj kolor biały, natomiast jeśli zapalenie oskrzeli spowodowane jest zakażeniem bakteryjnym wydzielina jest żółtawa lub zielonkawa. Kolejnym charakterystycznym objawem zapalenia oskrzeli jest gorączka. Dodatkowo w przebiegu zapalenia oskrzeli mogą pojawić się bóle mięśni, bóle stawów, rozbicie, bóle głowy, ogólne osłabienie, złe samopoczucie oraz świszczący oddech.

Bardzo podobne objawy pojawiają się przy przeziębieniu, jednak często ustępują one po kilku dniach. Do lekarza rodzinnego udaj się, gdy pojawi się wysoka gorączka, świszczący oddech, duszności lub jeśli objawy utrzymują się ponad tydzień. Wizytę zarezerwujesz bez wychodzenia z domu na LekarzeBezKolejki.pl.

Jak rozpoznać zapalenie oskrzeli?

Do rozpoznania zapalenia oskrzeli zwykle wystarcza lekarzowi rodzinnemu badanie fizykalne, które polega na osłuchaniu klatki piersiowej przy użyciu stetoskopu. W bardzo rzadkich przypadkach konieczne może okazać się wykonanie RTG klatki piersiowej.

Jak leczyć zapalenie oskrzeli?

Zapalenie oskrzeli zwykle nie wymaga specjalistycznego leczenia. Przede wszystkim zalecany jest odpoczynek i pozostanie w domu przez kilka dni. Należy pamiętać o przyjmowaniu dużej ilości płynów, które rozrzedzą wydzielinę i ułatwią jej odkrztuszanie. Dodatkowo przyjmować można preparaty wykrztuśne – najczęściej zawierają one ambroksol, bromheksynę lub acetylocysteinę. Jeśli kaszel jest męczący i towarzyszą mu duszności należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który może przepisać leki rozkurczające oskrzela np. fenoterol lub salmeterol. Wysoką gorączkę można zbijać przez stosowanie preparatów z ibuprofenem lub paracetamolem.

Zazwyczaj zapalenie oskrzeli wywołane jest przez wirusy, więc podawanie antybiotyku nie jest konieczne. Przepisywany jest on przez lekarza tylko w przypadku zakażenia bakteryjnego np. jeśli pojawia się wysoka gorączka lub kaszel z ropną wydzieliną.

Leczenie przewlekłego zapalenia oskrzeli wygląda nieco inaczej i zawsze należy skonsultować je z lekarzem rodzinnym. Konieczne jest wyeliminowanie czynnika powodującego stan zapalny np. rzucenie palenia. Dodatkowo lekarz może zalecić leki rozszerzające oskrzela, wykrztuśne, a czasem tlenoterapię lub odsysanie śluzu.

Autor